Abdulmuttalibin oğlu Ebu leheb (Haşim oğlu Abdulmuttalib oğlu Abduluzza) künyesi Ebu utbe’dir, Peygamber (s.a.a) efendimizin amcası ve aynı zamanda onun en katı düşmanlarından biridir. Annesi Beni Huzae kabilesinden Lubna ve eşi Harb ibn-i Umeyye’nin kızı ve Ebu süfyanın kız kardeşi, Ümm-i cemil adıyla tanınan Arvi veya Avra’dır. Onun niçin Ebu leheb olarak tanındığı ihtilaflıdır. İbn-i sa’d'ın görüşüne göre Abdul muttalib güzelliği ve yüzünün parlaklığı yüzünden ona Ebu leheb künyesini vermiş. Bazıları ise Leheb adında oğlunun olduğunu iddia etmişlerdir. Ama nakledilen rivayete göre Allah Teala onu bu künyeyle anmıştır; sonu ateş olduğu gibi. Anlaşılan kendi zamanının halkı ona "Ebu Utbe" künyesi ile hitab ediyorlardı[1] ve Dehhuda'ya göre ona bu künyeyi müslümanlar vermişlerdir.[2] Zerekli'nın El-A’lam kitabındaki görüşüne göre o, İslam’dan önce cahiliyyet zamanında da Ebu leheb künyesi ile lakaplandırılmıştır.[3]
Hiç bir tarih kitabında Abdulmuttalibin oğlunu Abduluzza olarak adlandırdığı açık bir şekilde nakl edilmemiştir. Hatta böyle bir şeyin olmadığına delil getirmek mümkündür. Bazı kaynak kitaplarda şöyle gelmiştir: Uzza’nın (cahiliyyet döneminde bir butun adı) sorumlusu olan "Efleh ibn-i Nezr Şeybani" ölüm döşeğine düşüp Uzza’nın geleceği hakkında kaygılandığı zaman, Ebu leheb ona teselli vererek sonuna kadar Uzza’ya bağlı kalacağına söz verdi ve bir müddet Uzza butunun sorumluluğunu üzerine aldı. O bu süre içerisinde karşılaştığı herkese şöyle diyordu: Eğer Uzza kazanırsa ben ona yaptığım hizmet karşısında güvendeyim ve eğer Muhammet (s.a.a) kazanırsa ve Uzza’ya galip gelirse ki gelmeyeceğini biliyorum, o benim kardeşimin oğludur!” Bu olay her ne kadar onun bu isim ile isimlendirilme sebebini açığa çıkarmasa da şu bir gerçektirki onun (Ebu leheb’in) bu künyeye sahip olması Abdulmuttalib’in talibin hanif dinine sahip olamasıyla asla çelişmez. Zira isimlendirme çeşitli şekillerde oluyordu, hatta bazen şahıslar bazı sebepleden dolayı aileleri tarafından verilen isim dışında bir isimle meşhur olurlardı[4]
İndeks:Ali (as) ve çocukların isimlendirilmesi.
[1]. Dairetu’l-Mearif-i İslami c.2, Ebu talib maddesi.
[2]. Dehhuda lugat kitabı, Ebu Leheb sözcüğü, c.2,s.789,bi ca,bi ta.
[3]. Zerekli, Hayruddin, El-A’lam, c. 4, s. 12, Abduluzza, Daru’l-ilm li’l-melayin,1979 miladi
[4].Dairetu’l-Mearif-i İslami, c.2, Ebu Talib maddesi. Daha fazla bilgi için bkz.soru 1349 ( site:2472)