در کتاب اصول کافی، بخشی به نام «کتاب الحجة» وجود دارد که در آن، روایات مربوط به امامت ائمه دوازده‌گانه ذکر شده است. یکی از ابواب این بخش، بابی به نام «باب فی شأن إنا أنزلناه فی لیلة القدر و تفسیرها» است که در آن با استناد به آیات مربوط به شب قدر، امامت ائمه دوازده‌گانه اثبات شده است.
در یکی از این روایات،امام باقر(ع) خطاب به شیعیان می‌فرماید:
با استفاده از سوره قدر، امامت ائمه را برای دیگران اثبات نمایید که پس از رسول خدا این سوره، حجت خدا بر مردم است. ایشان در ادامه می‌فرماید: به آیات ابتدایی سوره دخان که اشاره به شب قدر دارد نیز احتجاج کنید که این آیات پس از پیامبر(ص) تنها به والیان امر اختصاص دارد.[1]
در روایت دیگری نیز، برای اثبات امامت ائمه، به آیه ابتدایی سوره دخان استناد شده است که بر اساس آن، «فِیهَا یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکِیمٍ»؛[2] (در آن شب، هر امری بر اساس حکمت (الهی) تدبیر و جدا می‌گردد).
طبق این آیه، در شب قدر، تفسیر وقایع یک‌سال آینده و وظیفه امام در قبال آنها، همچنین وظیفه مردم نسبت به امام معصوم ابلاغ می‌شود.[3]
در آیه بعد می‌خوانیم: «إِنَّا کُنَّا مُرْسِلِینَ»؛[4] (ما فرشتگان را می‌فرستیم). یعنی در شب قدر، همه امور سالانه تدبیر می‌شود و سپس این امور تدبیر شده توسط فرشتگان ارسال می‌گردد.
از طرفی می‌دانیم که فرشتگان نمی‌خواهند تمام تدبیرهای اعلام‌شده توسط خداوند برای یک‌سال را در همان یک‌شب به مرحله فعلیت برسانند تا بگوییم نزول آنان برای به فعلیت‌رساندن اوامر پروردگار بوده و ارتباطی با مخاطب خاص ندارد!، پس نتیجه می‌گیریم که ارسال آنان باید از آن جهت باشد که تدابیر اندیشیده شده –که به تدریج و در طول سال به مرحله فعلیت می‌رسند– را به اطلاع مخاطب خاص برسانند که آن مخاطب خاص در زمان حیات پیامبر(ص) خود حضرتشان بوده و بعد از رحلت آن بزرگوار، خلفا و جانشینان بر حق و معصوم او مخاطب خاص فرشتگانی می‌باشند که در شب قدر نازل می‌شوند.
بر اساس آنچه بیان شد، برای اثبات امامت و ولایت ائمه معصومین(ع)، تنها به نزول فرشتگان در شب قدر استدلال نمی‌شود تا ابهام موجود در پرسش، مطرح شود؛ بلکه برای اثبات نیاز به وجود مخاطب خاص، به مجموع «تدبیر امور از جانب خدا» و سپس «نزول آن در شب قدر توسط فرشتگان» استدلال می‌گردد.
از سوی دیگر، خدای متعال در آیات دیگری فرموده است؛ فرشتگان را به همراه روح بر برخی انسان‌ها نازل می‌کند تا آنها مردم را به توحید دعوت کنند[5] و نسبت به روز قیامت انذار دهند.[6]
این آیات نیز می‌تواند شاهد بر این مدعا باشد که هرگاه نزول فرشتگان به همراه روح صورت گیرد، برای رساندن پیامی به یک انسان و یک مخاطب خاص خواهد بود.
آیات سوره قدر نیز همین‌گونه است و در آنها نزول فرشتگان در شب قدر به همراه روح مطرح شده است[7] که با توجه به آیات سابق می‌توان این نتیجه را گرفت که این نزول نیز برای رساندن پیام به یک مخاطب خاص می‌باشد.
[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تحقیق، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 1، ص 249، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1407ق.
[2]. دخان، 4.
[3]. کافی، ج 1، ص 248.
[4]. دخان، 5.
[5]. «یُنَزِّلُ الْمَلَائِکَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلَىٰ مَن یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ أَنْ أَنذِرُوا أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنَا فَاتَّقُونِ». نحل، 2.
[6]. «یُلْقِی الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلى مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ لِیُنْذِرَ یَوْمَ التَّلاق». غافر، 15.
[7]. «تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ فیها». قدر، 4.