اکثر مراجع فعلی، عقد نکاح(موقت یا دائم) با دختر باکره را مشروط به اجازۀ پدر و در صورت فقدان پدر، جد پدری میدانند، ولی اگر باکره نباشد و یا پدر و جد پدری نداشته باشد، نیازی به اجازه نیست.
اکثر مراجع عظام در این خصوص می‌فرمایند: دخترى که به حد بلوغ رسیده و رشیده است؛ یعنى مصلحت خود را تشخیص می‌دهد، اگر بخواهد شوهر کند، چنانچه باکره باشد باید از پدر یا جدّ پدرى خود اجازه بگیرد. و اگر پدر و جدّ پدرى غایب باشند، به طورى که نشود از آنان اذن گرفت و دختر هم احتیاج به شوهر کردن داشته باشد، لازم نیست از پدر و جدّ پدرى اجازه بگیرد و نیز اگر دختر باکره نباشد در صورتى که بکارتش به وسیله شوهر کردن از بین رفته باشد، اجازه پدر و جد لازم نیست، ولى اگر به واسطه وطى به شُبهه یا زنا از بین رفته باشد، احتیاط مستحبّ آن است که اجازه بگیرند.[1]
در این باره آیات عظام خامنه‌ای، فاضل لنکرانی، صافی، مکارم، وحید، تبریزی می‌فرمایند: بنابر احتیاط واجب، باید از پدر یا جد پدریِ خود اجازه بگیرد.[2]
حضرت آیت الله العظمی بهجت می‌فرماید: بنابر احتیاط تکلیفا اجازه شرط است.[3] (یعنی هر چند عقد بدون اجازه پدر باطل نیست، اما گناه و معصیت است).
لازم به ذکر است که رشیده به دختری اطلاق می‌گردد که مصلحت خود را تشخیص می‌دهد و به دور از فشار هیجانات و تحریکات شهوانی تصمیم می‌گیرد و به آیندۀ خود و خانواده و حیثیت خانوادگی توجه دارد. اما دختری که از بلوغ عقلی برخوردار نیست و نمی‌تواند راجع به آینده تصمیم بگیرد و خیر و صلاح خود و خانواده‌اش را نمی‌داند، هر چند سنّش زیاد باشد، رشیده نخواهد بود و بدون اذن پدر یا جد پدری نمی‌تواند ازدواج کند.
گفتنی است؛ اکثر فقها در این مسئله اتفاق نظر دارند، در مواردی که پدر و جدّ پدری غایب باشند به طوری که نشود از آنان اجازه گرفت و دختر نیاز مبرم به ازدواج داشته باشد، یا همسر مناسبى براى دختر پیدا شده که شرعاً و عرفاً هم کفو او است و پدر و جد پدرى، بدون جهت مانع می‌شوند و سخت‌گیرى می‌کنند،[4] لازم نیست از پدر و جد پدری اجازه بگیرد.[5]
[1]. حضرات آیات امام خمینی، سیستانی و نوری همدانی؛ توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج2، ص 458- 459؛ نظر آیت الله نوری همدانی از سایت معظم له (قسمت توضیح المسائل) گرفته شده است؛ ر. ک: «شرط ، اجازه در ازدواج دائم یا موقت با دختر باکره»، 1239؛ «لزوم اجازه پدر، برای ازدواج مجدد دختر»، 14285؛ «اجازه پدر در ازدواج موقت قبل عقد دائم»، 3411؛ «مخالفت پدر با ازدواج دختر»، 7906.
[2]. همان.
[3]. بهجت، محمد تقى، استفتاءات، ج 4، ص 142، س 5083، قم، دفتر حضرت آیة الله بهجت، چاپ اول، 1428ق.
[4]. فاضل، نورى، بهجت، سیستانى، مکارم. نک: همان.
[5]. همان، مسئلۀ 2377. برای آگاهی بیشتر مراجعه شود به: فلسفۀ نیازمندی دختر به اذن پدر در ازدواج موقت و دائم، سؤال شماره 2074 (سایت: 2125)؛ عقد موقت و طلاق، سؤال شماره 3923 (سایت: 4209).