Ətraflı axtarış
Baxanların
7790
İnternetə qoyma tarixi: 2014/11/03
Sualın xülasəsi
Ayişənin Cəməl döyüşündəki rəftarı Əhzab surəsinin 30-cu ayəsində qeyd olunmuş açıq-aydın günahın nümunəsidirmi?
Sual
İmam Sadiqdən (ələyhissalam) Əhzab surəsinin təfsirində qeyd olunan açıqlamanın sənədi səhihdirmi? İmam Sadiq (ələyhissalam) buyurur: "Ayədəki açıq aşkar günahdan məqsəd Ayişədir."
Qısa cavab
Ərəb dilində "fahişə" sözü çox çirkin günahlara və ya elə günahlara deyilir ki, şəri cəhətdən haram olmağından əlavə, əqli cəhətdən də qəbih sayılır. Əlbəttə, bəzi vaxtlar ərəblər zinakar qadına da fahişə deyirlər. Amma, Quranda gələn bu kəlmə ümumi mənada olub, hər bir günaha aid olur. Bəyyinə kəlməsi isə aşkar və vazeh mənasındadır.
Heç şübhə yoxdur ki, Ayişə Cəməl döyüşündə İmam Əlinin (ələyhissalam)  əleyhinə çıxdığına və Cəməl döyüşündə iştirak etdiyinə görə böyük günaha düçar olmuşdu. O cəhətdən, Ayişə bu ayəyə aid olur. Amma, İslam Peyğəmbərinin (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) zövcəsi kimi başqa qeyri-şəri günahlara mürtəkib olması təsdiq olunmur.
 
Ətreaflı cavab
Əhzab surəsinin 30-cu ayəsində oxuyuruq: "Siz ey Peəmbərin zövcələri! Sizdən hansı biriniz açıq-aşkar bir çirkin (günah) görsə, onun əza ikiqat olar. Bu, Allah üçün asandır! "
Ərəb dilində fahişə sözü ən pis və çirkin günaha deyilir. İslam Peyğəmğbərini (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) incitmək, töhmət, qeybət və sair günahlara aid olur.[1] Başqa sözlə desək, bəzi günahlar şəri cəhətdən haram olduğuna görə ona "mikər" deyilir və onun müqabilində məruf kəlməsi durur. Amma, elə günahlar var ki, şəri cəhətdən haram olmağından əlavə, əqli cəhətdən də qəbih sayılır. Fahişə sözü belə günahlara aiddir.[2] Bu sözün şahidi budur ki, Allah-Taala Quranda buyurur: "Həqiqətən, Allah (Qur’anda insanlara) ədalətli olmağı, yaxşılıq etməyi, qohumlara (haqqını) verməyi (kasıb qohumqrabaya şəriətin vacib bildiyi tərzdə əl tutmağı) buyurar, zina etməyi, pis işlər görməyi və zülm etməyi isə qadağan edir. (Allah) sizə düşünüb ibrət alasınız deyə, belə öyüd-nəsihət verir! "[3] – bu ayədə fəhşa kəlməsi ilə münkər sözü ayrı-ayırlıqda işlənmişdir.
Fahişeyi mübəyyinə –sözü aşkar və böyük günah mənasındadır.  Bildiyimiz kimi böyük şəxsiyyətlərdən aşkar günah baş verdikdə onun təsiri və fəsadı daha çox olur.
Bəzi rəvayətlərdə faişeyi-mübəyyinədən məqsəd haqq əheyhinə şəmşirlə çıxmaq və ya İmam Əli (ələyhissalam)  ilə döyüşə çıxmaq kimi təfsir olunur.[4]
Beləliklə, bəzilərinin şiələrə nisbət verdiklərinin əksinə olaraq, heç bir rəvayətdə fahişə sözünün məhşur mənası, Ümmul-möminin Ayişəyə nisbət verilməsi yoxdur. Təkcə rəvayətdə bu məna elam olunub ki, fahişə sözü İmam Əlinin (ələyhissalam)  əleyhinə çıxmaq kimi təfsir olunur və bu da aşkar böyük şəri və əqli günahlardan biri sayılır.  Həmin mövzuda diqqətinizi bir neçə məsələyə cəlb etmək istərdik:
Birinci:  Rəvayətdə qeyd edələn fahişə sözünün "döyüş və müharibə" – kimi təfsir olunması, ayədəki fahişə sözünün ümumi mənalarından bir nümunəsini əks etdirir. Amma ayədə bu sözün mənası ümumidir.
