Ətraflı axtarış
Baxanların
6198
İnternetə qoyma tarixi: 2014/11/08
Sualın xülasəsi
Nəsnasın keyfiyyəti və varlığı necədir?
Sual
Nəsnasın keyfiyyəti və varlığı necədir?
Qısa cavab
Nəsnas müxtəlif formalarda təsvir olunub. Bəzi rəvayətlərə əsasən həzrəti Adəmin (ə) yaradılışından öncə olublar.
Əlbəttə digər rəvayətlərə əsasən insanlardan bir dəstəsi mənəvi saflıqdan uzaq olmağa, heyvani hisslərinin güclü olmasına və bir çox günahları törətdiklərinə görə nəsnasın nümunələrindən hesab ediliblər.
 
Ətreaflı cavab
“Nəsnasın”mahiyyət və keyfiyyəti barədə müxtəlif fikirlər söylənilmişdir:
  1. Nəsnas xəyali bir heyvan və varlıqdır ki, insan şəklində təsəvür etmişlər. Ümumi dildə isə meymun növü mənasında işlədilir.[1]
  2. İnsana bəzi cəhətlərdən oxşayan və digər cəhətlərdən onunla fərqi olan məxluqlardır. Onlar Adəm nəslindən olmayıblar.[2] Buna əsasən bəzi rəvayətlərdə və bəzi təfsirçilərin fikrində Adəm (ə) ın yaradılışından öncə “Nəsnas” adlı varlıqlar yerdə yaşayıblar. Onlar daha çox fəsad və öldürməklə məşğul olublar. Həmin səbəbə Allah buyuranda: “Mən yer üzündə bir canişin bərqərar edəcəyəm” Mələklər dedilər: “Biz Səni həmd-səna ilə təriflədiyimiz və Səni müqəddəs tutduğumuz halda, Sən orada fəsad törədib qan salacaq bir kəsmi yerləşdirəcəksən?”.[3] Buna əsasən bu məxluqların öncəki bəd davranışları səbəb oldu Mələklər insana da bəd güman olsunlar. Məhz buna görə insanı nəsnasla müqayisə etdilər.[4]
Unutmayaq ki, bəzi rəvayətlərdə Adəm (ə) ın yaradılışından öncə nəsnas adı və nəsli qeyd olunub. Amma bəzi digər rəvayətlərdə Adəm (ə) dan öncəki varlıqlar kimi və ad qeyd edilmədən işarə olunubdur.[5] Burada iki rəvayətlə kifayətlənirik:
Həzrəti Əli (ə) buyurdu: “Elə ki Allah istəyirdi sonsuz qüdrəti ilə bir varlıq yaratsın, Cin və nəsnasın yaradılışından yeddi min il keçirdi”.[6] Bu hədis bir sıra mövcudların, o cümlədən Nəsnasın yaradılışını İnsanların yaradılışından öncə göstərir.
İmam Məhəmməd Baqir (ə) Cabir bin yəzid Cəfinin cavabında buyurur: “Sən elə güman edirsən ki, Allah təkcə bu aləmi yaradıb, və sizdən başqa bir bəşər yaratmayıb, Allaha and olsun Allah min min aləm yaradıb, min min Adəm və sən bu aləmin və Adamların sonuncundasınız”.[7], [8]. Bu hədisdə ancaq Həzrəti Adəm nəslindən olan insanlardan öncə mövcud olan varlıqlardan söhbət gedib, amma nəsnasdan söhbət getməyib.
  1. Bir hədisə[9] istinadən Nəsnas, insanlardan bir növ və bəni Adəm nəslindən olublar. Məsx səbəbi ilə bir əl və bir qol olublar və heyvanlar kimi otlayırmışlar.[10] Bu mənaya əsasən deyə bilərik ki, nəsnasın nümunələri Ad qövmündə var idi. Bunun Həzrəti Adəmdən (ə) öncə ki, varlıqlarla da ziddiyyəti yoxdur. Çünki, bəzi rəvayətlərə əsasən, insanlardan bir dəstəsi mənəvi saflıqdan uzaq olmaq, heyvani hisslərinin güclü olması və bir çox günahları törətdiklərinə görə nəsnasın nümunələrindən və bu ayənin “إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا[11] aydın göstəricilərdindən hesab ediliblər.[12]
 

[1] - Bostanı, Fuad əfram, ərəbcə- farsca əbcəd lüğəti, tərcüməçi: Məhyar, Rıza, Səh 912, “Nəsnas” termini, İslam nəşriyyatı, Tehran, İkinci çap, 1375, hicri şəmsi ili ilə.
[2] - Fərahidi, Xəlil bin Əhməd, Kitabul eyn, cild 7, səh 200, Hicrət nəşriyyatı, Qum, ikinci çap, 1410 hicri qəməri tarixi ilə; Türeyhi, Fəxrəddin, Məcməul bəhreyn, cild 4, səh 111, Mürtəzəvi kitabçısı, Tehran, üçüncü çap, 1375 hicri şəmsi tarixi ilə.
