Феминизм (Feminism), франсыз сөзү олуб, латын әсилли олан Femind  көкүндәндир. Аз дәјишикликлә алман, инҝилис вә диҝәр дилләрдә дә һәмин сөз кими ејни мәнада ишләнир.

Feminine гадын вә ја гадын ҹинсиндә ишләнир. Мүасир феминизм термини ики мәнада ишләнә биләр: Биринҹи мәна танынмыш мәнадыр. О да үмуми мәнада гадын һүгугларынын киши һүгуглары илә иҹтимаи, сијаси вә игтисади бахымдан ејни сәвијјәдә олмасы  вә гадынларын һүгугларынын мүдафиәси мәнасында ишләнир. Әлбәттә, мүасир заманда бу мәна мүәјјән мәнада мүхтәлиф адларла о ҹүмләдән, гадынларын һүгугунун мүдафиәси комитәси, гадынлар тәшкилаты вә саир шәкилдә фәалијјәт етмәкдәдир. Икинҹи мәна исә кишиләрдә гадын хүсусијјәтләринин вүҹуда ҝәлмәси һаләти мәнасында ишләнмәсидир. Әлбәттә, бәһсимиздә бу мәна нәзәрдә тутулмур.

Феминизм кишиләрин мүгабилиндә гадынларын һүгугларынын горунмасы ады илә бир нечә әср бундан әввәл башлајан бир һәрәкәтдир.  Лакин демәк олар ки, бу мәна 19-ҹу әсрин орталарында да ишләнмиш бир мәнадыр. Тарих боју феменизимин һәдәфләринин һәјата кечмәсиндән өтрү бу һәрәкатын давамчылары мүхтәлиф үнванларла, мүхтәлиф тәшкилатлар васитәси илә фәалијјәт ҝөстәрирләр. Тарихи тәкамүл ҹәһәтдән феменизим һәрәкатыны ики мәрһәләдә тәһлиһ етмәк олар: Илк мәрһәлә: 19-ҹу  әсрин әввәлиндән 1920-ҹи илә гәдәр, јәни, биринҹи дүнја мүһарибәсинин сонуна гәдәр. Икиҹи мәрһәлә: 1960-ҹы илдән бу ҝүнә кими олан вахт. Әлбәттә, феминизм гадынларын һүгугунун мүдафиәси ады илә илк дәфә Америкадан башланмышдыр. Јәни, гадынларын киши илә ҹинси ҹәһәтдән фәргли олдуғуну нәзәрә алараг ҹәмијјәтдә бир сыра ајры сечкилик һөкм сүрән бир заманда белә бир мөвзу ортаја чыхыр. Елә бир һәрәкәтә башланды ки, бу фәрг ҹәмијјәтдә хүсуси бахышлар әсасында даһа чох габарыр вә бәзән дә дини ҹәһәтдән бу мөвзуја гијмәт верилир.

Бу һәрәкәтин зәиф ҹәһәтләри дә бәзән өзүнү бүрузә верирди, амма 1970-80-ҹы илләрдән сонра бу һәрәкәт мүхтәлиф мејилләр, сәлигәләр вә ифратчы дәстәләр васитәләри илә тәзә инкишаф мәрһәләсинә, һәтта, дини ҹәһәтдән јени мәрһәләјә гәдәм гојур.

Бүтүн бунларын нәтиҹәсиндә феминизимин мөвзусунда мүхтәлиф мәналар вә мејлләр вүҹуда ҝәлир.  Лакин, нәзәријјәләрин һамысында гадынларын һүгугларынын позулмасы вә неҹә олурса олсун, онларын һүгугларыны мүдафиәси фикри мүштәрәк бир фикир кими өзүнү бүрузә верирди. Әлбәттә, һәрдән бәзи мөвзуларда бу һәрат мүхтәлиф фикир ихтилафлары гаршылашырды.

Феминизм һаггында олан мүхтәлиф нәзәријјәләри хүласә олараг белә бәјан етмәк олар: либерал феминизм, марксизим феминизми, радикал феминизм, сосиал феминизм, постмодерн феминизм, ислам феминизми. Кечмиши нисбәтән чох олан феминизм һәрәкаты 19-ҹу әсрин сонундан мүхтәлиф ислам өлкәләринә дә нүфуз етмәјә башлајыб.

Иҹтимаи һәрәкат сајылан феминизм сон он илликләрдә “гадын һүгугу арашдырмалары” үнваны илә мүхтәлиф елми мәркәзләрдә өзүнә мәхсус јер тапмасындан әлавә, гадын мүтәхәссисләринин вүҹуда ҝәлмәси кими јени-јени мүвәффәгијјәтләр газанмыш вә гадынларын һүгугунун мүдафиәси үчүн мүнасиб шәраит һазыр олмушдур. Бир әһәмијјәтли мәсәләјә диггәт етмәк лазымдыр ки, гәрб феминизминин јаранмасы хүсуси шәраитдә олуб, өзүнә иҹтимаи вә мәдәни бир һәрәкат үнваны алмышдыр. Она ҝөрә дә феминизм һаггында олан нәзәријјәләри арашдырмагдан өтрү хүсуси бир бәһсә еһтијаҹ вар ки, о да бизим мөвзудан кәнардыр.