طبق نظر مراجع عظام تقلید، فرو بردن آب دهان در صحت روزه خللی ایجاد نمیکند؛ اما نظر آنها در مورد اخلاط سر و سینه و آب بینی این است که اگر به فضای دهان نرسیده باشد، ضرری به روزه نمیرساند؛ اما اگر به فضای دهان رسیده باشد، طبق نظر بعضی از مراجع جایز نیست و طبق نظر بعضی احتیاط واجب و طبق نظر بعضی دیگر احتیاط مستحب است که از فرو بردن آن خودداری شود.[1]
بنابر این، شما اگر ناچار به این کار هستید، یا باید قبل از رسیدن اخلاط به فضای دهان این کار را انجام دهید؛ اما بعد از رسیدن اخلاط به فضای دهان، اگر نظر مرجع تقلید شما عدم جواز باشد نباید اخلاط سر و سینه و آب بینی را فرو دهید؛ اما اگر نظر مرجع تقلید شما در این مسئله احتیاط واجب باشد، شما یا میتوانید عمل به این احتیاط کنید که در این صورت هم نباید اخلاط سر و سینه و آب بینی را فرو دهید، و یا میتوانید -با رعایت الاعلم، فالاعلم- به فتوای مرجع تقلیدی که قائل به احتیاط استحبابی است(مانند آیت الله سیستانی و زنجانی) مراجعه و عمل کنید که در این صورت موجب بطلان روزه نخواهد شد.
در توضیح مطلب میگوییم: اگر شما به عنوان مثال از فقیهی تقلید میکنید که قائل به احتیاط وجوبی در این مسئله است، در این هنگام شما مختارید در این مسئله به غیر او رجوع کنید. حال اگر بعد از تفحص فقیهی را پیدا کردید که - بعد از فقیهی که شما مقلد او هستید - اعلم فقها است، و او فتوا به عدم جواز فرو بردن خلط سر و سینه میدهد، در اینجا شما نمیتوانید از این فتوا رجوع کنید به فقیهی که در مرتبهی سوم بعد از اینها است و قائل به احتیاط استحبابی است.
البته اگر فقیهی که به نحو استحباب فتوا به منع میدهد، از جهت اعلمیت بعد از مرجع تقلید شما باشد شما میتوانید هم از او تقلید کنید و هم به احتیاط وجوبی مرجع تقلید خود عمل نمایید.
اما اگر هر دو فقیه بعد از فقیهی که شما از ایشان تقلید میکنید، در اعلمیت مساوی باشند و یکی از آنها فتوای به عدم جواز بدهد و دومی به نحو احتیاط استحبابی، در اینجا شما در رجوع به هر یک از این دو مجتهد مخیر هستید.
[1]. امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده، بنیهاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 1، ص 894، م 1579، 1580، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، 1424ق؛ خامنهای، سید علی، اجوبة الاستفتاءات (ترجمه فارسی)، ص 177-178، سؤال 799.