Please Wait
5826
Сөз азадлығы ислам ҹәмијјәтиндә стратежи вә чох мүһүм бир әһәмијјәтә маликдир. Чүнки, һәр бир ҹәмијјәтин вәзијјәти ҝөзләнилмәз һалда дәјишилә биләр. Ҹәмијјәтин тәбиәти буну тәләб едир ки, ондан өтрү һәмишә сабит бир ганун гәрар вермәк олмаз. Ислам һөкумәти дә ҝәрәк бу вәзијјәт вә сифәтләри нәзәрә алараг о һүдудда ҹәрјан етсин. Чох вахт ола биләр ки, ади һалда өлкәнин дахили вә хариҹи сијасәтиндә сөз азадлығы гејри-сабит вә фөвгәладә вәзијјәтләрдә, дахили чахнашма вә мүһарибә шәраитиндәкиндән даһа чох олсун. Буна ҝөрә демәк олар ки, сөз азадлығынын мејарлары гејри-сабит вә дәјишкәндир.
Сөз азадлығынын дәјишкән олмасына бахмајараг, мәһдуд гајдасыны белә тәфсир етмәк олар: Сөз азадлығы Ислам аләминдә мүстәгиллик, әдаләт, әмнијјәт, иффәт вә саир кими мүсбәт дәјәрли әмәлләрдән биридир. Бүтүн бу дәјәрләрин бир низамда олмасына ҝөрә сөз азадлығынын һәддини дә диҝәр дәјәрләр чәрчивәсиндә тәрифләндирмәк олар. Јәни, сөз азадлығы о јердә шәри вә дәјәрлидир ки, исламын диҝәр дәјәрләри илә тәзадда олмасын. Бунунла бәрабәр диҝәр сабит мејарлар да вар ки, ислам һөкумәтиндә сөз азадлығынын мејарларыны вә һүдудларыны мүәјјән едир. Онлардан:
1. Јалан, төһмәт, гејбәт, хәбәрчилик, сирр ачмаг, шајә јајмаг, ... һарама апаран сөзләрин һамысы сөз азадлығы даирәсиндән кәнардадыр;
2. Инсанлары зәлаләтә чәкән китаблар, јазылы вә јазысыз шәкилдә һаггы зәифләдән вә батил әгидәләрин ҹәмијјәтдә јајылмасына сәбәб олан бүтүн сөзләр сөз азадлығы чәрчивәсиндән кәнардадыр. Белә сөзләрин јајылмасына иҹазә вермәмәкдән әлавә, ислам ҹәмијјәтиндә һәр бир мүсәлмана белә шејләрин гаршысыны алмаг ваҹибдир. Јалныз, мүтәхәссис шәхсләр белә китаблара ҹаваб вермәкдән өтрү онлара мүраҹиәт едә биләрләр.
3. Дәрк габилијјәти олмајан фәрдләрә һаггын бәјан олунмасы белә ки, бу јолла белә шәхсләр диндән гачыб зәлаләтә дүшәрләрсә, бу нөв сөзләр дә сөз азадлығындан кәнардадыр.