پیامبر اسلام (ص)، در نخستین غزوه با دویست تن از یارانش به قصد قریش و بنى ضمره از شهر خارج شد، و تا منطقه ودان و ابواء پیش رفت، ولى نشانى از قریش ندید؛ از این رو آن را غزوه ودان و غزوه ابواء مىگویند. از آن جا که در این ماجرا جنگ و نبردی رخ نداد، طبیعی است که چیز بیشتر از این در این باره وجود نداشته باشد.
پیامبر اسلام (ص) در ماه صفر سال دوم هجری که یازدهمین ماه هجرت بود،[1] (بر اساس نقلی دیگر پس از دوازده ماه اقامت در مدینه[2]) و در حالی که سعد بن عباده را در شهر جانشین خود قرار داده بود، به قصد قریش و بنى ضمره، با دویست تن از یارانش از شهر خارج شد که تا منطقه ودان و ابواء پیش رفت، ولى نشانى از قریش و بنی ضمره نیافت.
در میان راه، مخشى بن عمرو بن ضمرة بن عبد مناة بن کنانه، به آن حضرت رسید و خواست تا میان او و قومش پیمان صلح بسته شود. پیامبر بین آنان پیمان بست و بىآن که جنگى در گرفته باشد به مدینه بازگشت.
با توجه به نام دو مکان (ودان و ابواء) در شش میلى مدینه که پایان حرکت آنان بود؛ از این رو آن را غزوه ودان و غزوه ابواء مىگویند. این نخستین غزوهاى بود که خود آن حضرت در آن شرکت داشت. گفتنی است که در این روز پرچم در دست حمزة بن عبد المطلب بود.[3] از آن جا که در این ماجرا جنگ و نبردی رخ نداد، طبیعی است که چیز بیشتر از این در این باره وجود نداشته باشد.
[1]. واقدى، المغازى، مهدوى دامغانى، محمود، ص 8، تهران، مرکز نشر دانشگاهى، چاپ دوم، 1369ش.
[2]. طبرسى، فضل بن حسن، إعلام الورى، ص 72، دار الکتب الإسلامیة، تهران.
[3]. با اندکی اختلاف در: ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، آیتى، عبد المحمد، ج 1، ص 408، العبر تاریخ ابن خلدون، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، چاپ اول، 1363ش؛ إعلام الورى، ص 72؛ المغازى ، ص 8؛ علامه مجلسى، بحار الأنوار، ج 19، ص 187، مؤسسة الوفاء، بیروت، 1404 ق.