Bu mənada (Biz sənin kürəkənin Əlini (ə) inşirah surəsinə əlavə olmaq üçün yaratdıq.) rəvayət Üsuli kafidə yoxdur. Amma təfsir kitablarında məsələn Burhan təfsiri və nurul səqəleyn kitablarında inşirah surəsinin Əli (ə) barəsində nazil olduğuna dair rəvayətlər mövcutdur. Məsələn Burhan təfsiri kitabında bu barədə təqribən yetmiş rəvayət nəql olunmuşdur. Bunların bəzilərinin doğru olub olmamasını təhqiq etmək lazımdır.

1. Məhəmməd bin Həsən Səffar Əhməd bin Məhəmməddən o da İbn Ümeyrdən o da Cəmil o da Həsən bin Raşiddən o da İmam Sadiqdən (ə) nəql edir ki, Həzrət İnşirah surəsinin birinci ayəsi barəsində belə buyurmuşdur:

«ألم نشرح لک صدرک»

“Məgər biz sənin köksünü açıb genişlətmədikmi?”

«بولایة امیرالمؤمنین»

Yəni Peyğəmbərin (s) ilk aydınlaşdırması Əmirəl Mömininin (ə) vasitəsilə olmuşdur.[1]

2. Digər rəvayət də Məhəmməd bin Həmmam o da İbrahim bin Haşim o da İbn əbi Ümeyrdən nəql etmişdir ki, İmam Sadiq (ə) bu ayə barəsində belə buyurmuşdur:

«بعلی فاجعله وصیاً»

Yəni Peyğəmbərin (s) ilk aydınlaşdırması Əli (ə) olmuşdur. Daha ətraflı belə buyurur: Ey Peyğəmbər! məgər sənin sinəni biz genişlətmədikmi və ilk aydınlaşdırmanı ( Şərh sədr) Əli (ə) vasitəsilə sənə vermədikmi? Onda onu öz vəsin et və sonra yeddinci ayənin “ Elə ki, azad oldun, qalx ( ibadətə)” barəsində

Belə buyurdu: Allah təala Peyğəmbərə (s) namaza, zəkata, oruca, həccə və s əmr etdi sonra bunları həyata keçirtdikdən sonra Əlini (ə) özünə Qəyyum (vəsi) seç deyə əmr etdi![2]

3. Müfəzzəl İbn ömərdən nəql olunur ki, İmam Sadiq (ə) buyurmuşdur: “azad olduqdan sonra Əlini (ə) özünə vəli təyin et!” [3]

«فإذا فرغت فانصب علیاً بالولایة»

Bu üç rəvayət nümunə olaraq sizlərə təqdim etdik. Müxtəlif təfsir və rəvayət kitablarında Əlinin (ə) fəzilət və şəninə çoxlu sayda rəvayətlər mövcutdur. Amma İnşirah surəsinin təfsiri barəsində nəql olunan rəvayətlərin hamısının məzmunu Peyğəmbərin (s) ilk aydınlaşdırılmasının Əli (ə) olması və dinin tamamlanması Əlinin (ə) imam və vəsi kimi təyin edilməsi barəsində idi.

Bu rəvayətlərin etibarı baxımından onu qeyd edə bilərik ki, bu rəvayətləri nəql edən İbn əbi Ümeyr kimi şəxslər etibarlı şəxslər kimi tanınmışdır. Bütün rical elminin alimləri onu etibarlı şəxs hesab etmişlər. [4] Bundan əlavə belə rəvayətlər kifayyət qədər olduğundan onun sənədi barəsində şəkki aradan aparır.

Amma ayələrin təfsiri barəsində nəql olunan rəvayətlərin hansı yolla gəldiyinə diqqət etmək lazımdır. Nurul səqəleyn və Burhan rəvayi təfsir kitablarında nəql olunan rəvayətlər təfsir rəvayətləri hesab olunurlar. Çünki təfsir quran cümlələrinin mənalarının bəyan edilməsidir və hədislərin əksəriyyəti bu qəbildən deyil. Bunlar daha çox ayəyə tətbiq və misdaqlarını bəyan edir. Belə rəvayətlər ayənin mənalarının genişliliyini məhdudlaşdırmır. Çünki bir nümunənin qeyd edilməsi digərlərini inkar etmək demək deyildir. Bu təfsir alimlərinin əl- qolunu bağlamır. Çünki Ayə ümumi mənaya malikdir. [5]

Yuxarıda dediklərimizdən belə nəticə çıxartmmaq mümkündür ki, bu qeyd edilən surənin təfsir nümunələrindən biri Əlinin (ə) vilayətə seçilməsinin insanlara çatdırılmasıdır.

Qeyd etmək lazımdır ki, bu barədə həmçinin müxtəlif baxışlar vardır. Daha çox məlumat almaq üçün Ayətullah Geraminin “ Şenaxte Quran” [6] kitabını mütaliə etməyinizi sizə məsləhət görürəm.