کد سایت
fa69139
کد بایگانی
84755
نمایه
سن حضرت عیسی(ع) هنگام نبوت
طبقه بندی موضوعی
حدیث,پیامبر شناسی,عیسی
خلاصه پرسش
حضرت عیسی(ع) در چند سالگی به مقام پیامبری برگزیده شد؟
پرسش
حضرت عیسی(ع) در چند سالگی پیامبر خدا شد؟
پاسخ اجمالی
درباره اینکه حضرت عیسی(ع) در چه سنی به نبوّت برگزیده شد، دیدگاههای گوناگونی در منابع تفسیری و روایی مشاهده میشود:
1. حضرتشان از آغاز تولد پیامبر بود، امّا از هفت سالگی به بیان وحی خدا پرداخت:
یزید کناسی میگوید: از امام باقر(ع) پرسیدم که عیسی بن مریم(ع) هنگامی که در گهواره سخن گفت، آیا حجت خدا بر مردم آن زمان بود؟ امام فرمود: «آری در آن روز نبیّ و حجت خدا بود، اما عهدهدار رسالت نبود، آیا نشنیدهای که هنگام تولد گفت: "من بنده خدایم، او کتاب به من داده و مرا پیامبر قرار داده است و مرا وجودی پربرکت قرار داده و تا زمانی که زندهام، مرا به نماز و زکات توصیه کرده است"[1]». از امام پرسیدم: آیا او در گهوارهاش حجت خدا بر زکریا بود؟! امام(ع) فرمود: «عیسی، نشانه خداوند برای مردم بود و نیز رحمتی از خدا برای مریم بود که کودکش در گهواره از او سخن گفت و نیز حجت خدا و پیامبرش بود برای افرادی که در آن زمان، سخنانش را شنیدند، اما عیسی(ع) دیگر تا دو سالگی سخنی نگفت و در این مدت زکریا حجت خدا بر مردم بوده و بعد از مرگ زکریا نیز فرزندش یحیی، کتاب و حکمت را در سن کودکی به ارث برد و حجت خدا شد، آیا نشنیدهای که خدای عزّ و جلّ میفرماید: "ای یحیی! کتاب را با قوّت بگیر و ما فرمان نبوّت در کودکی به او دادیم"،[2] تا اینکه عیسی به هفت سالگی رسید و در این موقع عیسی حجت خدا بر یحیی و همه مردم جهان شد».[3]
2. از ابن عباس نقل است هنگامی که عیسی(ع) به سی سالگی رسید، خداوند او را به سمت بنی اسرائیل روانه کرد.[4]
3. حضرت عیسی(ع) هنگام گفتن «آتانِیَ الْکِتابَ وَ جَعَلَنی نَبِیًّا»، چهل روزه بود، و در همان زمان به پیامبری برگزیده شده بود و خدا او را براى هدایت بشر برانگیخت.[5]
4. حضرتشان در بدو تولد و حتی قبل از اینکه عبارات موجود در این آیه را بر زبان آورده شود، به نبوّت مبعوث شده و کتاب به وی داده شده بود.[6]
5. عیسی(ع) در سه سالگی مبعوث شد:
صفوان بن یحیى میگوید: به امام رضا(ع) عرض کردم: پیش از آنکه خدا امام جواد(ع) را به شما ببخشد [درباره جانشینتان] از شما میپرسیدیم، و شما میفرمودید: خدا به من پسرى خواهد داد و اکنون که خدا ایشان را به شما هدیه فرمود و چشم ما را روشن کرد، اکنون اگر خداى ناخواسته براى شما پیش آمدى رخ داد، امام ما که خواهد بود؟! حضرت با دستش به امام جواد که در برابرش ایستاده بود، اشاره کرد. گفتم: قربانت گردم! این که کودکی سه ساله است!! فرمود: «این سن کم چه ضرری برای او دارد؟ عیسى سه ساله بود که به حجت قیام کرد».[7]
در روایتی دیگر همین مطلب نقل شده با این تفاوت که امام رضا(ع) فرمود: «همانا خداوند، عیسی بن مریم را در سنی کمتر از سه سال به رسالت برانگیخت».[8]
در پایان باید گفت که برخی اقوال فوق، اگرچه با دیگر نقلها متفاوت است، با توجیهاتی قابل جمع میباشد. به عنوان نمونه، شاید روایت کافی به نقل از صفوان در بند پنجم، تنها نشانگر آن باشد که حضرت عیسی(ع) در زمانی که همسن امام جواد(ع) بود، پیامبر نیز بود، نه آنکه زودتر از آن پیامبر نبود که روایت مفید در ارشاد نیز همین موضوع را میرساند.
