Ətraflı axtarış
Baxanların
5860
İnternetə qoyma tarixi: 2012/03/11
Sualın xülasəsi
Bədənin ruh üçün alət olması mövzusunda təbii vasitə ilə texniki vasitə arasında fərq nədir?
Sual
İnsanın ruh və bədəndən ibarət olması barəsində, bədənin ruhun aləti (vasitəsi) olması söylənilir. Amma bu texniki alət deyil, təbiidir. Təbii alətlə texniki alətin fərqi nədir?
Qısa cavab

Fəlsəfədə texniki və təbii terminləri texniki və təbii varlıqların müqaisəində istifadə edilir. Məsələn: İnsanın bədəni təbii cismdir. Bir texniki cismin taxtıdır. Bədən təbii tərkib olan üzvlərdən ibarətdir. Lakin taxtın öz hissələri (taxta, mıx və s) texniki tərkibdir. Bədənin ruh üçün alət olması da təbii yolladır. Texniki deyil. Bu iki varlıqların fərqi barəsində daha ətraflı məlumat üçün ətraflı cavaba müraciət edə bilərsiniz.

Ətreaflı cavab

Fəlsəfədə texniki və təbii terminləri texniki və təbii varlıqların müqaisəində istifadə edilir. Məsələn: İnsanın bədəni təbii cismdir. Bir texniki cismin taxtıdır. Bədən təbii tərkib olan üzvlərdən ibarətdir. Lakin taxtın öz hissələri (taxta, mıx və s) texniki tərkibdir.[1] Şübhəsiz ki, bir cismin təbii tərkibinin hissələri arasında olan keyfiyyət və xüsusiyyət, bir varlığın texniki tərkibinin xüsusiyyət və keyfiyyətindən fərqlənir. Bu elə həmin texniki və təbii varlığın arasında olan fərqdir.

Bədən və ruh barəsində söylənildiyi kimi bədən ruhun alətidir. Amma texniki alət deyil, təbii alətdir.[2] Texniki cismlərə misal olaraq bir kompyuterdə yazının intiqal edilməsi üçün səhifə alətdir. Lakin təbii alət yox, texniki alətdir. Yaxud da dülgərin əlində çəkic alətdir. Lakin bədənin ruh üçün alət olması təbii yolladır. Yəni, bədən bədən taxt kimi ruhun texniki aləti deyil. Ruhun bədənlə əlaqəsi və bədənin ruhun aləti olması fitrət və təbiətindən irəli gəlir ki, İlahi qanunlar əsasında əməl olunur ki, texniki qanunlarla müqaisə oluna bilməz. O cümlədən ruhla bədən arasında ümumi vəhdət mövcuddur. Belə ki, hər kəsin bədəni onun ruhunun enmiş mərtəbəsidir. Lakin texniki alətlərdə alətlə iş aparan arasında belə vəhdət mövcud deyil. Texniki varlıqlarla təbii varlıqlar arasında olan fərq çox düşündürücüdür. Nümunə üçün təbii cismlərin xüsusiyyətlərindən birinin bu cismlərlə əlaqəsi ümumi dünya qanunayğunluqu ilədir. Çünki bütün yaradılmışlar bir vahid fitrətlə yaradılmışlar və təbiətin əzəli qanununu icra edirlər. Lakin texniki cismlər, təbii cismlərdən yarandığına baxmayaraq, amma öz tərkibində məhdud, izah edilmiş və tanınmış qaydalara tabedir. Elə bu səbəbdən cismlərin, texniki tərkibatın, xüsusiyyətlərin və onların işləri asanlıqla tanınma qabiliyyətinə malikdir. Çünki insanın özü tərəfindən izah edilmişdir. İndi, təbii varlıqların, son tanımaya çatmaqla tanınması, çox çətindir. Məsələn: maddənin özünün həqiqəti hələ də elmi məchullardan hesab edilir. Baxmayaraq ki, insanın duyğu üzvlərinə görə zahiri cəhətdən şübhəsiz bir məsələdir. Texniki əşyalar da ilk maddə kimi təbii csmlərdən düzəldilməsindən əlavə təbii varlıqlardan xass tərkibdir ki, insan vasitəsilə idarə edilir.

 


[1] - Məcməul bəhsil islamiyyə, şərhil mustəlahatil fəlsəfiyyə, səh 423. Məcməil bəhsil islamiyyə.

[2] - Məqalat fəlsəfiyyə liməşahiril muslimin vən- nəsara, səh 91, darul ərəb.

«اعلم انّ الآلة تقال على ضربين ضرب صناعيّ و ضرب طبيعيّ. فالصناعيّ مثل آلة النجّار فانّها مباينة لذاتها و هذه تسمّى اداة. و اما الطبيعي فمثل البدن و النفس اللذين يتركّب منهما الانسان لواحد و يتمّ حدّه بهما»

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    163741 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    158490 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    118615 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    111616 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    104778 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    92398 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54026 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    48759 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    44759 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    44176 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...