[3] - Bəqərə surəsi, ayə 30.
[4] - Baxın: Bəlaği Nəcəfi, Məhəmməd Cavad, Alaur-Rəhman fi təfsirul Quran, Araşdırmaçı və tərtibatçı: İslam araşdırmalar mərkəzi, cild 1, səh 83, Besət birliyi, ilk çap, Qum, 1420 hicri qəməri tarixi ilə; Təbatəbayi, Seyid Məhəmməd Hüseyn, Əl mizan, fi təfsirul Quran, cild 1, səh 119, İslam nəşriyyatı ofisi, Qum, beşinci çap, 1417 hicri qəməri tarixi ilə; Feyz Kaşani, Molla Möhsün, Təfsirus- Safi, cild 1, səh 106, Sədr nəşriyyatı, Tehran, ikinci çap, 1415 hicri qəməri tarixi ilə; Məkarim Şirazi, Nasir, Nümunə Təfsiri, cild 1, səh 174, Darul kutubul İslamiyyə, Tehran, ilk çap, 1374 hicri şəmsi tarixi ilə.
[5] - Bu göstəricilərə baxın: Mağarada yaşayan insanlar nəsli, 636 cı sual (sayt: 695); Adəm, insandan səkkizinci nəsil, 5901 ci sual (sayt: 6471)
[6] - Şeyx Səduq, Məhəmməd bin Əli, İləlüş- Şəraye, cild 1, səh 104, Davəri kitabçısının nəşriyyatı, Qum, İlk çap, 1385 Hicri şəmsi tarixi ilə.
[7] - Şeyx Səduq, Məhəmməd bin Əli, Xisal, Mühəqqiq və müsəhhih: Ğəffarı, Əli Əkbər, cild 2, səh 652, Camieye müdərrisine Qum, İlk çap, 1362 Hicri şəmsi tarixi ilə.
[8] - 6618 cavabından iqtibas.
[9] - Hədis belədir: “Ad qövmündən bir dəstə öz peyğəmbərləri ilə müxalifət etdiklərinə görə , Allah onları məsx edib, nəsnas sifətinə gətirdi. Onlardan hər birinin bir əli və bir ayağı vardı. Bədənin bir tərəfindən yerlə sürünür və heyvanlar kimi otlayırdılar”. Məclisi, Məhəmməd Baqir, Bəharül Ənvar, cild 24, səh 96, Dar ehya ul turasul ərəbi, beyrut, ikinci çap, 1403 hicri qəməri tarixi ilə.
[10] - Məcməul bəhreyn, cild 4, səh 111; Hüseyni Zübeydi, Məhəmməd Mürtəza, Tacul Ərus min cəvahirul Qamus, cild 9, səh 11, Darul fikr, Beyrut, İlk çap, 1414 hicri qəməri tarixi ilə
[11] - Furqan surəsi, ayə 44: “Onlar heyvan kimidirlər, bəlkə, ondan daha çox zəlalət yolundadırlar”.
[12] - Baxın: Kuleyni, Məhəmməd bin Yəqub, Əl kafi, tədqiqatçı və təshihçi: Ğəffarı, Əli Əkbər Axundi, Məhəmməd, cild 8, səh 244 və 245, Darul kütübul İslamiyyə, Tehran, Dördüncü çap, 1407 hicri qəməri tarixi ilə; Təyyib, Syid Əbdül Hüseyn, Ətyəbül bəyan fi təfsirul Quran, cild 1, səh 388, İslam nəşriyyatı, Tehran, ikinci çap, 1378 hicri şəmsi ili ilə; Mühəqqiq Səbzvari, Hadiül müzəllin, səh 256 və 257, Mədəni şəxsiyyətlər və əsərlər birliyi nəşriyyatı, Tehran, ilk çap, 1383 hicri şəmsi ili ilə.
Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Nəyə görə əql dinlə ziddir?
    7458 Təzə kəlam 2011/10/24
    Əqlinsanlarıkamalatərəfaparanvəonlararəhbərlikedənbatinibirdəlildir. Şəriətisəinsanıdünyanın
  • Bir ana üçün uşağına süd verməsinin müddəti nə qədər olmalıdır?
    6101 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/03/11
    Bu sual barəsində bəzi fiqhi baxışlara işarə etmək istəyirik: Əksər (məşhur) fəqihlər ananın uşağına sd vermə müddətini iyirmi bir aya qədər olduğunu qeyd edirlər.[1] Lakin iki ilə qədər süd verməni bəzi fəqihlər caiz və müstəhəb hesab edirlər. Bu cəhətdən məşhur fəqihlər arasında ...
  • Ислам нәзәринҹә инсан неҹә мөвҹуддур?
    6833 Təzə kəlam 2009/06/21
    Гуран нөгтеји-нәзәриндән инсан елә бир варлыгдырки, бир тәрәфдән илаһи фитрәтә, диҝәр тәрәфдән исә мадди тәбиәтә маликдир. Илаһи фитрәт ону јүксәк дәрәҹәли мәнәвијјат вә мәрифәтә тәрәф чәкир. Мадди тәбиәти исә инсаны ...
