Ətraflı axtarış
Baxanların
9025
İnternetə qoyma tarixi: 2012/03/14
Sualın xülasəsi
Sizin nəzərinizcə, dinsizlərin islam və sair səmavi dinlər müqabilində əks mövqe seçmələrinin səbəbi nə ola bilər?
Sual
Sizin nəzərinizcə, dinsizlərin islam və sair səmavi dinlər müqabilində əks mövqe seçmələrinin səbəbi nə ola bilər? Bu məsələnin həqiqi səbəbi nədir və nədən qaynaqlanır? Onun mənşəyi nə ola bilər?
Qısa cavab

Dinsizlərin səmavi dinlər, xüsusilə islam dini müqabilində əks mövqe seçmələrinin müxtəlif siyasi, ictimai, iqtisadi, mədəni kökləri ola bilər. Bu dörd səbəbdən daha artıq məlumat əldə etmək üçün ətraflı cavaba baxa bilərsiniz.

Ətreaflı cavab

Dinsizlərin səmavi dinlər, xüsusilə islam dini müqabilində əks mövqe seçmələrinin müxtəlif siyasi, ictimai, iqtisadi, mədəni kökləri ola bilər. Bu səbəbləri təfsilatı ilə və ayrı-ayrılıqda təhlil etməkdən öncə iki məsələni xatırlatmaq zəruridir.

Birincisi budur ki, dinsizlərlə dindarların bir-biri qarşısında əks mövqe seçməsi yeni bir məsələ deyildir; bəşər tarixi boyu müxtəlif şəkillərdə (hər iki cinahda) mövcud olmuşdur və bu cür mövqe seçmək təkcə dinsizlər tərəfindən olmamışdır. Hal-hazırda dinsizlərin təxribatçı texniki qüdrətə, böyük səviyyəli informasiya vasitələrinə və güclü hərbi texnikaya malik olduqlarına görə onların din əleyhinə apardıqları səs-küylü təbliğatlar və yaratdıqları şantajlar keçmiş dövrlərlə müqayisədə daha da artmağa başlamışdır.

İkincisi, bu kimi əks mövqe seçmələrin bütün hallarda yalnız islamın və dinin həqiqəti müqabilində olmasını təsəvvür etməməliyik; əksinə bu mövqe seçmələr dindən düzgün çıxarış əldə etməmək və ya dini təbliğatda yanlış üslublardan istifadə edilməsi nəticəsində də ola bilər. İlahi dinlərin ən kamili və əhatəlisi olan islam dininin xüsusiyyətlərinə diqqət yetirməklə aşağıda bu məsələnin dörd əsas səbəbini təqdim edirik:

a) Siyasi səbəblər

Tarix boyu dindarlıq iddiası edən hökumətlərdən bəziləri, o cümlədən məsihi aləmində orta əsrlər kilsəsi, islam dünyasında xəlifələrin dövranı, son dövrlərdə taliban hərəkatı və s., yəhudi aləmində isə sionist rejiminin törətdiyi acı təcrübələr, müxtəlif dinlər daxilində baş verən məzhəb və firqə çarpışmaları və s. dinsizlərə belə bir bəhanə vermişdir ki, dini heç olmazsa ümumi (siyasi və ictimai) sahələrdə yetərsiz qələmə versinlər, hətta bəzən onlar bu yetərsizliyi xüsusi hövzələrə sirayət etdirməklə dini kökündən terrorizm və qan axıdılma amili kimi təqdim etmişlər. İslam barəsində də, konkret şəkillə desək, özlərini islama mənsub edən taliban, əl-qaidə və s. kimi azğın qrupların və sələfi hərəkatının hakimiyyətə gəlməsi, habelə düz və ya səhv olmasından asılı olmayaraq əl-qaidəyə mənsub edilən 11 sentyabr hadisələri və s. islam əleyhinə güclü zəhərli təbliğatlar aparılmasında, ideoloji hücumlar edilməsində və islamı qorxunc bir nəzəriyyə kimi təqdim edilməsində mühüm rol ifa etmişdir.

