کد سایت
fa80670
کد بایگانی
98404
نمایه
دوران حس‌گرایی و عقل‌گرایی
طبقه بندی موضوعی
عرفان و اخلاق
خلاصه پرسش
با آنکه هر انسانی از دوران کودکی مسائل را با حس و تجربه درک می‌کند، چگونه «حس‌گرایی» را زیر سؤال برده و برای درک واقعیات هستی، «عقل‌گرایی» را توصیه می‌کنیم؟!
پرسش
احساسات آدمی از دوران کودکی در نظر آدمی صحیح است و کودک و انسان‌هایی که درگیر تفکرات فلسفی نشده باشند آنها را نادرست نمی‌دانند. این درحالی است که در مراحل بعدی زندگی عقل به سراغ آدمی می‌آید. پس چگونه حس‌گرایی را می‌شود زیر سؤال برد؟ و عقل‌گرا بود؟
پاسخ اجمالی
انسان در دوران کودکی حس‌گرا است؛ اما غالباً مقارن با دوران بلوغ جسمی، رشد و شکوفایی نیروی عقل نیز آغاز شده و معمولاً در چهل سالگی کامل می‌گردد؛[1] در مباحث علمی سخن با انسان‌های بالغی است که به رشد عقلی رسیده‌اند؛ بنابر این معنا ندارد که فقط حالات دوران کودکی را معیاری برای سنجش واقعیت در مباحثات علمی بدانیم.
دقت فرمایید که در موارد بسیاری، نادرستی آنچه یک کودک با حس خود آن را درک کرده، مشخص و واضح است و افرادی که به اندک بلوغ عقلی رسیده‌اند در بطلان آن تردیدی ندارند.
دقت فرمایید که در موارد بسیاری، نادرستی آنچه یک کودک با حس خود آن را درک کرده، مشخص و واضح است و افرادی که به اندک بلوغ عقلی رسیده‌اند در بطلان آن تردیدی ندارند.
[1]. توضیح این‌که انسان همان‌گونه که از نظر جسمی دارای بلوغ است و معمولا در مردان حدود 15 سالگی بلوغ جسمی کامل می‌شود، از نظر فکری و عقلی نیز دارای بلوغ است که از زمان بلوغ جسمانی آغاز و تقریباً در سن چهل سالگی کامل می‌شود. ملاصدرا معتقد است در انسان ابتدا ویژگی‌های مادی و جسمی پدید می‌آیند و تقویت می‌شوند، اما ویژگی‌های روحی و عقلی پس از تقویت و تکمیل ویژگی‌های جسمی پدید می‌آیند و تقویت می‌گردند. ملا صدرا، اسفار، ج 9، ص 93؛ ر. ک: پاسخ 4895.