  • Lobsterin, dərya sədəflərinin və su ulduzunun yeyilməsi haramdırmı?
    7870 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/09/12
    Lobsteri,[1] dərya sədəflərini və su ulduzunu yemək haramdır. Dini mənbələrdə heyvanların ətinin halal və ya haram olması barəsində külli qayda-qanunlar və müxtəlif meyarlar mövcuddur. Məsələn, quruda yaşayan heyvanlar üçün bir sıra qayada-qanunlar və meyarlar, dəryada yaşayan heyvanlar üçün başqa meyarlar, quşlar üçün daha başqa meyarlar ...
  • Hər il rövzə deyənlər və mərsiyə deyənlər aşura qiyamına yeni bir şey artırırlar. Bu günah deyilmi? Bunun iradı yoxdurmu?
    10782 تاريخ بزرگان 2011/05/05
    Kərbəla səhnəsinin iki üzü vardır: 1). Nurani, aydın və iftixarlı səhnə. 2). Qaranlıq, cinayət, vəhşilik və tarixdə görünməyən hadisələr səhnəsi. Bu səbəbdən Kərbəla səhnəsi inkar olunmazdır. Amma mərsiyəxanların hər il öz mərsiyələrinə artırdıqları sözlərə iki baxışla yanaşaq: Birinci baxışda olan mərsiyə deyənlərə "zəban hal" deyərlər. Yəni ...
  • Niyə İmam Hüseyn (ə) müaviyə zamanında qiyam etmədi?
    7668 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2010/06/15
    İmam Hüseyn (ə) ın müaviyə zamanında qiyam etməməsinin səbəbinin cavabında aşağıdakı məsələlərə işarə etmək olar: 1-     İmam (ə)ın imamı və qardaşının əhd- peymanına ehtiramı. İmam Həsən(ə) öz həyatı zamanında müaviyəilə əhd bağlamışdı. ...
  • Əgər camaat namazı qılınan zaman fürada (fərdi şəkildə) namaz qılsam, camaat namazına qarşı hörmətsizlik olub-olmamasını necə təyin edə bilərəm? Hörmətsizlik sayıldığı təqdirdə fürada namaz batildirmi?
    6277 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/09
    Hörmətli mərcəyi-təqlidlərin cavabları aşağıdakı kimidir: Ayətullah əl-uzma Xameneinin (müddə zilluhul-ali) dəftərxanası: Cavab 1: Bunu ayırd etmək mükəlləfin (namaz qılanın) öz öhdəsinədir. Cavab 2: Sadəcə o (hörmətsizlik) namazın səhihliyinə zərər yetirmir. Ayətullah əl-uzma Sistaninin (müddə zilluhul-ali) dəftərxanası: Bu ...
  • Sınmış qəlbdən olan qarğışa Allah əhəmiyyət verirmi? Yoxsa yalnız müsbət duaları qəbul edir?
    35586 Əməli əxlaq 2012/04/18
    Qarğış bizim dini təlimlərdə, tanınmış bir məsələdir. Belə ki, ayə və rəvayətlərdə gəlibdir: "Əbu Ləhəbin əlləri kəsilsin (qurusun)"; Məzlumun qarğışından qorxun ki, məzlumun qarğışı (ahı) göyə gedir... və ... Amma, duanın qəbul olması üçün şərtlərə ehtiyaclı olduğu və hər bir duanın hər şəxs üçün qəbul olmadığı kimi, ...
  • Allahın bəzi bəndələrini unutması anlamı nə mənadadir?
    7129 Təfsir 2011/09/04
    Allah-Taala Qurani-kərimdə dörd dəfə bəndələrin unutqanlığını özünə nisbət vermişdir. Beləki, bir ayədə deyilir: "Bugün onları unudacağıq necə ki, onlar belə bir günün gəlişini unutmuşdular". Bu və bu kimi ayələr Allahın axirətdə (hətta dünyada) bəzilərini unutmasının göstəricisidir. Sözügedən mənada unutqanlıq nə deməkdir? İslam mənbələrində mövcud əqli və vəhyani arqumentlər unutqanlığı (məxluqun ...
  • Şiə alimlərinin nəzərindən sehr nədir? Onu necə batil etmək (zərərsizləşdirmək) olar?
    23431 Təfsir 2012/06/23
    Sehr xariqüladə (adi qanunlardan yüksəkdə olan) bir əməldir ki, bəzən göz bağlama yolu ilə olur, bəzən ruha və xəyal qüvvəsinə təsir və təlqin etməklə, bəzən isə şeytanlardan kömək almaqla; habelə bəzi cisimlərin və maddələrin naməlum olan fiziki və kimyəvi xassələrindən istifadə etməklə baş verir. Sehrkarlar azğın dünyapərəst ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164159 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    161039 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119137 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    112514 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    107978 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    93108 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54489 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    51525 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    45432 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    44977 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...