b) İctimai səbəblər

Dünya səviyyəsində modern həyatın, mədəni cəmiyyətlərin yayılması ilə yeni bir ictimai həyat formalaşmışdır ki, Quran və islam rəvayətlərində təsvir olunan təbii behiştlə qarşılaşır və bu mövzu islam ilə son əsrdəki modernizm arasında ziddiyyət kimi qələmə verilir. İslam ilə islama zidd olan bu modernizm nəzəriyyəsi arasında barışıq yaratmaq məqsədi ilə bəzi müsəlman ziyalıları və mütəfəkkirləri son dərəcə ciddiyyətlə səy aparsalar da, bu ziddiyyəti aradan qaldırmaqda bacarıqsızdırlar. Buna görə də onlar islama əksər hallarda modernizm nəzəriyyəsi əsasında yanaşırlar. Yəni modernizmin haqq olmasını əvvəlcədən qəbul edir, sonra isə islam təlimlərini modernizm dəyərləri ilə uyğunlaşdırılmağa çalışırlar. Nəticədə belə ziyalılar islama yenidən nəzər verməyə çalışır və bu da onların islamdan üz çevirmələrinə səbəb olur (onlar həm islamın zahirini qoruyub saxlamağa çalışırlar, həm də modernizm ruhunu özlərinin yorğun və cansız cəsədlərinə üfürmək istəyirlər). İslam cəmiyyətlərində mövcud olan rəftar və davranışlardakı təzadlar  düzgün olmayan bu nəzəriyyəni gücləndirir; onlar mütərəqqi islam dinini irticaçı bir din, yaxud ən aşağısı hazırkı cəmiyyətin dərdinə dəyməyən bir şey hesab edirlər. Düzgün olmayan bu nəzəriyyənin kökü kəlmələrin tərsinə məna edilməsindən irəli gəlir. Belə ki, modernizm dəyərlərindəki hər növ tənqid və şəkk-şübhəni irtica və gerilik hesab edirlər.

v) İqtisadi səbəblər

İslam ölkələrində sərmayədarlıq (kapitalizm) iqtisadiyyatının qəbul edilməsi yeni müstəmləkəçilik üçün şərait yaradırdı ki, bu da müsəlmanların etiqadlarını zəiflədirdi. Müsəlman ölkələrində mövcud olan böyük neft yataqları bir sərmayə kimi onların inkişafına səbəb olmadı; əksinə müsəlmanlar arasında məsrəfçi iqtisadiyyatın və məsrəfçiliyə meylin rəvac verilməsinə səbəb oldu və iqtisadi cəhətdən qərb ölkələrinə ifratçı asılılıq yarandı. Qərb texnologiyasının və əmtəələrinin müsəlmanların xoşuna gəldiyi zaman yavaş-yavaş belə nəticəyə çatdılar ki, bu növ iqtisadiyyatın müsəlman olmaqla uyğunluğu yoxdur! Buna görə də ya bu növ iqtisadiyyatı boşlayaraq istehsalçı iqtisadiyyata üz gətirməyə çalışırlar, ya da öz başlarına dərd-sər açmadan islamdan əl çəkərək qərbin istilaçılığını tam şəkildə qəbul etdilər.

