1. در مورد آیه: "... وَ کَفَى اللَّهُ الْمُؤْمِنینَ الْقِتال..."،[1] مفسران شیعه و بسیاری از مفسران اهل سنت معتقدند که در شأن امام علی (ع) نازل شده است. ابن شهر آشوب از دانشمندان امامیه در تفسیر این آیه از قول امام صادق (ع) چنین نقل کرده است: در جنگ خندق خداوند به سبب کارزار علی (ع) کفایت مؤمنان را نموده است.[2]برای اطلاع بیشتر درباره شأن نزول این آیه به تفاسیر، از جمله مجمع البیان،[3] البرهان فی تفسیر القرآن،[4] تأویل الآیات الظاهرة،[5] و ... مراجعه نمایید.
برخی از مفسران اهل سنت نیز که شأن نزول آیه را درباره امیر مؤمنان (ع) می دانند؛ این افراد هستند: ابن ابی حاتم در تفسیر القرآن العظیم،[6] آلوسی در روح المعانی،[7] و ..
2. آیه "وَ قُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکُمْ فَمَنْ شاءَ فَلْیُؤْمِنْ وَ مَنْ شاءَ فَلْیَکْفُرْ إِنَّا أَعْتَدْنا لِلظَّالِمینَ ناراً أَحاطَ بِهِمْ ...وَ ساءَتْ مُرْتَفَقا"،[8] نیز در شأن حضرت علی (ع) نازل شده است.
کلینی (ره) در کتاب کافی چنین نقل می کند: امام باقر (ع) فرمود: "... وَ قُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکُمْ"، مراد از حق، ولایت علی (ع) است. "فَمَنْ شاءَ فَلْیُؤْمِنْ وَ مَنْ شاءَ فَلْیَکْفُرْ إِنَّا أَعْتَدْنا لِلظَّالِمِینَ..."، مراد از ظالمان در آیه ستمگران به حقوق اهل بیت (ع) می باشند.[9]
این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد.
[1] احزاب، 25.
[2] ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد، مناقب آل ابی طالب (ع)، ج 3، ص 134، مؤسسه انتشارات علامه، قم، 1379 ق.
[3] طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، ج 8، ص 538، ناصر خسرو، تهران، 1372ش.
[4] بحرانى، سید هاشم، البرهان فى تفسیر القرآن، ج 4، ص 433، بنیاد بعثت، تهران، 1416 ق.
[5] حسینى استرآبادى، سید شرف الدین على، تأویل الآیات الظاهرة، ص 443، دفتر انتشارات اسلامى، قم، 1409 ق.
[6] ابن ابى حاتم، عبدالرحمن بن محمد، تفسیر القرآن العظیم، ج 9، ص 3126، مکتبة نزار مصطفى الباز، عربستان سعودى، 1419 ق.
[7] آلوسی، سید محمود، روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم، ج 11، ص 171، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1415 ق.
[8] کهف، 29.
[9] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 1، ص 424، ح 64، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1365ش.