کد سایت
fa83033
کد بایگانی
100926
نمایه
کسانی که دستشان در کربلا قطع شد
طبقه بندی موضوعی
حوادث روز عاشورا
خلاصه پرسش
علاوه بر دستان حضرت عباس(ع)، دست چند نفر دیگر از سپاه امام حسین(ع) در روز عاشورا قطع شد؟
پرسش
سه نفر که در واقعه کربلا دستشان بریده شد یکی از آنها حضرت ابوالفضل(ع) بود؛ نام دو نفر دیگر چه بود؟
پاسخ اجمالی
اگرچه نوع جراحت‌هایی که به یکایک شهدای کربلا وارد شده - با ذکر تمام جزئیات - در منابع تاریخی گزارش نشده است؛ از این‌رو ممکن است دست ده‌ها تن از شهدای کربلا در روز عاشورا قطع شده باشد. با این وجود نام چند نفر از آنها در منابع روایی آمده است:
1. سید الشهداء امام حسین(ع): گزارش شده است که در لحظات پایانی نبرد، «زُرعة بن شریک» کف دست چپ امام حسین(ع) را قطع کرد.[1]
2. ابوالفضل العباس(ع).[2]
3. عبدالله بن حسن بن على(ع)؛ هنگامی که لشکر عمر بن سعد، امام حسین(ع) را محاصره کردند، عبدالله که نوجوان کوچکی بود از خیمه خارج شد و با وجود جلوگیری عمه‌اش زینب(س)، کنار امام رفته و گفت: من از عمویم جدا نخواهم شد! «ابجر بن کعب» و یا «حرملة بن کاهل»، شمشیرى به سمت امام حسین(ع) کشید. عبدالله فریاد کشید: واى بر تو! اى پسر زن بدکاره! عمویم را می‌کشى؟! او نیز شمشیر را حواله عبدالله کرد. عبدالله دستش را سپر قرار داد و به دنبال آن بود که دست او قطع و به پوستش آویزان شد.[3]
4. وهب بن عبدالله بن حباب کلبی[4] یا وهب بن جناح کلبی: وی بعد از نبردی سنگینی که با لشکر دشمن داشت، هر دو دستش قطع شده و به شهادت رسید.[5]
5. عبدالله بن عمیر کلبی: برده‌اى از سپاه دشمن به نام «یسار» با او به نبرد برخاسته و با حرکتى سریع او را هدف شمشیرش قرار داد، امّا عبدالله دست خویش را سپر قرار داد و موجب شد که دست او از تنش جدا شود.[6]
همانگونه که در ابتدای سخن گفتیم، ممکن است دست افراد دیگری نیز در این نبرد قطع شده باشد که گزارش آن در تاریخ وجود نداشته و یا ما به آن دست نیافتیم.
1. سید الشهداء امام حسین(ع): گزارش شده است که در لحظات پایانی نبرد، «زُرعة بن شریک» کف دست چپ امام حسین(ع) را قطع کرد.[1]
2. ابوالفضل العباس(ع).[2]
3. عبدالله بن حسن بن على(ع)؛ هنگامی که لشکر عمر بن سعد، امام حسین(ع) را محاصره کردند، عبدالله که نوجوان کوچکی بود از خیمه خارج شد و با وجود جلوگیری عمه‌اش زینب(س)، کنار امام رفته و گفت: من از عمویم جدا نخواهم شد! «ابجر بن کعب» و یا «حرملة بن کاهل»، شمشیرى به سمت امام حسین(ع) کشید. عبدالله فریاد کشید: واى بر تو! اى پسر زن بدکاره! عمویم را می‌کشى؟! او نیز شمشیر را حواله عبدالله کرد. عبدالله دستش را سپر قرار داد و به دنبال آن بود که دست او قطع و به پوستش آویزان شد.[3]
4. وهب بن عبدالله بن حباب کلبی[4] یا وهب بن جناح کلبی: وی بعد از نبردی سنگینی که با لشکر دشمن داشت، هر دو دستش قطع شده و به شهادت رسید.[5]
5. عبدالله بن عمیر کلبی: برده‌اى از سپاه دشمن به نام «یسار» با او به نبرد برخاسته و با حرکتى سریع او را هدف شمشیرش قرار داد، امّا عبدالله دست خویش را سپر قرار داد و موجب شد که دست او از تنش جدا شود.[6]
همانگونه که در ابتدای سخن گفتیم، ممکن است دست افراد دیگری نیز در این نبرد قطع شده باشد که گزارش آن در تاریخ وجود نداشته و یا ما به آن دست نیافتیم.
[1]. مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ج 2، ص 112، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق.
[2]. ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على، مناقب آل أبی طالب(ع)، ج 4، ص 108، قم، علامه، چاپ اول، 1379 ق؛ نیز ر. ک: «جنگیدن و شهادت حضرت عباس در کربلا»، 47281.
[3]. ابن نما حلى، جعفر بن محمد، مثیر الأحزان، ص 73، قم، مدرسه امام مهدى(عج)، چاپ سوم، 1406ق.
[4]. حسینى موسوى، محمد بن أبی‌طالب، تسلیة المجالس و زینة المجالس(مقتل الحسین)، ج 2، ص 285 – 286، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، چاپ اول، 1418ق؛ بحار الانوار، ج 45، ص 16 - 17.
[5]. سید ابن طاووس، على بن موسى، اللهوف على قتلى الطفوف، ص 105، تهران، جهان، چاپ اول، 1348 ش؛ مثیر الأحزان، ص 62.
[6]. مثیر الأحزان، ص 57.