- فقها میگویند: خواندن نماز در چند جا مکروه است که از آن جمله است: روبروى عکس و مجسمهی چیزى که روح دارد، مگر آنکه روى آن پرده بکشند، و در جایى که عکس باشد، اگر چه روبروى نمازگزار نباشد.[1] پس نماز خواندن در جایی که تابلوهای عکس انسان و حیوان در محل نمازگزار باشد، اعم از آنکه آن محل مسجد باشد یا غیر مسجد و اعم از اینکه آن تصویر رو بروی نمازگزاران باشد یا در جهت دیگر، مکروه است و بهتر است که در موقع نماز روی آن پوشانده شود.
- فقها در بارهی نقاشی کردن صورت انسان و حیوان در مساجد، چنین گفتهاند:
امام خمینى(قدس سره): بنابر احتیاط واجب مسجد را به طلا نباید زینت نمایند و همچنین نباید صورت چیزهایى که مثل انسان و حیوان روح دارد در مسجد نقش کنند. و نقاشى چیزهایى که روح ندارد، مثل گل و بوته مکروه است.
آیت الله العظمی بهجت: بنابر احتیاط واجب مسجد را به طلا نباید زینت نمایند و همچنین نباید صورت چیزى را نقّاشى کنند و بکشند، مخصوصاً چیزهایى که مثل انسان و حیوان روح دارد که در غیر مسجد هم اشکال دارد و احتمال دارد نماز خواندن در این مساجد هم مکروه باشد، ولى نوشتن قرآن و احادیث صحیحه در مسجد مانعى ندارد.[2]
آیت الله العظمی فاضل: بنابر احتیاط واجب مسجد را به طلا نباید زینت نمایند و همچنین نباید بنابر احتیاط صورت چیزهایى که مثل انسان و حیوان روح دارد در مسجد نقش کنند. و نقاشى چیزهایى که روح ندارد، مثل گل و بوته مکروه است.
آیت الله العظمی مکارم: مسئله تزیین کردن مسجد به طلا اشکال دارد و همچنین احتیاط آن است که صورت چیزهایى که روح دارد مثل انسان و حیوان در مسجد نقش نکنند.
آیت الله العظمی سیستانى: احتیاط واجب این است که مسجد را به طلا زینت نکنند و احتیاط مستحبّ آن است که به صورت چیزهایى که مثل انسان و حیوان روح دارد زینت نکنند.[3]
- حکم نصب تصاویر و عکس در مساجد چیست؟
آیت الله العظمی خامنهای در پاسخ به سؤالی در رابطه با نصب عکس در مساجد میگوید: اشکالی ندارد، لکن اگر در شبستان باشد بهتر است هنگام نماز، به طریقى روى آن پوشانده شود.[4]
در ذیل به نمونههایی از سؤالاتی که از امام خمینی(قدس سره) در اینباره شده و جوابهای معظم له توجه فرمایید:
- در رسالهی آن جانب، نقاشی و تصویر در مساجد به احتیاط واجب منع شده است، آیا این منع شامل عکس هم میشود یا نه؟
جواب: شامل نیست.
- امروزه در بعضی از مساجد و یا مکانهایی که نماز جمعه اقامه میشود، عکسها و پوسترهایی روبروی نمازگزاران نصب میشود، آیا نماز خواندن در این مکانها اشکال دارد؟
جواب: نماز صحیح است، هر چند در مقابل نمازگزار بودن آن کراهت دارد و کراهت رفع میشود به اینکه روی آنرا به وسیلهای بپوشانند.
- آیا در مقابل نمازگزار حرام است که عکس مکه باشد؟ عکسهای غیر از عکس مکه چطور؟
جواب: حرام نیست و اگر تصویر ذی روح باشد مکروه است.[5]
- عکسهای شهدا که در مساجد می نند و...، چه حکمی دارد؟
پاسخ حضرت آیت الله مهدی هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این سؤال به شرح زیر می باشد:
مانعی ندارد.
[1]. توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج 1، مسئله 898.
[2]. جامع المسائل (للبهجة)، ج 1، ص 547.
[3]. توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج 1، مسئله 908.
[4]. همان، ص، 509، س 375.
[5]. استفتائات امام خمینی(ره)، ج 1، ص 150، س 79، 80 و 81.
[6]. همان، ج 3، ص 570، س 3.