- Rəvayətlər iki qrupa bölünürlər: Bir qrup rəvayətlər sənəd baxımından düzgün, güclü və s olub etibarlıdır. İkinci qrup rəvayətlər zəif, məchul və s olub etibarsız hesab edilirlər.
- Bu sual olunan hədis Munaqib ibn Şəhr Aşubun kitabında qeyd edilmişdir. Bu hədisi Baharul ənvarda da nəql edilmişdir. Bu rəvayətin sənədi olmadığından zagiri olaraq etibarlı rəvayət hesab edilmir.
- Fərz etsək ki, bu hədis doğrudur. Bu halda bir neçə nöqtəyə diqqət etməklə problemi həll etmək mümkündür:
1. Peyğəmbər və əhli- beytin məqamı baxımından və Qurani kərimin onların pak olmasına zəmanətinə əsasən onlar ismətə malikdirlər.
2. Həzrət Fatimə Peyğəmbərin qızları və Əhli- beyt içərisində xass xüsusiyyətə sahib idi. Onun yaradılışının başlanğıcında Peyğəmbər üçün xüsusi şərait yaradılır. Allah təala bu qızı Peyğəmbərə verməklə xeyirxahlıq edir.
3. Ailələr içərisində sevgi, məhəbbət və mehribançılıq təbii haldır. Məsələn: Bir insan öz ana və ya bacısını ziyarət səfərindən qayıtması münasibəti ilə öpməsi. Bu növ məhəbbət şəhvət deyildir. Bu insani və mehribançılıq xarakteri daşıyır.
4. Belə görsənir ki, bu sualın verilməsinin əsas səbəbi Peyğəmbərin (s) Fatimənin (s) sinəsini geyim olmadığda öpməsini xəyal edilməsindən irəli gəlmişdir. Amma bu xəyal batildir. Belə məhrəm işlərin qorunması adi insanlar içərisində adi haldır. Belə hallara rəayyət etməmək ədəb, ictimai və ailə cəhətdən mənfi hal hesab edilir. Nə üçün Pak və ismətli Əhli- beyt barəsində belə xəyala və düşüncəyə sahib olmalıyıq?
Buradan belə nəticəyə gəlmək olar ki, adi insanların ailələri içərisində belə halların eybi olmadığından, Peyğəmbər və onun ailəsi üçün də bu adi haldır və onların məsum olduqlarını nəzərə alsaq onlar barəsində belə günahın təsəvvür edilməsi çox yanlışdır.
Ümumi halda rəvayətlər iki qrupa bölünürlər: Birinci qrup rəvayətlər sənəd baxımından qüvvətli olanlardır ki, etibarlı hesab edilirlər. İkinci qrup rəvayətlər sənəd baxımından zəif olanlardır ki, etibarsız hesab olunurlar.
Fəqih və islam mütəxəssisləri rəvayətə əməl etməzdən öncə onu rical elmi baxımından onun sənədi barəsində məlumat almaq üçün o hədisin nəqlində vasitəçiləri araşdırırlar. Təhqiq və araşdırma nədicəsində əgər bu hədis heç bir nöqsana sahib olmazsa etibarlı hesab edilir. Bu hədisə diqqət edib, ona əməl edirlər və şəri hökmün verilməsi üçün ondan dəlil kimi istifadə edirlər. Amma əgər rəvayətin sənədi olmazsa, mürsəl olarsa və yaxud sənədi zəif olarsa bu rəvayət etibarsız hesab edilir və ondan dəlil kimi istifadə edilmir.
Baharul ənvarda nəql olunan və sual doğuran bu hədis Munaqib Al Əbi Talib tərəfindən nəql olunmuş və İbn Şəhr Aşub tərəfindən təlif olunmuşdur.
