شارع مقدس در اجرای طلاق برای هر یک از زن و مرد شرایطی را معین نموده است که در زیر بیان میشود.
الف) شرایط مرد که طلاق دهنده است؛[1] مانند اینکه باید:
- عاقل باشد(دیوانه نباشد).
- بالغ باشد(بچه و کودک نباشد).
- با قصد و اختیار همسرش را طلاق بدهد. (از روی شوخی و اکراه و اجبار نباشد).
ب) شرایط زن عبارت است از:
- همسردائمی باشد(موقت نباشد).
- از خون حیض و نفاس پاک باشد. اگر زن در ایام حیض یا نفاس باشد، طلاق او صحیح نیست.
ج) صیغۀ طلاق هم دارای شرایط زیر است:
- صیغه باید صیغۀ خاص شرعی باشد.
- باید به صورت گفتاری با لفظ و کلمات باشد و با نوشتن و یا اشاره کردن، طلاق واقع نمیشود، مگر اینکه فرد گنگ و لال باشد.[2]
- باید در حضور دو شاهد عادل(دو مرد) بیان شود.
بنابراین، طلاقی که با تلفن همراه و از طریق پیامک (SMS) صورت گیرد، حتی اگر از جانب شوهر باشد فایدهای ندارد؛ چرا که طلاق باید با الفاظ، به صورت گفتار، و در حضور دو شاهد عادل باشد.
گفتنی است که در زمان اجرای طلاق حضور زن شرط نیست؛ زیرا طلاق از ایقاعات است؛ یعنی انشای یکطرفه[3] است که فقط توسط شوهر یا وکیل او انشا میشود.[4]
البته بعد از اینکه طلاق با همۀ شرایط انجام شد، شوهر یا فرد دیگر میتواند آنرا با هر وسیلهای (از جمله SMS) به اطلاع زن برساند.[5]
پاسخ دفاتر مراجع:
پاسخ دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):
کفایت نمیکند.
پاسخ دفتر حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی (ره):
خیر طلاق باید با شرایط خود انجام شود. ولی میتوان به این وسیله خبر وقوع طلاق را به کسی داد.
پاسخ دفتر حضرت آیت الله العظمی بهجت (مدظله العالی):
طلاق باید در حضور دو شاهد عادل با دیگر شرایط انجام شود.
[1]. از نظر اسلام، اختیار طلاق به دست مرد(شوهر) است.
[2]. ر. ک: امام خمینی، تحریر الوسیلة، کتاب الطلاق، ج 2، ص 290- 296، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1363ش، 1404ق؛ توضیح المسائل مراجع، ج 2، ص 522، م 2508.
[3]. به عبارت دیگر، طلاق از یک طرف ایجاد و محقق میشود.
[4]. ر. ک: تحریرالوسیلة، کتاب الطلاق، القول فی شروطه، ج 2، ص 290- 293.
[5]. «الفاظ و شرایط طلاق»، 35394؛ «فلسفۀ مبغوضیت طلاق»، 18889؛ «روایات و مذمت طلاق بدون دلیل»، 53830.