q) Mədəni səbəblər

Bu zəmində müxtəlif səbəbləri qeyd etmək olar. O cümlədən, bəzi dini alimlər tərəfindən din barədə çox səthi məlumatlar əldə etmək və nəticədə dini təəssüb üzündən və səthi şəkildə müdafiə etmək. Dini müdafiə edən bu iddiaçılar tərəfindən islamın yüksək maarifi ilə düşmənçilik edən və ona yad nəzər salan qərbin informasiya imperatorluğu belə bir imkan əldə etmişdir ki, bu kimi insanları islamın yeganə rəsmi nümayəndələri kimi təqdim etməklə onların məqamını yüksəltsinlər və bu işlə islam dini və islam mədəniyyətindən çox kobud, insaniyyətdən uzaq, xurafatçı və ağlasığmaz bir sima təqdim etsinlər.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Nəyə görə əql dinlə ziddir?
    7458 Təzə kəlam 2011/10/24
    Əqlinsanlarıkamalatərəfaparanvəonlararəhbərlikedənbatinibirdəlildir. Şəriətisəinsanıdünyanın
  • Bir ana üçün uşağına süd verməsinin müddəti nə qədər olmalıdır?
    6101 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/03/11
    Bu sual barəsində bəzi fiqhi baxışlara işarə etmək istəyirik: Əksər (məşhur) fəqihlər ananın uşağına sd vermə müddətini iyirmi bir aya qədər olduğunu qeyd edirlər.[1] Lakin iki ilə qədər süd verməni bəzi fəqihlər caiz və müstəhəb hesab edirlər. Bu cəhətdən məşhur fəqihlər arasında ...
  • Ислам нәзәринҹә инсан неҹә мөвҹуддур?
    6833 Təzə kəlam 2009/06/21
    Гуран нөгтеји-нәзәриндән инсан елә бир варлыгдырки, бир тәрәфдән илаһи фитрәтә, диҝәр тәрәфдән исә мадди тәбиәтә маликдир. Илаһи фитрәт ону јүксәк дәрәҹәли мәнәвијјат вә мәрифәтә тәрәф чәкир. Мадди тәбиәти исә инсаны ...
  • Lobsterin, dərya sədəflərinin və su ulduzunun yeyilməsi haramdırmı?
    7870 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/09/12
    Lobsteri,[1] dərya sədəflərini və su ulduzunu yemək haramdır. Dini mənbələrdə heyvanların ətinin halal və ya haram olması barəsində külli qayda-qanunlar və müxtəlif meyarlar mövcuddur. Məsələn, quruda yaşayan heyvanlar üçün bir sıra qayada-qanunlar və meyarlar, dəryada yaşayan heyvanlar üçün başqa meyarlar, quşlar üçün daha başqa meyarlar ...
  • Hər il rövzə deyənlər və mərsiyə deyənlər aşura qiyamına yeni bir şey artırırlar. Bu günah deyilmi? Bunun iradı yoxdurmu?
    10782 تاريخ بزرگان 2011/05/05
    Kərbəla səhnəsinin iki üzü vardır: 1). Nurani, aydın və iftixarlı səhnə. 2). Qaranlıq, cinayət, vəhşilik və tarixdə görünməyən hadisələr səhnəsi. Bu səbəbdən Kərbəla səhnəsi inkar olunmazdır. Amma mərsiyəxanların hər il öz mərsiyələrinə artırdıqları sözlərə iki baxışla yanaşaq: Birinci baxışda olan mərsiyə deyənlərə "zəban hal" deyərlər. Yəni ...
  • Niyə İmam Hüseyn (ə) müaviyə zamanında qiyam etmədi?
    7668 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2010/06/15
    İmam Hüseyn (ə) ın müaviyə zamanında qiyam etməməsinin səbəbinin cavabında aşağıdakı məsələlərə işarə etmək olar: 1-     İmam (ə)ın imamı və qardaşının əhd- peymanına ehtiramı. İmam Həsən(ə) öz həyatı zamanında müaviyəilə əhd bağlamışdı. ...
  • Əgər camaat namazı qılınan zaman fürada (fərdi şəkildə) namaz qılsam, camaat namazına qarşı hörmətsizlik olub-olmamasını necə təyin edə bilərəm? Hörmətsizlik sayıldığı təqdirdə fürada namaz batildirmi?
    6277 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/09
    Hörmətli mərcəyi-təqlidlərin cavabları aşağıdakı kimidir: Ayətullah əl-uzma Xameneinin (müddə zilluhul-ali) dəftərxanası: Cavab 1: Bunu ayırd etmək mükəlləfin (namaz qılanın) öz öhdəsinədir. Cavab 2: Sadəcə o (hörmətsizlik) namazın səhihliyinə zərər yetirmir. Ayətullah əl-uzma Sistaninin (müddə zilluhul-ali) dəftərxanası: Bu ...
  • Sınmış qəlbdən olan qarğışa Allah əhəmiyyət verirmi? Yoxsa yalnız müsbət duaları qəbul edir?
    35586 Əməli əxlaq 2012/04/18
    Qarğış bizim dini təlimlərdə, tanınmış bir məsələdir. Belə ki, ayə və rəvayətlərdə gəlibdir: "Əbu Ləhəbin əlləri kəsilsin (qurusun)"; Məzlumun qarğışından qorxun ki, məzlumun qarğışı (ahı) göyə gedir... və ... Amma, duanın qəbul olması üçün şərtlərə ehtiyaclı olduğu və hər bir duanın hər şəxs üçün qəbul olmadığı kimi, ...
  • Allahın bəzi bəndələrini unutması anlamı nə mənadadir?
    7129 Təfsir 2011/09/04
    Allah-Taala Qurani-kərimdə dörd dəfə bəndələrin unutqanlığını özünə nisbət vermişdir. Beləki, bir ayədə deyilir: "Bugün onları unudacağıq necə ki, onlar belə bir günün gəlişini unutmuşdular". Bu və bu kimi ayələr Allahın axirətdə (hətta dünyada) bəzilərini unutmasının göstəricisidir. Sözügedən mənada unutqanlıq nə deməkdir? İslam mənbələrində mövcud əqli və vəhyani arqumentlər unutqanlığı (məxluqun ...
  • Şiə alimlərinin nəzərindən sehr nədir? Onu necə batil etmək (zərərsizləşdirmək) olar?
    23431 Təfsir 2012/06/23
    Sehr xariqüladə (adi qanunlardan yüksəkdə olan) bir əməldir ki, bəzən göz bağlama yolu ilə olur, bəzən ruha və xəyal qüvvəsinə təsir və təlqin etməklə, bəzən isə şeytanlardan kömək almaqla; habelə bəzi cisimlərin və maddələrin naməlum olan fiziki və kimyəvi xassələrindən istifadə etməklə baş verir. Sehrkarlar azğın dünyapərəst ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164159 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    161039 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119137 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    112514 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    107978 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    93108 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54489 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    51525 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    45432 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    44977 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...