اگرچه بحث پیرامون چنین موضوعی بسی گسترده است، اما به طور اجمال نظریات شیعه را که اهل سنت و یا گروهی از آنها با آن مخالف اند، در دو مرحله اعتقاد و احکام ذکر میکنیم:
الف. مرحله اعتقاد: شیعه معتقد است؛ صفات خدا عین ذاتش است؛ رویت خدا نه در دنیا ممکن است و نه در آخرت؛ عقاب طائع و ثواب عاصی از سوی خدا جایز نیست؛ جبر اساسی ندارد؛ امامت از اصول دین است و جانشین پیامبر باید معصوم باشد و دقیقاً بخاطر همین عصمتی که غیر از خدا کسی از آن آگاهی ندارد، امام باید از طرف خدا منصوب شود و حکومت های اسلامی باید به ولایت منتهی شود و اطاعت از حاکم ظالم و جائر را جایز نیست.
شیعه معتقد است که مقصود از اهل بیت در آیه 33 احزاب، حضرت فاطمه (س) و ائمه اطهار(ع) هستند.
شیعه بر این باور است که انبیاء (ع) معصوم اند. نه تنها مرتکب گناه کبیره نمیشوند، بلکه حتی گناه صغیره را هم انجام نمیدهند. بداء و رجعت و شفاعت هم از جمله اموری هستند که شیعه به آنها معتقد است.
شیعه جمیع صحابه را عادل نمیداند و میگوید که در بین صحابه هم عادل وجود دارد و هم فاسق و فتوای آنها بر احدی حجت نیست و …
ب. در مرحله احکام: در احکام نیز از دیدگاه شیعه تقیه و همچنین متعه که همان ازدواج موقت است، جمع بین صلاتین و زیارت قبور و ائمه اطهار جایز است و "حی علی خیر العمل" فصلی از فصول اذان است. باب اجتهاد از نظر شیعه مفتوح است و… .
بحث پیرامون چنین موضوعی که بسی گسترده است، در چنین مجالی نمیگنجد، ولی به طور اجمال نظریات شیعه را که اهل سنت و یا گروهی از آنها با آن مخالف اند، در دو مرحله اعتقاد و احکام ذکر میکنیم:
الف. در مرحله اعتقاد و اصول دین شیعه معتقد است:
1. اگرچه توحید اصل مشترک بین شیعه و سنی است، اما شیعه صفات خدا را عین ذاتش می داند (در این باره نک: اصول اعتقادات معتزله، سؤال 8864 (سایت: 8811)؛ اقسام و مراتب توحید، سؤال 1913 (سایت: 3445)).
2. شیعه رؤیت خدا را نه در دنیا ممکن می داند، نه در آخرت (در این باره نک: شیعه و سنی و رؤیت خدا ، سؤال 8408 (سایت: 8477)؛ دیده نشدن خدا با توجه به آیه 54 سوره بقره، سؤال 6477 (سایت: 8498)؛ رؤیت (دیدن) خدا، سؤال 295 (سایت: 1748)).
3. بر خلاف اهل سنت شیعه عقاب طائع و ثواب عاصی را از خدا جایز نمیداند. (در این باره نک: عدل از نگاه شیعه و معتزله شماره 5923 (سایت: 6122)).
4. شیعه قائل به جبر نیست. (در این باره نک: نمایه انسان و اختیار، سؤال 51 (سایت: 287)؛ علم خداوند و اختیار انسان، سؤال 2084 (سایت: 2135)؛ انسان و جبر و اختیار، سؤال 1896 (سایت: 2718)؛ جبر و اختیار، سؤال 2035 (سایت: 2085)؛ رد ادله جبریون، 528 (سایت: 576)؛ مفهوم امر بین امرین، سؤال 58 (سایت: 294)؛ و همچنین شماره های: 1221 (سایت: 1217) و 130 (سایت: 1237) و 1550 (سایت: 1570) و 2035 (سایت: 2085)).
5. مهم ترین باور شیعه، اعتقاد به امامت است. شیعه معتقد است که امامت از اصول دین است و جانشین پیامبر باید معصوم باشد و دقیقاً بخاطر همین عصمتی که غیر از خدا کسی از آن آگاهی ندارد، امام باید از طرف خدا منصوب شود و حکومت های اسلامی باید به ولایت منتهی شود.
