کد سایت
fa48491
کد بایگانی
59695
نمایه
کراهت خواندن شعر
طبقه بندی موضوعی
گوناگون
خلاصه پرسش
آیا خواندن شعر درست و حق نیز در شب و روز جمعه کراهت دارد؟
پرسش
می‌خواستم بپرسم طبق این روایت صحیح السند از امام صادق(ع) که می‌فرماید: خواندن شعر برای روزه‌دار و مُحرم و در حرم و در روز جمعه و در شب مکروه است. راوی می‌پرسد: اگر چه شعر حق باشد؟ امام(ع): بله اگر چه شعر حق باشد. بنابراین آیا شعرخواندن تمام شب‌ها ایراد دارد و طبق نص روایت حتی اگر شعر حق باشد؟! پس تکلیف مداحی و شعرخواندن برای اهل بیت در شب‌های مختلف و شب و روز جمعه چه می‌شود؟
پاسخ اجمالی
شعر و شاعری در بین همه ملت‌ها بخصوص عرب‌زبانان جایگاه رفیعی داشته و دارد. اسلام؛ ضمن تایید چنین فرهنگی، اما سعی دارد تا انسانها را از تلف کردن وقت و احیاناً گمراه‌کردن مردم به وسیله سرودن اشعار بی‌محتوا یا دروغ، بر‌حذر دارد و این خصلت و هنر انسانی را در راستای تعالی نوع بشر قرار دهد. توصیه بزرگان دین به سرودن اشعار حکمت‌آمیز و پرهیز از سرودن اشعاری که در خدمت منافع ظالمان و شهوترانان است از جمله این سفارش‌هاست. از طرفی در برخی از زمانها و مکانها که وقت و مکان مناسبی برای ارتباط برقرار کردن بهتر و سریعتر با خداوند است، اشتغال به اشعاری که در راستای این ارتباط الهی نباشد، مکروه به شمار آمده و نهی شده است تا چنین فرصت‌هایی از دست نرود اما واضح است که سرودن و خواندن اشعار حکمت‌آمیز در این ایام و غیر آن اشکالی ندارد.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال،چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
دلیلی بر کراهت مطلق شعر در شب جمعه و روز آن و سایر شب‌ها وجود ندارد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
نگاه به مجموع روایاتى که در این زمینه وارد شده، نشان مى‌دهد که مراد از شعر مکروه، اشعار باطلى است که به خصوص در زمان‌هاى جاهلیّت براى هجو و بدنام‌کردن کسى به کار گرفته مى‌شده و یا خیال‌‌پردازى‌هایى بود که در زمینه عشق‌هاى مجازى و در وصف زیبارویان از زنان و در راستاى ارضاى شهوترانی‌هاى غیرمجاز سروده و یا خوانده مىشد.
بنابراین، مقصود از «مکروه‌بودن شعر حق»، اشعار غیر دروغ و مطابق واقع است. یعنى راوى سؤال مىکند: اگرچه دروغ نباشد و محتواى شعر واقعیّت داشته باشد؟ حضرت جواب مى‌دهد: آرى، شعرى که خالى از حکمت باشد و بى‌هدف سروده یا خوانده شود، مکروه است اگرچه دروغ نباشد، و الّا چگونه مىتوان پذیرفت خواندن اشعار فراوانى که سراینده آن خود اهلبیت عصمت(ع) هستند در شب یا روز جمعه کراهت داشته باشد؟!
برای مطالعه بیشتر در این زمینه، می‌توانید به کتاب «مفاتیح نوین» ذیل عنوان «اعمال شب جمعه» مراجعه فرمایید.