در تقسیم کلی نماز به دو قسم واجب و مستحب تقسیم می شود:
نمازهای واجب به سه حالت اختیار، اضطرار و عجله تقسیم می شوند که حکم هر یک عبارت است از:
اول: حالت اختیار
در رکعت اول و دوم نمازهاى واجب یومیه، انسان باید اول حمد و بعد از آن یک سوره تمام بخواند[1].
بنابر این لازم نیست که حتما سوره اخلاص را بخواند گرچه در بعضی از موارد رجحان دارد. توضیح اینکه خواندن سوره اخلاص بعد از سوره حمد به طور تعیین واجب نیست اگر چه مستحب است که در تمام نمازها در رکعت اول، سوره «إنا أنزلناه» و در رکعت دوم، سوره «قل هو اللَّه احد» (اخلاص) خوانده شود و مکروه است انسان در تمام نمازهاى یک شبانه روز سوره «قل هو اللَّه احد» را نخواند[2].
دوم: حالت اضطرار
اگر وقت نماز تنگ باشد، یا انسان ناچار شود که سوره را نخواند، مثلًا بترسد که اگر سوره را بخواند دزد یا درنده، یا چیز دیگرى به او صدمه بزند، نباید سوره را بخواند.
سوم: حالت عجله
اگر در کارى عجله داشته باشد مىتواند سوره را نخواند[3].
نمازهای مستحب
در نماز مستحبى حتی اگر نماز به واسطه نذر کردن واجب شده باشد، خواندن سوره آن لازم نیست.[4]