6. شیعه اطاعت از حاکم ظالم و جائر را جایز نمیداند.
7. شیعه معتقد است که مقصود از اهل بیت در آیه 33 احزاب، حضرت فاطمه (س) و ائمه اطهار(ع) هستند.
8. شیعه معتقد است که انبیاء (ع) معصوم اند. نه تنها مرتکب گناه کبیره نمیشوند، بلکه حتی گناه صغیره را هم انجام نمیدهند.
9. بداء و رجعت و شفاعت هم از جمله اموریاند که شیعه بدان معتقد میباشد. (برای دریافت توضیحات بیشتر، نک: بدا، لوح، کتاب، سؤال 65 (سایت: 306)؛ رجعت و خصوصیات آن؛ سؤال 247 (سایت: 1112) و 3006 (سایت: 3578)؛ رجعت پیامبران، امامان، سؤال 5896 (سایت: 6496)؛ مراجعه شود) حکومت عادلانه امامان بعد از رجعت، سؤال 5290 (سایت: 5595)؛ توسل و شفاعت از نگاه اهل سنت، سوال 4889 (سایت: 5777).
10. شیعه بر خلاف اهل سنت جمیع صحابه را عادل نمیداند و میگوید که در بین صحابه هم عادل وجود دارد و هم فاسق و فتوای آنها بر احدی حجت نیست. و … (برای دریافت توضیحات بیشتر، نک: عدالت همه صحابه، سؤال 3817 (سایت: 4081)).
ب. در مرحله احکام نیز:
1. شیعه تقیه را جایز میداند. (برای دریافت توضیحات بیشتر، نک: نماز تراویح و تقیه، سؤال 7286 (سایت: 7804)؛ دلایل تقیه کردن ائمه (ع)، سؤال شماره 1779 (سایت: 2132)؛ سؤال 3022 (سایت: 4099).
2. متعه که همان ازدواج موقت است در نظر شیعه جایز است. (برای دریافت توضیحات بیشتر، نک: بررسی احادیث متعه، سؤال 3320 (سایت: 4098)؛ نمایه ازدواج موقت و آرامش شماره 2925 (سایت: 3130)؛ نمایه ازدواج موقت در قران و سیره معصومین شماره 2965 (سایت: 3467)؛ نمایه جواز ازدواج موقت شماره 844 (سایت: 915)؛ نمایه مشکلات فراروی اجرای ازدواج موقت در جامعه شماره 347 (سایت: 353).
3. باب اجتهاد از نظر شیعه مفتوح است.
4. تعصیب و عول را شیعه در باب ارث قبول ندارد. برای آگاهی از این دو واژه نک: عول و تعصیب.
5. از نظر شیعه جمع بین صلاتین جایز است. (برای دریافت توضیحات بیشتر، نک: روش پیامبر و ائمه در جمع بین نماز ظهر و عصر، سؤال 3216 (سایت: 3473)؛ دلایل جایز بودن خواندن نماز در سه وقت، سؤال 2205 (سایت: 2334)).
6. "حی علی خیر العمل" فصلی از فصول اذان است.
7. زیارت قبور و ائمه اطهار جایز است (ما معتقدیم که زیارت قبور نه تنها شرک نیست و عین توحید است، بلکه ثواب زیادی دارد) و…
شما برای کسب توضیح و اطلاعات بیشتر میتوانید به پاسخ های این سایت مانند: تفاوت ها و اشتراکات شیعه و اهل سنت در مسئله مهدویت، سؤال 1425 (سایت: 1708)؛ مشخصات و ویژگی های شیعه، سؤال 287 (سایت: 2483)؛ دلایل برتری شیعه، سؤال 277 (سایت: 2163)؛ و کتابهایی که در این زمینه نوشته شده است، همچون: الجوامع و الفوارق بین السنه و الشیعه نوشته محمد جواد مغنیه؛ مع الشیعه الامامیه فی عقائدهم نوشته آیت الله جعفر سبحانی ؛ العقیده الاسلامیه علی ضوء مدرسه اهل البیت تالیف آیت الله جعفر سبحانی، مراجعه کنید.