Bu hədisin mətni Munaqibdə belədir:
İmam Baqir və İmam Sadiq (ə) buyurmuşlar:
«عن الباقر و الصادق (ع): "انه کان النبی (ص) لاینام حتی یقبل عرض وجه فاطمة و یضع وجهه بین ثدیی فاطمة و یدعولها، و فی روایة: حتی یقبل عرض وجنة فاطمة او بین ثدییها»
“Peyğəmbər (s) yatmazdan öncə Fatimənin (sa) üsünün ortasından öpüb, üzünü onun sinələrinin arasına qoyaraq ona dua edirdi.” [1]
Digər rəvayətdə belə nəql edilir: Fatimənin yanağının kənarını və ya ortasını yaxud da sinələrinin ortasını öpürdü.
Munaqib kitabının sahibi mərhum Şəhr Aşub (588 h.q) kitabın girişində belə deyir: Mən bu rəvayətləri camaatdan yaxud da Əhli sünnətdən götürmüşəm. Bundan əlavə onları nəql edən kitablardan ümumi şəkildə sənəd qeyd etmişəm.
Amma sual olunan bu rəvayətin sənədini qeyd etməmişdir. Buna görə bu rəvayət mütləq surətdə etibarsızdır.
Fərz etsək ki, bu rəvayət səhihdir. Bu halda aşağıdakı bir neçə mətləbə diqqət etmək lazımdır.
1. Peyğəmbər və Əhli- beyt (ə) xüsusi məqam və dərəcəyə malikdirlər. Onlar xüsusi mənəvi xüsusiyyətlərə malikdirlər. Bu səbəbdən onları digər şəxslərlə müqaisə etmək olmaz. Nümunə olaraq onu qeyd etmək olar ki, Təthir ayəsi ilə məşhur olan Əhli beytin ismət və paklığı Qurani kərim tərəfindən zəmanət edilmişdir. Bu ayədə belə buyurulur:
«انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیراً»
“Ey Əhli- beyt! Allah sizdən hər növ çirkinliyi götürüb sizi pak qərar vermək istər!” [2]
Burada işlədilən “İnnəma” sözü ərəb dilində müəyyən xüsusi mövzuya həsr etmək üçün işlədilir. Bu onunla izah edilir ki, bu mərhəmət yalnız Peyğəmbərin (s) ailəsinə məxsusdur. Buna görə Məsumlar Pərvərdigarın yaradılış ( təkvini) iradəsi və pak əməlləri ilə günah edə bildikləri halda, heç vaxt günaha yönəlmirlər.
“Rics” sözü pak olmayan olan bir şey mənasındadır. Bu çirkinlik istənilən halda istər insanın təbiətindən irəli gəlsin istər şəri və əqli istərsə də bütün bunlardan irəli gəlsin bunlara aid edilir.
“Təthir” sözü pak etmək mənasındadır. Həqiqətdə “rics”- in aradan aparılmasına və çirkinliklərdən uzaqlığa təkiddir.
“Əhli- beyt” kəlməsi bütün təfsirçilər və alimlərin nəzərində Peyğəmbərin (s) Əhli- beytinə işarədir. Bir çox Əhli- sünnət və şiə rəvayətlərinə əsasən bu Əhli- beyt beş nəfərdən ibarətdir: Peyğəmbər (s), Əli (ə), Fatimə (sa), Həsən (ə) və Hüseyn (ə). Bunlar “Xəsməye təyyibə” yaxud “Əshabi Kəsa” adı ilə məşhurdurlar.
Təthir ayəsi Peyğəmbərin (s) Əhli- beytinin (ə) ismət və paklığına aşkar dəlildir. Çünki bütün günahlar çirkinlikdən irəli gəlir. [3]
Çox dəyərli “Cameye kəbirə” ziyarətnaməsində də belə oxuyuruq:
«عصمکم الله من الزلل و آمنکم من الفتن و طهرکم من الدنس و اذهب عنکم الرجس و طهرکم تطهیراً»
“Allah sizi xətadan saxlamışdır, fitnə və kənara çıxmalardan amanda qoymuşdur, çirkinliklərdən pak etmiş və çirkinlikləri sizdən uzaq etmiş və kamil surətdə pak etmişdir.”[4]
2. Həzrət Fatimə (sa) Əhli- beyt və Peyğəmbərin (s) qızları içərisində xüsusi yerə sahib olmuş və müstəsna bir qız olmuşdur. O yaradılış baxımından fövqəladə vəziyyətdə olmuşdur.
