سؤال اینجاست که آیا شما میگویید که در هر شهر و آبادی که خدا آفریده معصومی بوده است که ظلم را از مردم دور میکرده یا نه؟! اگر بگویید در هر شهری و آبادی معصومی بوده است. به شما گفته میشود: این گزافه گویی آشکاری است، آیا در شهرهای کفار و مشرکین و اهل کتاب هم معصومی بوده است؟ و آیا مثلادر شام پیش معاویه معصومی بوده است؟ اگر بگویید: معصوم یکی است، اما در سایر شهرها و آبادیها جانشینانی دارد، به شما گفته میشود در همه آبادیها و شهرها نایب دارد یا در بعضی شهرها؟ اگر بگویید در همه شهرها جانشنین و نایب دارد این گزافه گویی و سخن بی جایی است! و اگر بگویید فقط در بعضی جاها جانشنین دارد. به شما گفته می شود: همه آبادیها به صورت یکسان به معصوم نیاز دارند پس چرا شما بین آبادیها فرق میگذارید؟!
امام جانشین پیامبر(ص) است، و وظایفی که بر عهده پیامبر(ص) است (بجز در یافت وحی) بر عهده امام است. همان گونه که پیامبر(ص) برای انجام وظایف خود نیازی به حضور فیزیکی در تمام نقطات و مکان ها ندارد؛ اجرای تکالیف امامت نیز به حضور فیزیکی امام در تمام مکان ها نیاز ندارد. بلکه این مسأله (انجام وظایف ریاست به حضور فیزیکی رئیس در تمام نقطات تحت نفوذ او نیاز ندارد) نزد همه خردمندان روشن است . توضیح این که وظایفی که ائمه(ع) بر عهده داشتند بدین قرار است: 1- حفظ و احیای دین اسلام ، 2- تفسیر و تبیین احکام و دستورات دین ، 3- هدایت مردم به سوی رشد و کمال و بهره مند ساختن انسانها از مواهب الهی.[1] روشن است انجام این وظایف نیاز به حضور فیزیکی در تمام مکان ها ندارد. چنانکه رهبران (اعم از دینی و سیاسی، در گذشته و امروز) برای اجرای اهداف خود بی نیاز از حضور فیزیکی در تمام مکان ها بودند.
علاوه این که بر اساس آیات قرآن پیامبر اکرم (ص) شاهد و گواه بر امت خود (یا بر تمام امت هاست) است[2]. بنا براین همان گونه که پیامبر(ص) در تمام مکان ها و زمان ها حاضر و شاهد بر افراد است، جانشینان بر حق آن حضرت نیز می توانند شاهد و حاضر در همه مکان ها و زمان ها باشند. البته از دیدگاه عرفای اسلامی و حکمای حکمت متعالیه انسان کامل به مقامی می رسد که تمام مخلوقات به منزله اعضا و جوارح او محسوب می گردند و به همین جهت آگاه بر تمام جهان هستی است و از آن خبر می دهد.[3]
[1] . برای اطلاع از وظایف امامان به سؤال شماره 1248 (سایت: 1253)، با نمایه مأموریت اهل بیت، مراجعه کنید.
[2] . نساء : 41 ، فَکَیْفَ إِذا جِئْنا مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ بِشَهیدٍ وَ جِئْنا بِکَ عَلى هؤُلاءِ شَهیداً.
[3] . برای اطلاع بیشتر به سوال شماره 222 (سایت: 1406)، با نمایه امامان و ولایت تکوینی مراجعه نمایید.