کد سایت
fa113492
کد بایگانی
131676
نمایه
نفس+علم+سمیع+بصیر+بینایی+شنوایی+واسطه+بدن+جسم+رابطه نفس و بدن
طبقه بندی موضوعی
عقل، علم، حکمت,بیشتر بدانید
خلاصه پرسش
آیا انسان بدون دخالت جسم میتواند به علم و آگاهی دست یابد؟
پرسش
علت این‌که انسان‌‌ها احساس میکنند نفس‌شان در بدنشان قرار دارد، به جهت توجه شدید نفس به بدن است، ولی اگر به کمک ریاضت‌ها، این توجه را ضعیف کنند، درست همین‌طور که احساس میکنند در بدنشان هستند، احساس میکنند مثلاً در فاصله 400 کیلومتری نسبت به بدنشان حاضرند و برای شما از آن فاصله دور خبر میآورند.
لطفا به پرسش‌های مرتبط با متن بالا پاسخ دهید:
1. علم نفس نسبت به بدن خود چگونه است؟
2. در نوشتار بالا مطرح شده است که نفس از فاصله 400 کیلومتری خبر می‌آورد. چگونه وقتی بدن در آن فاصله حضور ندارد نفس از آن‌جا خبر می‌آورد؟ مگر نفس برای افعال خود نیازمند بدن نیست؟
3. آیا همان‌گونه که قوای متفاوت اعم از بینایی و شنوایی و غیره برای نفس ثابت است؟ آیا این قوا در فرشتگان و خداوند متعال نیز ثابت است، یا آنها منزه از داشتن چنین قوایی هستند؟
پاسخ اجمالی
- ویژگی اولی و اصلی نفس مدیریت بدن است، و به تعبیر فلسفی نفس مجرد تام و کامل نیست، بلکه در مقام فعل وابسته به ماده و بدن است؛ بنابراین علم نفس به بدن، به اقتضای ذاتی نفس است؛ زیرا مدیریت و اداره‌نمودن چیزی، متوقف بر علم و آگاهی به آن است. البته باید توجه داشت که نفس انسان قابلیت ارتقاء دارد؛ یعنی در اثر ریاضت میتواند به مرتبه‌ای برسد که بدون واسطه‌ی بدن نیز برخی از اعمال را انجام دهد.[1]
- قوای بینایی و شنوایی مربوط به موجودات مادی است؛ موجود مجرد هرچند بینا و شنوا است؛ یعنی علم به مبصرات و مسموعات دارد، ولی نیازی به ابزار و دستگاه بینایی(چشم) و دستگاه شنوایی(گوش) ندارد؛ نظیر این‌که انسان در عالم خواب با این‌که چشمانش بسته است می‌بینید، یعنی شکل، رنگ و جسم را مشاهده می‌کند.[2]
[1]. ر. ک: «رابطۀ روح و بدن»، 2250؛ «روح چهار گانه در انسان»، 4153؛ «تجرد نفس»، 28610؛ «حقیقت نفس»، 25150؛ «دلایل عقلی وجود روح »، 49813.