کد سایت
fa53143
کد بایگانی
65399
نمایه
میانجیگری در مسائل کیفری
طبقه بندی موضوعی
گوناگون,صلح و همزیستی,فضایل اخلاقی
برچسب
صلح|کیفری|فقهی|آشتی|میانجیگری
خلاصه پرسش
آیا در مسائل کیفری، میانجی گری باید کرد؟
پرسش
منابع فقهی درباره میانجیگری در مسائل کیفری چه میگویند؟
پاسخ اجمالی
اگر مراد از میانجیگری در مسائل کیفری، تلاش برای صلح و آشتی بین شاکی و فردی که از او شکایت شده است، میباشد، چنین مسئلهای هم در فقه و هم در آیات و روایات اسلامی به صورت عام یا خاص بیان شده است.
به عنوان نمونه پروردگار متعال در آیه: «اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ اِخْوَهٌ فَاَصْلِحُوا بَیْنَ اَخَوَیْکُمْ وَ اتَّقُوا الله لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ».[1] یکی از وظایف مؤمنان نسبت به یکدیگر را صلح و آشتی و میانجیگری بین دو فرد یا دو گروهی قرار داده که با یکدیگر دشمنی و نزاع دارند.
از ابن عباس نقل شده است؛ دو نفر از قبیله اوس و خزرج با یکدیگر بر سر موضوعی اختلاف نمودند و نزاعشان بالا گرفت تا اینکه قبیله دو طرف نیز به طرفداری هر کدام با یکدیگر درگیر شدهاند و پیامبر اسلام(ص) میان ایشان میانجیگری کرده و آنان را با هم آشتی داده و بینشان صلح برقرار نمود، سپس این آیه نازل شده است.[2]
پیامبر اسلام(ص) به ابو ایوب انصاری فرمود: ای ابا ایوب، تو را به صدقهای خبر داده و راهنمایی میکنم که هم خدا و هم پیامبرش آنرا دوست دارند و آن اینکه وقتی بین مردم درگیری و کدورتی به وجود آمد که از یکدیگر فاصله گرفتند بینشان میانجیگری کن و صلح و آشتی برقرار نما.[3]
همچنین برخی از فقها میگویند: «در صورتی که قاضی دلیلی برای اثبات جرم نداشته و علمش نیز بر مبنای متعارف ادله قضایی نباشد، وظیفهاش اصلاح بین مترافعین است».[4]
به عنوان نمونه پروردگار متعال در آیه: «اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ اِخْوَهٌ فَاَصْلِحُوا بَیْنَ اَخَوَیْکُمْ وَ اتَّقُوا الله لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ».[1] یکی از وظایف مؤمنان نسبت به یکدیگر را صلح و آشتی و میانجیگری بین دو فرد یا دو گروهی قرار داده که با یکدیگر دشمنی و نزاع دارند.
از ابن عباس نقل شده است؛ دو نفر از قبیله اوس و خزرج با یکدیگر بر سر موضوعی اختلاف نمودند و نزاعشان بالا گرفت تا اینکه قبیله دو طرف نیز به طرفداری هر کدام با یکدیگر درگیر شدهاند و پیامبر اسلام(ص) میان ایشان میانجیگری کرده و آنان را با هم آشتی داده و بینشان صلح برقرار نمود، سپس این آیه نازل شده است.[2]
پیامبر اسلام(ص) به ابو ایوب انصاری فرمود: ای ابا ایوب، تو را به صدقهای خبر داده و راهنمایی میکنم که هم خدا و هم پیامبرش آنرا دوست دارند و آن اینکه وقتی بین مردم درگیری و کدورتی به وجود آمد که از یکدیگر فاصله گرفتند بینشان میانجیگری کن و صلح و آشتی برقرار نما.[3]
همچنین برخی از فقها میگویند: «در صورتی که قاضی دلیلی برای اثبات جرم نداشته و علمش نیز بر مبنای متعارف ادله قضایی نباشد، وظیفهاش اصلاح بین مترافعین است».[4]
[1]. «مؤمنان برادر یکدیگرند پس دو برادر خود را صلح و آشتى دهید و تقواى الهى پیشه کنید، باشد که مشمول رحمت او شوید». حجرات، 10.
[2]. حسینى جرجانى، سید امیر ابوالفتوح، آیات الاحکام، تحقیق، اشراقى سرابى، میرزا ولى الله، ج 2، ص 78، تهران، نوید، چاپ اول، 1404ق.
[3]. «یَا اَبَا اَیُّوبَ اَ لَا اُخْبِرُکَ وَ اَدُلُّکَ عَلَى صَدَقَهٍ یُحِبُّهَا الله وَ رَسُولُهُ تُصْلِحُ بَیْنَ النَّاسِ اِذَا تَفَاسَدُوا وَ تَبَاعَدُوا». ورام بن ابی فراس، مسعود بن عیسی، تنبیه الخواطر و نزهه النواظر المعروف بمجموعه ورّام، ج 1، ص 6، قم، مکتبه الفقیه، چاپ اول، 1410ق.
[4]. نجفآبادى، حسین على منتظرى، رساله استفتاءات، ج 2، ص 503، بینا، قم، چاپ اول، بیتا.