Ətraflı axtarış
Baxanların
5556
İnternetə qoyma tarixi: 2012/07/24
Sualın xülasəsi
Vəliye fəqihin vəhdətinə rəvayət dəlili hansıdır?
Sual
Vəliye fəqihin vəhdəti üçün mütləq şəri vilayəte fəqih əsası ilə rəvayi dəlilimiz varmı?
Qısa cavab

Bu sualın cavabında qeyd etmək lazımdır ki, vilayete fəqihin vəhdəti rəvayi dəlillərlə isbat edilmir. Bu rəvayətlər yalnız meyarları bəyan etməklə kifayətlənir və vəliye fəqihin vəhdətinə və sayına işarə vurmamışdır. Bu vəliye fəqihin vəhdəti və sayı bu rəvayətlər əasında icazə verilən və düzgündür və cəmiyyətin dini mütəxəssisləri də bunun əsasında düzgün seçim etməlidirlər. Buna görə “əsas qanunun xubreganı” 1358- ci ilə rəhbərlik şurasının təsdiqi ilə vəliye fəqihin mümkün sayını təmin etmişlər. Amma 1368- ci ildə bu məsələyə yenidən baxmaqla rəhbərin vəhdəti (vəliye fəqih) təsdiq edildi və xalq da öz səsi ilə bunu təsdiqlədi. Qeyd edildiyi kimi nə çox saylı nə də bu vəhdətin heç biri rəvayətlə müxaliflik təşkil etmir. Vilayəte fəqihin saylı olması və ya vəhdət təşkil etməsi mütəxəssislərin fikri ilə xalq tərəfindən təsdiq edilmişdir.

Əlbəttə bir çox şahidlər də mövcuddur ki, bir cəmiyətdə rəhbərlik üçün vəhdətin olması daha məqsədə uyğundur. Misal üçün, Əmirəl Möminin Əli (ə) və iki övladı və həmçinin digər imamlar hökumət və imamlıq üçün ləyaqət və bacarıqları var idi, amma əməldə onların yalnız biri birbaşa şəkildə cəmiyyətə rəhbər təyin edilmişlər.

Peyəmbərdən (s) mute döyüşü barəsində rəvayət edilmişdir ki, o üç nəfəri (Zeyid bin Haris, Cəfər bin Əbi Talib və Abdullah bin rəvahe) xüsusi şəkildə rəhbərliyə seçmişdir. Bunlar belə ki, bir- birinin ardınca rəhbər olmalı idilər. Bunlardan sonra isə müsəlmanlar öz aralarından bir nəfəri rəhbər təyin edib, ona itaət etməlidirlər.[1]

Əlbəttə belə rəvayətəri vəliye fəqihin vəhdəti üçün qəti dəlil kimi qeyd etmək olmaz. Qeyd edildiyi kimi vəliye fəqih İran qanunlarına və mütəxəssislərin fikrlərinə əsasən və nəhayət xalqın səsinə əsasən qəbul edilmişdir.

Həzrət Ayətullah Mehdi Hadi Tehraninin bu suala cavabı belədir:

1. Bəzi fəqihlər rəvayətlərdən belə nəticəyə gəlmişlər ki, vilayət həmin ələm fəqihindir. Lakin əksəriyyətinin nəzərinə əsasən fəqihlər inanırlar ki, hər adil fəqih böyük qeybət dövünün xüsusiyyətlərinə cavab verən (elmi, əməli və rəhbərlik və müdiriyyət səlahiyyətlərinə sahib) fəqih şəriət tərəfindən vilayətə sahibdir. Lakin əgər şərtlərə sahib bir nəfər xalqın qarşılaması ilə vilayəti yerinə yetirmək imkanı yaranarsa, digər fəqihlərdən heç biri onunla mxaliflik etməyə haqları yoxdur. Onun hökmü hamısından, hətta özündən də nüfuzludur və keç kəs əməli surətdə onunla müxaliflik edtməyə ixtiyarı yoxdur. Hətta vəli olan şəxsin özü də.

2. Fəqihlərə görə cəmiyyətin idarəsi adil fəqihlərin şurası tərəfindən idarə edilməsinə, xalqın qəbul etdiyi tərzdə icazə verilir. Buna şəri cəhətdən maneə yoxdur. Hərçənd ki, bunu əmələ keçirmək imkanı və faydası olmasa belə.

Daha çox məlumat üçün aşağıdakı göstəricilərə müraciət edə bilərsiniz:

1. Göstərici: Vilayəte fəqihin digər məmləkətlərə dair əhatəsi. Sual N 1439 (sayt: 1445).

2. Göstərici: Vilayəte fəqihin sayının çoxluğu ya vəhdəti, sual N 7178 (sayt: 7937).

 


[1] - Məclisi, Muhəmməd Baqir, bəharul ənvar, cild 21, səh 55, hədis 9, Əl- vəfa müəssisəsi, Beyrut, 1404 h.q.

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    163741 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    158490 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    118615 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    111616 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    104778 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    92398 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54026 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    48759 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    44759 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    44176 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...