کد سایت
fa86133
کد بایگانی
103577
نمایه
معنای حدیث «إن الله لیؤید هذا الدین بالرجل الفاجر»
طبقه بندی موضوعی
درایه الحدیث
خلاصه پرسش
«خدا دین خود را با استفاده از افراد بدکار تقویت میکند». معنای این روایت چیست؟
پرسش
مفهوم این روایت چیست: رسول اعظم(ص) میفرماید: «إنّ الله لیؤیّد هذا الدّین بالرّجل الفاجر»؟
پاسخ اجمالی
در روایتی به نقل از پیامبر اکرم(ص) چنین آمده است: «إِنَّ اللهَ یُؤَیِّدُ هَذَا الدِّینَ بِالرَّجُلِ الْفَاجِر»؛[1] خداوند این دین را به مرد بدکار یارى میکند.
این روایت که در منابع شیعه و اهلسنت آمده، از نظر محتوا ایرادی ندارد و معنایش آن است که گاهی شخصی به جهت اعمال زشتی که دارد گنهکار و فاسق است با این حال، ممکن است نفعی هم به دین برساند و دین به سبب او یاری شود، چنانچه فیض کاشانی(ره) این موضوع را اینگونه به تصویر کشیده است:
«علما سه طایفهاند: یکى آنان که علم ظاهر دانند و بس، ایشان مانند چراغاند که خود را سوزند، و دیگران را افروزند و در این گروه کم افرادی در میان آنان پیدا میشود که دنیادوست و محب دنیا نباشند، بلکه دین را به دنیا بفروشند؛ زیرا ایشان نه دنیا را شناختهاند، و نه آخرت را؛ چون حقیقت دنیا و آخرت به علوم ظاهری شناخته نمیشود، پس چنین دانشمندانی صلاحیت رهبری مردم را ندارند! البته ممکن است در میان عموم مردم کسانی باشند که از علم آنان منتفع شوند و حدیث "ان الله یؤید هذا الدین بالرجل الفاجر" بدین مطلب اشاره دارد...».[2]
برای این روایت میتوان مصادیق بسیار دیگری نیز ذکر نمود: مانند زمامدار ظالمی که در مقطعی به جهت اغراض دنیوی، به یاری افراد متدین همت میگمارد، مسجدی بنا میکند که مردم در آن نماز بگزارند، در گردآوری کتابهایی همت میورزد و .... که اگر چه این شخص به جهت اعمال زشت، فاجر است، اما در مواردی عملکردش به گونهای است که به نفع و مصلحت دین و دینداران تمام میشود.
این روایت که در منابع شیعه و اهلسنت آمده، از نظر محتوا ایرادی ندارد و معنایش آن است که گاهی شخصی به جهت اعمال زشتی که دارد گنهکار و فاسق است با این حال، ممکن است نفعی هم به دین برساند و دین به سبب او یاری شود، چنانچه فیض کاشانی(ره) این موضوع را اینگونه به تصویر کشیده است:
«علما سه طایفهاند: یکى آنان که علم ظاهر دانند و بس، ایشان مانند چراغاند که خود را سوزند، و دیگران را افروزند و در این گروه کم افرادی در میان آنان پیدا میشود که دنیادوست و محب دنیا نباشند، بلکه دین را به دنیا بفروشند؛ زیرا ایشان نه دنیا را شناختهاند، و نه آخرت را؛ چون حقیقت دنیا و آخرت به علوم ظاهری شناخته نمیشود، پس چنین دانشمندانی صلاحیت رهبری مردم را ندارند! البته ممکن است در میان عموم مردم کسانی باشند که از علم آنان منتفع شوند و حدیث "ان الله یؤید هذا الدین بالرجل الفاجر" بدین مطلب اشاره دارد...».[2]
برای این روایت میتوان مصادیق بسیار دیگری نیز ذکر نمود: مانند زمامدار ظالمی که در مقطعی به جهت اغراض دنیوی، به یاری افراد متدین همت میگمارد، مسجدی بنا میکند که مردم در آن نماز بگزارند، در گردآوری کتابهایی همت میورزد و .... که اگر چه این شخص به جهت اعمال زشت، فاجر است، اما در مواردی عملکردش به گونهای است که به نفع و مصلحت دین و دینداران تمام میشود.
[1]. شهید ثانى، زین الدین بن على، منیة المرید، قم، مکتب الإعلام الإسلامی، چاپ اول، 1409ق؛ ابن أبی الحدید، عبد الحمید بن هبة الله، شرح نهج البلاغة، ج 2، ص 309، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، چاپ اول، 1404ق؛ قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج، المسند الصحیح(صحیح مسلم)، کتاب الایمان، «بابُ غِلَظِ تَحْرِیمِ قَتْلِ الْإِنْسانِ نَفْسَهُ»، ص 75، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1424ق.
[2]. فیض کاشانی، ملا محسن، ده رساله، ص 55 (با اندکی ویرایش)، اصفهان، کتابخانه امیرالمؤمنین(ع)، چاپ اول، 1371ش.