اگر منظور شما این است که چرا انسان مجاز نیست نعمت حیات را از خود سلب کند، در جواب باید گفت:
- عقل و فطرت هر انسانی، میفهمد که از بین بردن هر نعمتی از نعمتهای جهان، امری ناپسند و مذموم است و این مطلب به قدری روشن است، که تمام افراد بشر، در سنین و مذاهب مختلف، آنرا درک میکنند و به همین جهت، در دنیا سازمانهای متعددی برای حفظ نعمتهای خدادادی با اسمهای مختلفی؛ مانند انجمن حفظ محیط زیست، انجمن دفاع از حیوانات و... وجود دارد. علاوه بر این، برای بقای جلوههای حیات در کرۀ زمین و... سازمانهای بینالمللی متعددی تشکیل شده است تا با وضع قوانین مختلف، بتوانند نعمتهای طبیعی خدادادی را در سطح جهانی حفظ و کنترل کنند. حال که عقل و فطرت انسان، از بین بردن و ضایع نمودن کوچکترین نعمت الاهی را مجاز ندانسته و زشت میداند، انسان چگونه مجاز به از بین بردن بزرگترین نعمت؛ یعنی حیات خود است؟
با این مقدمه، روشن میشود این تفکر که انسان، مجاز به از بین بردن حیات خود است، در واقع نشانۀ انحراف از عقل و فطرت انسانی و نوعی بیماری است که باید درمان گردد و امروزه در دنیا مراکزی برای درمان این نوع بیماری تأسیس شده است و پزشکان از راههای مختلف روانشناسانه، در پی درمان این نوع بیماران هستند.
- دین مبین اسلام نیز که همۀ دستوراتش براساس عقل و فطرت و واقعیت است، خودکشی و سلب حیات از خود، را ممنوع و غیر مشروع دانسته است.
- از نظر جهانبینی اسلامی و بر اساس معارف قرآن، خداوند مالک جهانی هستی است[1] و خداوند این نعمتها را در اختیار ما قرارداده که در راه تکامل و سعادت خود به کار گیریم. پس، ضایع نمودن نعمتها و از بین بردن آنها کاری برخلاف رضایت مالک آن است و عقل ما حکم میکند که باید رضایت مالک را در اموری کهبه ما به امانت سپرده است، رعایت کنیم و خلاف نظر او کاری انجام ندهیم.
- نکتۀ مهمتر اینکه حکمت ممنوعیت خودکشی در اسلام صرف حفظ حیات فردی که قصد خودکشی دارد نیست، بلکه اسلام با این حکم، خواسته است حیات کل جامعۀ بشری را از خطر و نابودی حفظ نماید.
توضیح اینکه وقتی خودکشی حرام و ممنوع گردد و فرد مجاز به کشتن خود که در نظرش مالک و صاحب اختیار آن است نباشد، قطعا اجازۀ کشتن دیگران را نخواهد داشت و ممنوعیت خودکشی، مانع رشد و پیشرفت این نوع بیماری در جامعه و در این افراد میگردد.
به هر حال افرادی دست به خودکشی میزنند که از نظر روحی و عقلی دچار انحراف و بیماری شده باشند و قهراً از افرادی که تا به این حد بیمار بوده و حاضرند حیات خود را از بین ببرند و بر خود رحم نمیکنند، نمیتوان انتظار داشت به دیگران ترحم کنند و افراد بیگناه را در کام مرگ فرو نبرند. گرچه در این مورد نیز استثنائاتی هم وجود دارد، اما اگر قانون و شرع به صورت کلی خودکشی را مجاز شمارد و به اینگونه افراد بگوید که شما برای کشتن خود مجازید، در واقع خود به نابودی بشر اقدام کرده است.
به همین جهت، در اسلام "خود کشی" از بزرگترین گناهان شمرده شده و برای کسی که این عمل را مرتکب شود عذابهای سختی درنظر گرفته شده است.[2]
[1] . "و لله ملک السموات و الارض". آل عمران، 189.
[2] امام صادق(ع) میفرماید: هر کس به عمد خودکشی کند، در آتش دوزخ جاودانه خواهد بود؛ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 3، ص 571، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق.