طهارت بعد از ادرار و مدفوع با آب به چند صورت انجام می گیرد:
الف: با آب قلیل (آبى که از زمین نجوشد و از کر کمتر باشد):[1]
1. طهارت با آب قلیل بعد از مدفوع: اگر طوری شسته شود که ذرّه ای از مدفوع در مخرج نماند، طهارت شرعی حاصل شده و دوباره شستن لازم نیست.[2]
2. طهارت با آب قلیل بعد از ادرار (بول): مردها اگر بعد از برطرف شدن بول (ادرار)، یک مرتبه بشویند کافی است،[3] ولى زن ها و هم چنین کسانى که بولشان از غیر مجراى طبیعى مىآید، احتیاط واجب آن است که دو مرتبه بشویند.[4]
ب: آب کر[5] و جاری[6] (مانند آب لوله کشی ):
طهارت با آب کر و جاری بعد از مدفوع و ادرار: اگر طوری شسته شود که ذرّه ای از مدفوع در مخرج نماند یک مرتبه شستن کافی است.
البته برخی از مراجع تقلید این گونه می فرمایند:
مکارم: مسأله مخرج بول با غیر آب پاک نمىشود، و اگر با آب قلیل بشویند واجب است دو بار بشویند، امّا با شیلنگهاى متّصل به آب لوله کشى که در حکم جارى است یک مرتبه کافى است. در شستن مخرج بول و غائط فرق میان مجراى طبیعى و غیر طبیعى نیست، ولى در مخرج غیر طبیعى غیر آب کفایت نمىکند.[7]
بنا براین مجرج مدفوع را می توان با غیر آب (دستمال کاغدی و پارچه و....)پاک کرد اما مجرج بول فقط با آب پاک می شود.
[1] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج1، ص 42، م 25.
[2] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج1، ص 60، م 67.
[3] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج1، ص 59، م 66. اما برخی از فقهاء احتیاط واجب در دو مرتبه شستن دارند؛ مانند:
اراکی:«...، و باید با آب دو مرتبه شسته شود»؛ خوئی و تبریزی:«...، ولى با آب قلیل بنا بر احتیاط واجب باید دو مرتبه شست و بهتر آن است که سه مرتبه شسته شود»؛ نوری:«...، احتیاط واجب آن است که دو مرتبه بشویند...».
[4] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج1، ص 59، م 66.
[5] آب کُر، مقدار آبى است که اگر در ظرفى که درازا و پهنا و گودى آن هر یک سه وجب و نیم است بریزند آن ظرف را پر کند. و وزن آن از صد و بیست و هشت من تبریز بیست مثقال کمتر است و به حسب کیلوى متعارف بنا بر أقرب 419/ 377 کیلوگرم مىشود.( توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج1، ص 38-39،م 16).
[6] آب جارى، آبى است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد، مانند آب چشمه و قنات. (توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج1، ص 43- 44، م 28 ).
[7] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج1، ص 60.