1. حضرتشان از آغاز تولد پیامبر بود، امّا از هفت سالگی به بیان وحی خدا پرداخت:
یزید کناسی میگوید: از امام باقر(ع) پرسیدم که عیسی بن مریم(ع) هنگامی که در گهواره سخن گفت، آیا حجت خدا بر مردم آن زمان بود؟ امام فرمود: «آری در آن روز نبیّ و حجت خدا بود، اما عهدهدار رسالت نبود، آیا نشنیدهای که هنگام تولد گفت: "من بنده خدایم، او کتاب به من داده و مرا پیامبر قرار داده است و مرا وجودی پربرکت قرار داده و تا زمانی که زندهام، مرا به نماز و زکات توصیه کرده است"[1]». از امام پرسیدم: آیا او در گهوارهاش حجت خدا بر زکریا بود؟! امام(ع) فرمود: «عیسی، نشانه خداوند برای مردم بود و نیز رحمتی از خدا برای مریم بود که کودکش در گهواره از او سخن گفت و نیز حجت خدا و پیامبرش بود برای افرادی که در آن زمان، سخنانش را شنیدند، اما عیسی(ع) دیگر تا دو سالگی سخنی نگفت و در این مدت زکریا حجت خدا بر مردم بوده و بعد از مرگ زکریا نیز فرزندش یحیی، کتاب و حکمت را در سن کودکی به ارث برد و حجت خدا شد، آیا نشنیدهای که خدای عزّ و جلّ میفرماید: "ای یحیی! کتاب را با قوّت بگیر و ما فرمان نبوّت در کودکی به او دادیم"،[2] تا اینکه عیسی به هفت سالگی رسید و در این موقع عیسی حجت خدا بر یحیی و همه مردم جهان شد».[3]
2. از ابن عباس نقل است هنگامی که عیسی(ع) به سی سالگی رسید، خداوند او را به سمت بنی اسرائیل روانه کرد.[4]
3. حضرت عیسی(ع) هنگام گفتن «آتانِیَ الْکِتابَ وَ جَعَلَنی نَبِیًّا»، چهل روزه بود، و در همان زمان به پیامبری برگزیده شده بود و خدا او را براى هدایت بشر برانگیخت.[5]
4. حضرتشان در بدو تولد و حتی قبل از اینکه عبارات موجود در این آیه را بر زبان آورده شود، به نبوّت مبعوث شده و کتاب به وی داده شده بود.[6]
5. عیسی(ع) در سه سالگی مبعوث شد:
صفوان بن یحیى میگوید: به امام رضا(ع) عرض کردم: پیش از آنکه خدا امام جواد(ع) را به شما ببخشد [درباره جانشینتان] از شما میپرسیدیم، و شما میفرمودید: خدا به من پسرى خواهد داد و اکنون که خدا ایشان را به شما هدیه فرمود و چشم ما را روشن کرد، اکنون اگر خداى ناخواسته براى شما پیش آمدى رخ داد، امام ما که خواهد بود؟! حضرت با دستش به امام جواد که در برابرش ایستاده بود، اشاره کرد. گفتم: قربانت گردم! این که کودکی سه ساله است!! فرمود: «این سن کم چه ضرری برای او دارد؟ عیسى سه ساله بود که به حجت قیام کرد».[7]
در روایتی دیگر همین مطلب نقل شده با این تفاوت که امام رضا(ع) فرمود: «همانا خداوند، عیسی بن مریم را در سنی کمتر از سه سال به رسالت برانگیخت».[8]
در پایان باید گفت که برخی اقوال فوق، اگرچه با دیگر نقلها متفاوت است، با توجیهاتی قابل جمع میباشد. به عنوان نمونه، شاید روایت کافی به نقل از صفوان در بند پنجم، تنها نشانگر آن باشد که حضرت عیسی(ع) در زمانی که همسن امام جواد(ع) بود، پیامبر نیز بود، نه آنکه زودتر از آن پیامبر نبود که روایت مفید در ارشاد نیز همین موضوع را میرساند.
[1]. مریم، 30 – 31.
[2]. مریم، 12.
[3]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 1، ص 382، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[4]. صدوق، محمد بن على، امالی، ص 204، بیروت، اعلمی، چاپ پنجم، 1400ق؛ ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، ج 7، ص 202، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، 1408ق؛ رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج 21، ص 534، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420ق.
[5]. ر. ک: طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج 7، ص 123، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بیتا؛ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 6، ص 791 – 792، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.
[6]. مفاتیح الغیب، ج 21، ص 535.
[7]. کافی، ج 1، ص 321.
[8]. مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 276، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1413ق.