Soru Özeti
“Farz” ve “vacip” hangi manaya gelmektedir? Bu iki kelime arasındaki fark nedir?
Soru
“Farz” ve “vacip” hangi manaya gelmektedir? Bu iki kelime arasındaki fark nedir?
Kısa Cevap
Farz ve vacip eğer değişik durumlarda ve özellikle ayrı (birlikte değil) bir şekilde kullanılırsa, kesinlik ve belirleme anlamına gelir[1] ve ıstılahtaki manası ise mütealliklerinin zorunlu olmasıdır. Ama bu iki kelime arasında bir farkın olduğu bazı lügat kitaplarında zikredilmiştir. Farz ve vacip arasındaki fark, farzın belirleyicinin belirlemesi ile olması, vacibin ise belirleme olmaksızın olabilmesidir; örneğin nimet verene[2] teşekkür etmek gibi aklî bir yargı kabilinden olabilmesidir. Bundan dolayı, bu iki arasındaki ilişki mutlak genel ve özel ilişkisidir;[3] yani her farz vaciptir ama her vacip (Allah’ın belirlemesi anlamında) farz değildir.