İkinci: Əzabın ikiqat olması hökmü əslində, İslam Peyğəmbərinin (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) zövcələrinə məxsus deyil. Bəlkə hər kəsə Allahın höccəti və dəlili tamam olsa və insan bütün dəlilləri bilə-bilə yenə də günaha düşsə, ikiqat əzab və daha şiddətli əzab ala bilər.[5] Başqa sözlə desək, baxmayaraq ki, qeyd etdiymiz ayədə İslam Peyğəmbərinin (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) zövcələrindən söz gedir ki, əgər Allaha itət etsələr ikiqat savab apararlar və əgər aşkarda günah etsələr ikiqat əzaba düçar oalcaqlar. Amma, bütün bu ikiqat savab və əzabın əslində meyarın insanın ictimai mövqeiyyəti və şəxsiyyəti olduğuna görə bu hökm cəmiyyətdə şəxsiyyəti və xüsusi mövqiyyəti olan hər kəsə sidq edə bilər.
Bu cür şəxsiyyətlər təkcə özlərinə aid deyillər. Bəlkə, onların varlığının iki cəhəti var. Bir cəhəti özlərinə, digər cəhəti isə cəmiyyətə bağlıdır. Onların həyat tərzi və proqramı bütöv bir cəmiyyəti hidayət edər və ya zəlalətə sala bilər. Beləliklə, onların əməl və rəftarlarının iki təsiri var. Birin fərdi, digəri isə ictimaidir. Buna görə də hər bir cəhətin özünəməxsus əzab və mükafatı vardır.[6]  Ona görə də İmam Sadiqdən (ələyhissalam)  rəvayətin birində oxuyuruq, buyurur: "Alimdən bir günah bağışlanınca cahildən yetmiş günah bağışlanacaq."[7]
Son nöqtə: İslam Peybəmbərinin (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) zövcələrinin ikiqat əzabının da dəlili ayıdındır. Çünki, vəhy evində və peyğəmbərlik mərkəzində yaşayış edirlər. İslam Peyğəmbəri (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) ilə daha yaxından əlaqədə olduqlarına görə onların İslamdan agahlığı digərlərinə adi insanlara nisbət daha çoxdur. Bundan əlavə, başqaları onlara baxır və əməllərini özləri üçün sərməşq qərar verirlər.  Beləliklə, günahları Allah dərgahında daha böyükdür. Çünki, əzab və savabın miqdarı,  insanın mərifət, agahlıq dərəcəsindən və cəmiyyətə olan təsirindən asılıdır.
Onların həm cəmiyyətdə və həm agahlıq cəhətdən səhmiyyələri çox olduğuna görə bu qanuna aiddirlər. Digər cəhətdən, onların pis əxlaqları bir tərəfdən İslam Peyğəmbərinə (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) əziyyət verir, digər tərəfdən isə O Həzrətin mövqeiyyətinə zərbə vurur. Bunun özü isə başqa bir günah və əzabı vardır.[8]
Bu bəhsi İmam Səccadın (ələyhissalam)  bir hədisi ilə başa vururuq: Bir nəfər İmamdan soruşur: Siz elə bir ailədənsiniz ki, Allah-Taala Sizi xüsusi bağışlanmaq rəhmətinə aid edib. İmam (ələyhissalam)  qəzəblənir və buyurur: "Biz, Allahın Quranda İslam Peyğəmbərinə (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) xəbərdarlıq etdiyi məsələyə daha layiqlik. Sən deyən kimi də deyil. Yəni, Biz də yaxşı işlərimizə görə iki mükafat, əgər bizdən günah baş versə (mt.məsum İmam günah etməz), ikiqat əzab alarıq." Sonra İmam (ələyhissalam)  yuxarıdakı qeyd etdiymiz iki ayəni tilavət elədi.[9]
 

[1] Təbatəbi, Seyyid Məhəmməd Hüseyn,  Əl-Mizan fi təfsiril Quran; c.16; səh.307; Qum, Dəftər intişarat islami nəşriyyatı, beşinci çap, 1417 h. Qəməri ili