İbn Şəhr Aşubun bir neçə sənədlə təqdim etdiyi bu hədisə nəzər salaq:
“Əbu Ubeydə və ondan başqaları İmam Sadiqdən (ə) belə nəql edirlər: Allahın Rəsulu Fatiməni çox öpürdü. O həzrətin xanımları bunu xoşagəlməz hesab edib, etiraz edirdilər. Peyğəmbər (s) buyurdu: Məni səmaya qaldırdıqları zaman Cəbrail əlimi tutaraq cənnətə apardı. Mənə yemək üçün xurmalar verdi.- Rəvayətlərdə nəql olunmuşdur: - Mənə alma verdi. Mən də yedim. Bu meyvə məndə möhkəm nütfəyə çevrildi. Yerə döndükdən dərhal sonra Xədicə ilə birlikdə oldum və o Fatiməyə hamilə qaldı. Buna görə Fatimə cənnət hurilərindəndir ki, insanlar içərisinə göndərilmişdir. Cənnətin qoxusunun həsrətində olduğum zaman qızımı iyləyirəm.[5]
Doğrudur Peyğəmbərlə (s) qızı Fatimə (sa) arasında çox dərin və mənalı əlaqə mövcutdur. Onun qızına şiddətli əlaqəsi aşkar və məlumdur.
3. Sağlam insanların həyatlarında təbii olaraq ailə üzvləri arasında səmimi əlaqə müşahidə olunur. Bu hər şeydən əvvəl şəhvətsiz məhəbbətdir. İstər bir- birlərinə baxmaqda olsun istərsə də bir- birlərinin əllərini tutmaqda istərsə də məhrəm olanların bir- birlərini öpməkdə heç bir şəhvət hissi yoxdur. Məsələn: İnsan öz ana, bacı və ya qızını hər hansı səfərdən qayıdarkən onu öpürsə bu onlara məhəbbət və səmimiyyətindən irəli gəlir.
Bəzən Allah təala ata, anaya gözəl və ədəbli bir övlad qısmət edir. Əgər bu ata, ana öz cazibəli övladını çox öpürsə və ona xüsusi əlaqəsi vardırsa, bu bir övladla ata arasında və bir övladla ana arasında olan təbii əlaqənin göstərgəsidir. Heç kəs bu ata, ananı və yaxud evladı bunun üçün qınamır.
4. Bu sual bəzi insanların düşüncələrində bunun Peyğmbərin (s) Fatimənin (sa) üzərində geyimi olmadığda baş verdiyini xəyal etməkdən irəli gəlmişdir. Baxmayaraq ki, bu xəyal və düşüncə batildir. Çünki adi insanlar arasında belə məhrəm işlərin qorunması adi haldır. Buna rəayyət etməmək ədəb və ictimai cəhətdən nöqsanlı hesab edilir. Bəs nə üçün Peyğəmbərin (s) pak və ismətli ailəsi üçün biz bu batil düşüncəni xəyal etməliyik.
Buna əlavə olaraq adi insanlar arasında belə ünsiyyət və əlaqə olduqda biz buna heç eyb tutmuruq. Bəs nə üçün biz pak və ismətli Peyğəmbərin (s) əhli- beyti üçün bu iradı tutmalıyıq!?
Bəli, O kəslər ki, hər növ çirkinlikdən və günahdan pakdırlar, onların həyatında belə işlər məsləhət və hikmət cəhətdən baş verir. Deməli belə məzmunlu hədislərin olmasında heç bir problem yoxdur.