در آموزههای دینی، فراوان اعلام شده است که گناه و معصیت، آثار مثبت عبادت را از بین میبرد. این موضوع عبارتی دیگر از حبط اعمال است و از امور مسلّمی است که آیات قرآن و روایات بر آن دارد دلالت؛[1] و طبیعتا میزان حبط به تناسب موجود میان اعمال نیک و بد سنجیده میشود، همانگونه که میزان تناسب سرکه و عسل در تخریب عسل نقش دارد.
به عبارت دیگر، هر چه گناه انسان بیشتر و بزرگتر باشد، منجر به حبط اعمال و از بین رفتن بیشتر حسنات انسان میشود؛ اما آنگونه نیست با یک گناه، تمام اعمال نیکش محو شده و او دیگر راه جبرانی نداشته باشد.
از اینرو سفارش شده است که انسان، شیرینی عبادت خود را با گناه و معصیت از بین نبرد:
- رسول خدا(ص): «... بداخلاقی اعمال و حسنات انسان را ضایع و محو میکند، چنانکه سرکه عسل را فاسد و خراب میکند...».[2]
- رسول خدا(ص): «خشم و غضب، ایمان را از بین میبرد، چنانکه سرکه عسل را فاسد و خراب میکند».[3]
- امام باقر(ع): «... حسد ایمان را از بین میبرد، چنانکه آتش هیزم را از بین میبرد».[4]
- امام علی(ع): «شک ایمان را فاسد میکند، چنانکه نمک عسل را فاسد میکند».[5]
همانگونه که مشاهده میکنید، پیشوایان دینی با مثالهای گوناگون در صدد بیان چگونگی حبط اعمال برآمدهاند؛ اما آنچه که در متن پرسش آمده - اگرچه تا اندازهای مشابه با روایات بالا است- اما عین آنرا در کتابهای معتبر نیافتیم که در صورت مشاهده، این پاسخ ویرایش خواهد شد.
[1]. «آثار وضعی گناهان در زندگی بشر»، 13258؛ «از بین رفتن اثر معنوی روزه با انجام گناهانی مانند دروغ»، 42170.
[2]. منسوب به جعفر بن محمد ع(امام ششم)، مصباح الشریعة و مفتاح الحقیقة، ترجمه، مصطفوی، حسن، ص 255، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران، چاپ اول، 1360ش.
[3]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 302، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[4]. همان، ص 306.
[5]. تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، محقق، مصحح، درایتی، مصطفی، ص 72، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1366ش.