[2] Təyyib, Seyyid Əbdul-Hüseyn,  Ətyəbul-bəyan fi təfsiril-Quran, c.10; səh.498; Tehran, İslam nəşriyyatı, 1378 şəmsi ili
[3]  Nəhl surəsi 90
[4] Əli bin İbrahimin təfsirində Məhəmməd ibn Əhməddən nəql olunur: deyir: Məhəmməd ibn Əbdullah ibn Ğalib, Əbdurrəhmandan, ibn Əbi Nəcran, o da Həmmad ibn Hərizdən nəql edir. Deiyr: Əba ƏBdullahdan (əleyhissalam) bu ayə haqqında soruşdum. İmam (əleyhissalama) buyurdu: Fahişə yəni, "qılıncla çıxmaq"; Ərusi Huveyzi, Əbd Əli ibn Cumə, Təfsir Nur Səqəleyn, c.4; səh.268; Qum, İsmailiyyan nəşriyyatı, dördüncü çap, 1415 h. Qəməri, Məhəmməd ibn Abbas nəql edir:  Hüseyn ibn Əhməd bizə nəql edir, Məhəmməd ibn İsadan, o da Yunisdən, o da Kiramdan, o da Məhəməd ibn Müslimdən, o da Əbi Əbdullahdan (əleyhissalam), nəql edii ki İmam (ələyhissalam)  mənə buyurur:" Bilirsən fahişeyi-mübəyyinə ayədə nədir?" Dedim: yox. İmam (ələyhissalam)  buyurdu: "Əmirəl-mömininlə (əleyhissalam) döyüşmək." Yəni, Cəməl əhli. Bəhrani,Seyyid Haşim ibn Süleyman, Əl-Burhan fi təfsiril-Quran; c.4; səh.441; Tehran. Bunyad besət nəşriyyatı, birinci çap, 1374 şəmsi ili.
[5]  Təyyib, Seyyid Əbdul-Hüseyn,  Ətyəbul-bəyan fi təfsiril-Quran, c.10; səh.498; Tehran, İslam nəşriyyatı, 1378 şəmsi ili
[6] Məkarim Şirazi, Nasir, Təfsir Nümunə, c.17; səh.283; Tehran,, Darul-kutubul islamiyyə nəşriyyatı, birinci çap, 1374 şəmsi ili.
[7] Kuleyni, Məhəmməd ibn Yəqub, Kafi, c.1; səh.47; Tehran, Darul-kutubul islamiyyə nəşriyyatı, dördüncü çap, 1407 h.qəməri
[8] Məkarim Şirazi, Nasir, Təfsir Nümunə,c.17; səh.284-285; Tehran,, Darul-kutubul islamiyyə nəşriyyatı, birinci çap, 1374 şəmsi ili.
[9] Məclisi,  Məhəmməd Baqir, Biharul-Ənvar, c.22; səh.175; Beyrut, darul ehyau turasi ərəbiyyə nəşriyyatı, ikinci çap. 1403 h. Qəməri ili
Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Doğrudur ki, şiə alimləri deyirlər: Peyğəmbər Ayişənin altı yaşında olanda onunla zifaf etmək istəyirdi?
    8818 تاريخ کلام 2012/10/04
    Bizim ixtiyarımızda olan hədis və tarix bənbələrinə əsasən bu cür məsələylə qarşılaşmamışıq bəlkə bizim rəvayətlərdə gəlmişdir ki, həddi buluğdan əvvəl olan zifaf haramdır[1] və Peyğəmbərin (s) Ayişəylə zifafı barəsində olan rəvayətlərimizdə Ayişənin on yaşı olduğunu bildirir.[2] Bundan əlavə bu ...
  • Bəhaiyyət və onların tarixi barəsində izah verin?
    6577 Qədim kəlam 2010/11/10
    Bəhaiyyət firqəsinin yaradanı, Mirzə Hüseyn Əli Nuridir. Əli Məhəmməd babın zühurundan sonra, Molla Hüseyn Bəşrəviyyənin təbliği nəticəsində babi oldu və onun iddialarına iman gətirdi. Babın ölümündən və babın yerinə seçilən qardaşı "Sübhi əzəl"ə itaətsizlikdən sonra, iddia etdi ki, o babın zühur vədəsi verdiyi şəxsdir. (mən yəzhərəhullah). Belə iddialar hər gün ...
  • Oruc tutmağın insana nə kimi tərbiyəvi təsirləri vardır?
    7064 Əməli əxlaq 2012/04/09
    Oruc tutmaq nəfsi saflaşdırmaq və rəzalət sifətləri özündən uzaqlaşdırmaq üçün bir növ məşq, insanın öz nəfsinə hakim kəsilməsi və nəfsani istəklərlə mübarizə üçün münasib bir yoldur. Oruc tutmağın ictimai və fərdi yönlərdə fiziki faydalarından əlavə, mənəviyyatı qurmaqda çoxlu tərbiyəvi təsir və faydaları da vardır. O ...
  • Zehn və zəkanın maddi və mənəvi güclənməsi üçün olan yolları ayə və rəvayətlərdən açıqlayın.
    13102 Əməli əxlaq 2011/07/02
    Bəzi işlər ki, hafizə və düşüncənin güclənməsində təsir qoyur bir çox dəstəyə bölünür: A: Mənəvi işlər: 1.             Allahı yad etmək (şəri vəzifələrə əməl etmək və ibadfətləri yerinə yetirmək xüsusiylə də namazı ilk vaxtında qılmaq). ...
  • Şeytanın nəfsi-əmmarə ilə fərqi nədir?
    12956 Əməli əxlaq 2011/09/07
    İnsanın həqiqi mahiyyəti – onu nəfs adlandırırlar – müxtəlif qat və şaxələrdən ibarətdir. Qurani-Kərimdə onun üç mərtəbəsinə (əmmarə, ləvvamə və mütməinnə) işarə olunmuşdir.Nəfsi-əmmarənin mənası budur ki, heyvani meyllər insana hakim olur. O elə bir halətidir ki, nəfs həmişə insana pisliklər və şəhvanı istəklərinin tələbini yeinə yetirmək fərmanı verir.Şeytana ...
  • Şirk nədir?
    14185 Qədim kəlam 2011/05/05
    "Şirk" lüğətdə nisbət (pay) qərar vermək və Quran terminində isə şirkdən məqsəd, şərik, oxşar və Allah- Taalaya onun kimi başqa bir varlığı qərar verməkdir və bunun qarşılığında isə "Hənəfiyyət"- dir. "Hənif" yəni bərabərliyə meyilli olmaq, odur ki, tövhid yolunun davamçıları şirkdən üz çevirərək, əsl mənbəyə üz tutmuşdurlar və bunlara hənif ...
  • Qadın məhkəmədə hakim ola bilərmi?
    6955 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2011/06/18
    Din alimləri və mütəxəssisləri bu mövzuda bir araya gəlməmişdirlər. Yəni bu mövzu barəsində müxtəlif nəzərlər irəli sürmüşlər. bunu da qeyd edək ki, bu məsələ İslam dininin zəruri və fundamental inancları sırasında deyildir. Qadının hakim olması ilə müxalif olan kəslər icmaya və hədislərə əsaslanırlar. Amma bu ...
  • Zürarənin şəxsiyyəti və mövqeyi İmamların yanında necə idi?
    6884 تاريخ بزرگان 2012/02/15
    Zürarə İmamların yanında böyük mövqe və dərəcəsi olan səhabələrdəndir. O icma- əshabından biri yayılır ki, İmamlar (ə) -ın əshabı onun düz danışmağını hamısı qəbul edir. Onun pislənməsində rəvayətlər olsa da, amma rəvayətləri bir yerə cəm edib və son nəticəni alanda, onun İmamlar (ə)- ın əshabının ən böyüklərindən biri ...
  • İmam Xumeyninin (rəh) nəzərində xoşbəxtlik və bədbəxtliyin mənbəyi nədir?
    6273 Əməli əxlaq 2012/10/03
    İmam Xumeyni (rəh) İslamşunas və arif bir şəxs olaraq, insanlar və cəmiyyətlərin xoşbəxtliklərinin hamısının mənbəyini, onların Allaha diqqət edib və Onun əmrlərini icra etmək üçün çalışmaqda bilir. Bunun qarşısında, bədbəxtliklərin başlanğıcını onların Allahpərəstlik əvəzinə özünə pərəstişə üz tutub axirət əvəzinə dünyanı ilk hədəf seçmələri zamandır. Əkbəttə, O, ...
  • Bankdan götürülən ribanın hökmü nədir? İslam ölkələri və qeyri İslam ölkələrinin banklarından sələmə götürməyin fərqi varmı?
    9443 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/05
    Qeyri İslami ölkələrdə bank əməliyyatları barəsində böyük inqilab rəhbəri həzrət Ayətullah Xamineyinin fətvası belədir. A). Sələmə vermək haramdır, yəni bankdan borc adı ilə pul alıb və sonradan daha çox məbləğ ödəmək şərtilə, haramdır. Amma o həddə. Amma insan haram iş görməmək üçün, əlavə məbləği ödəməməyi qəsd edə bilər. hərçənd ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    163806 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    158905 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    118685 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    111809 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    105428 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    92524 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54091 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    49234 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    44874 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    44327 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...