کد سایت
fa59959
کد بایگانی
73673
نمایه
حق شرکت در رأی‌گیری برای زنان
طبقه بندی موضوعی
فعالیت های اجتماعی زنان
برچسب
زنان|مشورت|سیاست|حق رأی|تصمیم‌گیری
خلاصه پرسش
چرا اسلام توصیه کرده تا زنان در سطوح بالای مدیریتی قرار نگرفته و از مشورت با آنان خودداری شود؟
پرسش
چرا زنان حق رأی دارند؟ طبق احکام و قوانین شرع مقدس اسلام زنان نباید در امور سیاسی و اقتصادی به دلیل شرایط جسمانی و غلبه احساسات بر عقل آنها شرکت کنند تا به صلاح جامعه باشد. و همان‌طور که پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «اگر جامعه‌ای تصمیم گیرندگان آن زنان باشند به رستگاری نخواهد رسید». پس چرا به زنان اجازه اعمال نظر در سرنوشت جامعه داده می‌شود در حالی که می‌دانیم رأی و نظر و قضاوت آنها از روی احساسات است و نباید به آن اعتماد کرد؟
اگر به دلیل این است که در کشورهای دیگر زنان این حق را دارند، آیا ما باید پیرو کافران باشیم و آنچه به صلاح و مصلحت خودمان است انجام ندهیم؟
پاسخ اجمالی
ابتدا باید گفت در قرآن کریم که مهم‌ترین منبع شناخت دین اسلام است، آیه‌ای وجود ندارد که بتوان آنچه در پرسش آمده را با استفاده از آن ثابت کرد.
با این مقدمه باید گفت، از منظر روان‌شناسی، میزان عواطف در زنان به مراتب، بیشتر از مردان است و این موجب می‌شود که در موارد بسیاری، عواطف بر عملکرد و تصمیم‌گیری‌های بانوان تأثیرگذار باشد. از جهتی دیگر، غالب زنانی که در ابتدای ظهور اسلام زندگی می‌کردند، در عرصه سیاست و جنگ‌آوری، چندان ورزیده نبودند تا بتوان از درایت و تخصص آنان بهره برد. به همین دلیل، در برخی روایات توصیه شده تا از قراردادن آنها در رأس هرم حاکمیت خودداری شده و آنان طرف مشورت قرار نگیرند. با این حال، نباید همه زنان را مشمول این حکم دانست؛ چرا که در تاریخ زنانی دیده شده است که در درایت و تصمیم‌گیری صحیح از مردان نیز گوی سبقت گرفته بودند. از جمله این موارد می‌توان به بلقیس پادشاه سبا اشاره کرد که با تصمیم مناسب خود که بر خلاف مشورت‌های اطرافیان مرد خود بود، از نابودی قوم خود جلوگیری کرده و واسطه‌ای شد تا آنان به دین الهی بگروند.[1]
همچنین حضرت فاطمه(س) و حضرت زینب(س) با توجه به شرایط خاصی که بعد از رحلت پیامبر(ص) و شهادت امام حسین(ع) ایجاد شد، تلاش‌های چشمگیری در زمینه سیاسی انجام داده و نقش عمده‌ای را در آگاه‌سازی جامعه ایفا کردند.
بنابراین، نمی‌توان به طور مطلق حضور زنان را در عرصه سیاست و مشاوره با آنان را ممنوع دانست. بلکه در مواردی که اطمینان از توانایی آنان در ارائه مشاوره مناسب و حتی اقدام عملی آنان با رعایت ضوابط و شرایط اسلامی داشت، استفاده از این ظرفیت، مطلوب است.
این جمع‌بندی در توصیه‌ای از امام علی(ع) مشاهده می‌شود که در موضوع مشورت با بانوان می‌فرماید:
«إِیَّاکَ وَ مُشَاوَرَةَ النِّسَاءِ إِلَّا مَنْ جَرَّبْتَ بِکَمَالِ عَقْلِهَا»؛[2] از مشورت با زنان خودداری کن مگر با بانوانی که توانایی عقلی آنان را تجربه کرده‌ای!
با این مقدمه باید گفت، از منظر روان‌شناسی، میزان عواطف در زنان به مراتب، بیشتر از مردان است و این موجب می‌شود که در موارد بسیاری، عواطف بر عملکرد و تصمیم‌گیری‌های بانوان تأثیرگذار باشد. از جهتی دیگر، غالب زنانی که در ابتدای ظهور اسلام زندگی می‌کردند، در عرصه سیاست و جنگ‌آوری، چندان ورزیده نبودند تا بتوان از درایت و تخصص آنان بهره برد. به همین دلیل، در برخی روایات توصیه شده تا از قراردادن آنها در رأس هرم حاکمیت خودداری شده و آنان طرف مشورت قرار نگیرند. با این حال، نباید همه زنان را مشمول این حکم دانست؛ چرا که در تاریخ زنانی دیده شده است که در درایت و تصمیم‌گیری صحیح از مردان نیز گوی سبقت گرفته بودند. از جمله این موارد می‌توان به بلقیس پادشاه سبا اشاره کرد که با تصمیم مناسب خود که بر خلاف مشورت‌های اطرافیان مرد خود بود، از نابودی قوم خود جلوگیری کرده و واسطه‌ای شد تا آنان به دین الهی بگروند.[1]
همچنین حضرت فاطمه(س) و حضرت زینب(س) با توجه به شرایط خاصی که بعد از رحلت پیامبر(ص) و شهادت امام حسین(ع) ایجاد شد، تلاش‌های چشمگیری در زمینه سیاسی انجام داده و نقش عمده‌ای را در آگاه‌سازی جامعه ایفا کردند.
بنابراین، نمی‌توان به طور مطلق حضور زنان را در عرصه سیاست و مشاوره با آنان را ممنوع دانست. بلکه در مواردی که اطمینان از توانایی آنان در ارائه مشاوره مناسب و حتی اقدام عملی آنان با رعایت ضوابط و شرایط اسلامی داشت، استفاده از این ظرفیت، مطلوب است.
این جمع‌بندی در توصیه‌ای از امام علی(ع) مشاهده می‌شود که در موضوع مشورت با بانوان می‌فرماید:
«إِیَّاکَ وَ مُشَاوَرَةَ النِّسَاءِ إِلَّا مَنْ جَرَّبْتَ بِکَمَالِ عَقْلِهَا»؛[2] از مشورت با زنان خودداری کن مگر با بانوانی که توانایی عقلی آنان را تجربه کرده‌ای!