1. اصل حکم خمس در غنائم جنگی از ضروریات دین اسلام است و صریحاً در قرآن کریم به آن اشاره شده است:« بدانید هر گونه غنیمتى به دست آورید، خمس آن براى خدا، و براى پیامبر، و براى ذى القربى و یتیمان و مسکینان و واماندگان در راه (از آنها) است، اگر به خدا و آنچه بر بنده خود در روز جدایى حق از باطل، روز درگیرى دو گروه (باایمان و بىایمان) [روز جنگ بدر] نازل کردیم، ایمان آوردهاید و خداوند بر هر چیزى تواناست»![1]
2. وجوب پرداخت خمس در زمان حضور ائمه (ع) نیز از ضروریات مذهب تشیع است، مگر در مواردی که خود آنان شخص یا اشخاصی را از پرداخت آن معاف کرده باشند. بنابر مذهب شیعه، خمس تنها شامل غنائم جنگی نمی شود، بلکه موضوعاتی چون سود حاصل از تجارت، کار و... را در بر می گیرد.
3. البته، شیوه های پرداخت خمس در زمان غیبت توسط فقهای شیعه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نظریات مختلفی در این زمینه ارائه شده است، و طبیعی است که هر کدام از این نظریه ها را به تنهایی نمی توان ضروری دین و مذهب به شمار آورد.
[1] انفال، 41، «وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَیْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبى وَ الْیَتامى وَ الْمَساکینِ وَ ابْنِ السَّبیلِ إِنْ کُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَ ما أَنْزَلْنا عَلى عَبْدِنا یَوْمَ الْفُرْقانِ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعانِ وَ اللَّهُ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدیر».