دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است. نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا را نیز رعایت کند، مانند این که: دعا نباید بر خلاف سنت الاهى باشد. طبق آموزه های دینی بهترین دعا، دعایی است که انسان از روی خلوص و به زبان خود بخواند. متن برخی از دعاهای وارده را در پاسخ تفصیلی ملاحظه کنید:
آنچه در ارتباط با پرسش مورد نظر می شود گفت این است که:
1. دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هر چند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.[1]
2. نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا را نیز رعایت کند، مانند این که: دعا نباید بر خلاف سنت الاهى باشد،[2] مثلاً اگر منظور شما در این اطاعت و مطیع بودن، محدود به حدود وظایف زن در برابر شوهر باشد، یا بدون اجازه شما از منزل بیرون نرود و ... این خواسته معقول است، اما اگر چیزی غیر از اینها باشد طبیعی است که جایی برای دعا نیست.
3. طبق آموزه های دینی بهترین دعا، دعایی است که انسان از روی خلوص و به زبان خود بخواند: زُرَارَةَ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع عَلِّمْنِی دُعَاءً فَقَالَ إِنَّ أَفْضَلَ الدُّعَاءِ مَا جَرَى عَلَى لِسَانِکَ. [3] زراره می گوید از امام صادق گفتم دعایی به من یاد بده فرمود: بهترین دعا آن دعایی است که بر زبانت جاری شود.
4. البته در قرآن کریم و کتاب های ادعیه، دعاهایی به صورت کلی بیان شده است که در این جا نمونه هایی را که در این مورد وارد شده است ذکر می کنیم:
"... رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّیَّاتِنا قُرَّةَ أَعْیُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقینَ إِماماً"؛[4] و آنان که مىگویند: اى پروردگارما، از همسران و فرزندانمان دل هاى ما را شاد دار، و ما را پیشواى پرهیزگاران گردان.
در دعای ابو حمزه ثمالی آمده است:
"یا خیر من سئل و أجود من أعطى أعطنی سؤلی فی نفسی و أهلی [و والدی] و ولدی و أهل حزانتی و إخوانی فیک و أرغد عیشی و أظهر مروتی و أصلح جمیع أحوالی...".
ای برترین کسی که از او در خواست شده است، و ای بخشنده ترین بخشایندگان، از تو می خواهم خواسته ام را در مورد خودم و خانواده ام (و پدر و مادرم) و فرزندانم و برادرانم برآورده کنی، و زندگی ام را خوش و مروت و فتوتم را محکم و آشکار گردان، و جمیع احوالم را اصلاح فرما.
"اللهم صل على محمد و آل محمد و اکفنی المهم کله و اقض لی بالحسنى و بارک لی فی جمیع أموری و اقض لی جمیع حوائجی، اللهم یسر لی ما أخاف تعسیره؛ فإن تیسیر ما أخاف تعسیره علیک سهل یسیر و سهل لی ما أخاف حزونته و نفس عنی ما أخاف ضیقه و کف عنی ما أخاف غمه و اصرف عنی ما أخاف بلیته، یا أرحم الراحمین".
خداوندا بر محمد و آل محمد درود فرست و امور مهم من را کفایت فرما و به بهترین وجه جاری کن، و تمام امورم را مبارک گردان و همه خواسته هایم را مهیا کن، خداوندا: آنچه که از سختی اش می ترسم برایم راحت گردان؛ زیرا چنین عملی برای تو آسان است. هر آنچه موجب حزن و اندوهم است، برایم آسان گردان و مرا از سختی آنچه می ترسم رها کن و از غم ها رها گردان و آنچه را از بلیات می ترسم نجات ده!
لازم به ذکر است چنانچه در این دعاها دقت شود، مشاهده می شود که یکی از موارد این دعاها، طلب اصلاح و گره گشایی از گره ها و مشکلات خانوادگی است که از درگاه خداوند استمداد می شود.
نمایه های مرتبط:
سریع الاجابه ترین دعاها، 871 (سایت: 1087).
نحوه و چگونگی تشخیص مصلحت در دعا، 721 (سایت: 764).
شرایط استجابت حتمى دعا، 197 (سایت: 983).
[1] آیت الله بهجت، مجمع المسائل، ج 1، 398؛ مقام معظم رهبری، اجوبة الاستفتائات، ص 99.
[2] فلسفى، محمد تقى، شرح دعاى مکارم الاخلاق، ج 1، ص 2. دانشنامه قرآن و قرآن پژوهى به کوشش بهاء الدین خرمشاهى، ج 1، ص 1054. سید محمد باقر شهیدى، هبة الدین شهرستانى، دعاها و تهلیلات قرآن، ص 43؛ قرشى، سید على اکبر، قاموس قرآن، واژه دعا.
[3] "عَلِیُّ بْنُ مُوسَى بْنِ طَاوُسٍ الْحُسَیْنِیُّ فِی کِتَابِ أَمَانِ الْأَخْطَارِ نَقْلًا مِنْ کِتَابِ الدُّعَاءِ لِسَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع عَلِّمْنِی دُعَاءً فَقَالَ إِنَّ أَفْضَلَ الدُّعَاءِ مَا جَرَى عَلَى لِسَانِکَ وَ نَقْلًا مِنْ کِتَابِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَمَّادٍ الْأَنْصَارِیِّ بِإِسْنَادِهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ سَأَلَهُ سَائِلٌ أَنْ یُعَلِّمَهُ دُعَاءً فَقَالَ إِنَّ أَفْضَلَ الدُّعَاءِ مَا جَرَى عَلَى لِسَانِکَ" وسائل الشیعة، ج 7، ص 139.
[4] فرقان ، 74.