کد سایت
fa86591
کد بایگانی
104090
نمایه
ارتباط بیماری‌هایی؛ مانند برص، جذام و... با ایمان و بی‌ایمانی
طبقه بندی موضوعی
درایه الحدیث
خلاصه پرسش
آیا دچار شدن به بیماری‌هایی؛ مانند برص، جذام و... نشانه بی‌ایمانی است؟!
پرسش
با سلام. این‌جانب مبتلا به بیماری برص یا بهق در ناحیه‌ی صورت هستم. در جامعه بین عده‌ای از مردم نگاه خوبی به این بیماری وجود ندارد، از جمله در کانال تلگرامی یکی از افرادی که خود را مروج طب اسلامی می‌داند، جمله‌ای به شرح زیر را مشاهده کردم:
«بیماری‌های زشت که چهره انسان را بد می‌کند و انبیاء و اولیاء از آن به خدا پناه می‌بردند، و روایت داریم کسی که به این بیماریها مبتلا شود مؤمن نیست؛ مانند جذام، پیسی، جرب، بهق، گری و نیز دیوانگی که حرکات انسان را خراب می‌کند و خَبَل (سی پی) که حرکت انسان را مختل می‌کند».
آیا چنین روایتی صحیح است؟ آیا می‌توان پذیرفت که هر کس به چنین بیماری‌هایی مبتلا شود مؤمن نیست؟ آیا صرف ابتلای شمر ملعون یا یکی از انکارکنندگان حدیث غدیر به این بیماری، جواز این را به ما می‌دهد که به مبتلایان این بیماری نگاه نامناسبی داشته باشیم؟
پاسخ اجمالی
این‌که پیامبران باید دارای برخی نقائص نباشند موضوع جداگانه‌ای است، اما این‌که هیچ مؤمنی دچار برص نمی‌شود موضوعی پذیرفتنی نیست. اگر چه روایت ضعیفی در این زمینه وجود دارد،[1] که یا به دلیل ضعف سند باید ردّ شود و یا توجیه دیگری را برای آن عنوان کرد.
اما از آن‌سو روایاتی وجود دارد که ابتلای به این نوع بیماریها را نشانه ایمان اعلام می‌کند، از جمله روایت موثق کالصحیح که در کافی نقل شده است:
«عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُکَیْرٍ، قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ: أَ یُبْتَلَى الْمُؤْمِنُ بِالْجُذَامِ وَ الْبَرَصِ وَ أَشْبَاهِ هَذَا؟ قَالَ:
وَ هَلْ کُتِبَ الْبَلَاءُ إِلَّا عَلَى الْمُؤْمِنِ؟!»؛[2] راوی می‌گوید از امام صادق(ع) پرسیدم، آیا مؤمن به جذام، برص و بیماری‌هایی از این دست دچار می‌شود؟
امام فرمود: آیا آزمایش‌های خدا جز برای افراد مؤمن رخ خواهد داد؟!
این روایت ناظر به آن است که انواع بیماری از جمله برص و جذام گرچه می‌تواند برای افرادی به عنوان یک عذاب و مجازات در نظر گرفته شوند، اما اگر افراد با‌ایمان به اینگونه بیماریها مبتلا شوند، باید آن را آزمایشی از سمت خدا دانسته و تلاش کنند تا در این آزمون، موفق و سربلند بیرون آیند.
بنابر این، دچار شدن به بیماری‌های مختلف نشانه بی‌ایمانی، و برخورداری از صحت و سلامت، هیچ‌کدام دلیل بر ایمان و بی‌ایمانی محسوب نمی‌شود.
اما از آن‌سو روایاتی وجود دارد که ابتلای به این نوع بیماریها را نشانه ایمان اعلام می‌کند، از جمله روایت موثق کالصحیح که در کافی نقل شده است:
«عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُکَیْرٍ، قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ: أَ یُبْتَلَى الْمُؤْمِنُ بِالْجُذَامِ وَ الْبَرَصِ وَ أَشْبَاهِ هَذَا؟ قَالَ:
وَ هَلْ کُتِبَ الْبَلَاءُ إِلَّا عَلَى الْمُؤْمِنِ؟!»؛[2] راوی می‌گوید از امام صادق(ع) پرسیدم، آیا مؤمن به جذام، برص و بیماری‌هایی از این دست دچار می‌شود؟
امام فرمود: آیا آزمایش‌های خدا جز برای افراد مؤمن رخ خواهد داد؟!
این روایت ناظر به آن است که انواع بیماری از جمله برص و جذام گرچه می‌تواند برای افرادی به عنوان یک عذاب و مجازات در نظر گرفته شوند، اما اگر افراد با‌ایمان به اینگونه بیماریها مبتلا شوند، باید آن را آزمایشی از سمت خدا دانسته و تلاش کنند تا در این آزمون، موفق و سربلند بیرون آیند.
بنابر این، دچار شدن به بیماری‌های مختلف نشانه بی‌ایمانی، و برخورداری از صحت و سلامت، هیچ‌کدام دلیل بر ایمان و بی‌ایمانی محسوب نمی‌شود.
[1]. مانند: عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ أَبِی نَجْرَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْمُغِیرَةِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ إِذَا بَلَغَ الْمُؤْمِنُ أَرْبَعِینَ سَنَةً آمَنَهُ اللَّهُ مِنَ الْأَدْوَاءِ الثَّلَاثَةِ الْبَرَصِ وَ الْجُذَامِ وَ الْجُنُون.
[2]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 258، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.