Fariks bazarı elə bir bazardır ki, orda müxtəlif ölkələrin valyutaları (riyal, dollar, evro, pund, dinar və s..) alış-veriş olur. Bu bazarda bir valyutanı digar bir valyutya alıb satırlar. Bu alverda qayda belədir ki, hər kəs düşünsə ki, bir müddət sonra hansısa bir valyutanın qiyməti qalxacaq, o valyutadan alır və bir müddət sonra baha qiymətə satırlar. Yaxud,bahalaşan valyutanı satır, bir müddət sonra  ucuzlaşandan sonra həmin valyutanı ucuz qiymətə alırlar. Bu yolla da qazınırlar.
 Belə alış-veriş qədim zamanlardan xalq arasında  olub. Belə ki, sərmayəçilər ya özləri birbaşa bu işlə məşğul olmuş, ya da bir nəfəri vəkil tutaraq, onun üçün belə icazə verilmiş, ondan bu alverin yola salınmasını istəmişlər və vəkilə bu işin müqabilində əmək haqqı təyin olunmuş yaxud, pulsuz bu işləri yerinə yetirmişlər. Hərhalda bu işdən gələn zərər və xeyir də sərmayə sahibinin özünə aid olur.
 Belə alış-verişin şəri cəhətdən heç bir iradı yoxdur. Çünki, alver qanunlarının bütün şəraitləri vardır. Bununla belə bu alverin mətnində şəriətlə müxalif olan heç bir şərt də yoxdur. Bəs, şəri cəhətdən bu alver halaldır.
 Amma, bu gün internet səhtfələrindən farks bazarı adı altında gedən bəzi  alış-verişlərin şəri nöqteyi-nəzərdən bəzi iradları vardır ki, bu iradlar belə alverlərin haram və şəri olmamasına aid olur. Bu iradların bəzilərini qeyd edirik:
 1.İnternet bazarında özlərini farks bazarının nümayəndəsi kimi  təqdim edənlərin çoxunun sayt və nişanələrin yalan üstündə qürulmuş və şəxsiyyətlərini müəyyən edən sənədlər yoxdur. Oların bu işdən hədəfləri yalnız, insanları aldatmaq və bu vasitə ilə sərmayəçilərin banklarına daxil olmaq və onların sərmayələrini qarət etməkdir. Belə şirkətlərin dəqiq adları və qeydiyyət yerləri olmadığına görə əldən çıxan sərmayə və pulların da daha geriyə qayıtması və qanuni cəhətdən şikayət etməyə də haqları yoxdur. Bununla da, onlar bütün sərmayələrini əldən vermiş olurlar.
 2.İnternet səhifələrində Farkis bazarında özlərini farkis nümayədənləri kimi təqdim edənlərin bəzilərin n şəxsiyyətləri məlum olsa və internet səhifələrindən sifariş olunmuş alverin sərmayəçi səhifəsində günbəgün elanı olunsa, sərmayəçi də hər şeyin həqiqət olmasını güman etsə də, əslində bu işlərin hamısnın zahiri tamaşadan başqa bir nəticəsi yoxdur. Çünki, onlar sərmayədarın əsl sərmayəsini belə desək, qaçaq yolla başqa bir yolda sərməyə kimi istifadə edirlər. Farkis alverinin bu hissəsi qəti olaraq şəri cəhətdən düzgün sayılmır. Çünki, bu alverda sərmayə sahibinin sifarişinə əməl olunmadaqıdan əlavə digər iradlarla yanaşı əsl hədəfin valyuta alış-veriş kimi şərtinə də əməl olunmur.
 3.İnternet səhifələrində Farkis bazarında özlərini farkis nümayədənləri kimi təqdim edənlərin bəzilərinin şəxsiyyətləri məlum olsa və həqiqətən də alveri yerinə yetirsələr də alver arasında sərmayəçi ilə elə şərtlər irəli sürürlər ki, bu şərtlər şəri cəhətdən haram sayılır. (məsələn, şərt qoyurlar ki, alevr arasında əgər valyuta alış-verişi olması müəyyən bir müddətə onun sərmayəsni bankda sələm kimi borc kimi qoysun və ondan fayda götürsünlər) Bu da bağlanmış qərardadın batil olmasına səbəb olur. Çünki, alverin qərardadında haram iş şərt kimi qoyulmuşdur.  Beləliklə, bu şətrlə işlənən bazarda işləmək özü haramdır.  
 Beləliklə, internet səhifələrində işlənən farkis alveri əgər alver şəraitinin bütün şərtlərinə əməl edərlərsə, yəni, həm bank nümayəndəsinin şəxsiyyəti dəqiq məlum olsa, həm yəqinlik hasil olsa ki, sərmayənin sərmayə sahibinin razılaşdığı mövzular və yollarla istifadəsi olacaq, həmçinin, bütün ölkə qanunlarına əməl və əsl sərmayənin girişi və çıxışı düzgün qanunlara əsasında olarsa, bu yolda bağlanmış qərardadlar da şəri cəhətdən doğru və halal sayılır.
 Qeyd etmək yerinə düşər ki, İran İslam Respublikasının Mərkəzi bankında da farkis alış-verişi olur. Bu mərkəzdə bütün şəri qanunların tam icra olunmasını nəzərə alaraq, onların alış-verişlərindən iştirak etməyin heç bir maneəsi yoxdur.[1]
 Əlavələr:
  Təqlid edilən müctehidlərin bu sual haqqında nəzərləri bundan ibarətdir:[2]
 Həzrət ayətullah-üzma Xamneyi (Allah hifz etsin!):
  Eyni növdən olmayan valyutaların alış-verişi qanuni cəhətdən manesi olmasa, manesi yoxdur. Ondan ələ gələn gəlir də halaldır. Amma nümayəndələr tərəfində sərmayəçilərin sərmayəsinə etibar vermək, əgər sərmayəni işlədənlərə borc ünvanı ilə verilərsə, təbii olaraq bu müamilədə gəlirdə də nəzərdə var – belə olan halda alış-verişin bu yolla sərmayəni işlədənlərə etibar etməsinin şəri cəhətdən müşkülü var.
 Həzrət ayətullah-üzma Sistani (Allah hifz etsin!):
 Həzrət ayətullah belə alış-verişlərə daxil olmağa icazə vermirlər.
  Həzrət ayətullah-üzma Safi Gülpayqani  (Allah hifz etsin!):
 Belə alış-verişin bazarlarda zahiri şəkildə olması,  həqiqəti olmamasına görə elə alverlarin şəri cəhətdən səhih deyildir.
 Həzrət ayətullah-üzma Məkarim Şirazi (Allah hifz etsin!):
 Farkis bazarının şəri alış-veriş şəraiti olmadığına görə bu alver düzgün deyildir.

---