Please Wait
7042
Quran ayələrinin neçəsində " وَ رَفَعْنا فَوْقَكُمُ الطُّور" təbiri və bəni İsrail barəsində oxşar təbirlər bəyan olubdur. Təfsir kitablarında gələnlərə əsasən bu ayələr bir tarixi hadisəyə işarə edir ki, həzrəti Musanın (ə) zamanında bəni İsrailin Allahın göstərişləriylə müxalifətinə görə baş verib. Qadir Allah Tur dağının bir hissəsini bəni İsrailin başının üzərində hərəkətə gətirdi. Allahın sonsuz qüdrətinə diqqət etməklə ki, milyonlarla ulduzu, mənzuməni və kəhkəşanı yaradıb və müəyyən fasilələrlə fəzada hərəkətə gətiribdir. Quranın baş verdiyindən xəbər verdiyi belə bir işin, mümkün olması əql və elmi cəhətdən qeyri mümkün və təəccüblü deyil.
Bəqərə surəsinin 62- ci ayəsində bəni İsraillə əlaqədar iki nöqtəyə işarə olubdur:
- Bəni İsraildən peyman almaq:
Bu peyman ki, onun bəzi maddələri Qurani məcidin ayələrində[1] və habelə Toratda bəyan olubdur bunlardan ibarət idi: Allahın tohidi (yeganəliyi) bütün İlahi Peyğəmbərlərə iman gətirmək, Ata anaya, qohumlara, yetimlərə və kasıblara yaxşılıq etmək, Allah yolunda infaq edib və sədəqə vermək, yaxşı danışmaq, namazı bərpa etmək, zəkat ödəmək, qan tökməkdən çəkinmək və... Maidə surəsinin 12- ci ayəsində onlara zəmanət verir ki, əgər bu peymana əməl etsələr, cənnət əhli olacaqlar.
- Tur dağının bəni İsrailin başının üzərində qərar tutması
Təfsir kitablarında yazılanlara əsasən Tur dağının bəni İsrailin başı üzərində qərar tutması həqiqətən baş verən bir hadisə olub ki, həzrəti Musanın (ə) zamanında baş veribdir. Belə deyil ki, yaradılışın əvvəlində baş vermiş olsun. Deyilmişdir ki, Quran ayələrindən bir neçəsində " وَ رَفَعْنا فَوْقَكُمُ الطُّور" təbiriylə və bəni İsrail haqqında oxşaq təbirlərlə bu həqiqətə işarə edibdir.[2]
Təbərsi "İbni Zeyd" tərəfindən belə nəql edir: O Zaman ki, həzrəti Musa (ə) Tur dağından qayıtdı və toratı özüylə gətirdi, qövmünə elan etdi səmabi bir kitab gətirmişəm ki, dini göstərişləri və halal haramı özündə yerləşdiribdir.
O göstərişlər ki, Allah sizin iş praqramınız qərar verib götürün və onun hökmlərinə əməl edin. Yəhudilər bu bəhanə ilə ki, onlar üçün çətin təkliflər gətirib itaətsizlik və tərslik etdilər. Allah da mələklərə əmr etdi ki, Tur dağının böyük bir tikəsini onların başı üzərində qərar versinlər. Bu zaman həzrəti Musa (ə) elan etdi: Allahın göstərişlərinə əməl etməyinizə əhd peyman etsəniz bu əzab və cəza sizdən götürüləcək əks halda hamınız həlak olacaqsınız. Onlar təslim oldular, Toratı qəbul etdilər və Allaha səcdə etdilər. Bir halda ki, hər an dağın başlarına tökülməyinin intizarını çəkirdilər, amma tövbənin bərəkətiylə nəhayət Allahın bu əzabı onlardan götürüldü".[3]
Buna əsasən yuxarıdakı ayə Allahın kafirlərin bu göstərişlərdən boyun qaçıranlar tənbihiylə əlaqədar qüdrətinin və əzəmətinin nişanəsidir. Habelə bu ayə Peyğəmbərlərin tarixdə baş verən peymanlarının nişanəsidir. Allahın sonsuz qüdrətini nəzərə alsaq ki, milyonlarla ulduzu, mənzuməni və kəhkəşanı yaradıb və müəyyən fasilələrlə fəzada saxlayıb və çoxlu sürətlə onlara hərəkət veribdir. Belə bir işin baş verməsinin mümkün olması ki, Quran ondan xəbər veribdir. (Tur dağının bir hissəsinin ya hamısının bəni İsrailin başı üzərində hərəkətə gəlməsi) əql və elm cəhətdən qeyri mümkün və təəccüblü deyil.
Bəli mümkündür adi nəzər salsaq qeyri adi bir iş olsun. Amma demək lazımdır ki, bu hadisə İlahi Peyğəmbərlərin digər möcüzələri kimi (ölülərin həzrəti İsanın (ə) vasitəsilə dirilməsi, həzrəti Salehin (ə) dağın arasından dəvəni xaric etmək və...) ki bunların hamısı qeyri adi işlər olub. Amma Allahın izniylə hamının gözü qarşısında baş veribdir. Bu nöqtəni burada yada salmaq lazımdır ki, dağın bəni İsrailin başı üzərində qərar tutmasının keyfiyyəti haqqında sözlər müxtəlifdir. Bir dəstə təfsirçinin etiqadı budur ki, Allahjın fərmanıyla Tur dağı yerindən qopub kölgə kimi onların başı üzərində qərar tutdu.[4]
Bu nəzər o ayədən götürülüb ki, buyurur: Və (habelə yadına gətir) o vaxtı ki, dağı kölgə kimi onların başı üzərinə qaldırdıq, o cürə ki, güman etdilər ki, onların üzərinə düşəcək (həmin halda onlardan peyman aldıq vədedikJ o şey ki, (hökmlərdən və göstərişlərdən) sizə verdik qüvvətlə (və ciddiyyətlə) tutun! Onda olan şeyi yadda saxlayın (və əməl edin) ki, pərhizkar olasınız!"[5]
Əlbəttə bu hadisənin xırdalıqlarıyla əlaqədar başqa ehtimallar da deyilib. Bunun əsasında ki, dağda şiddətli zəlzələ baş verdi və dağ o cürə titrədi ki, dağın aşağıdakı daşlar onun yuxarı hissələrinin kölgəsini başları üzərində müşahidə etdilər və ehtimal verirdilər hər an mümkündür başqalarına düşsün. Amma Allahın mərhəmətiylə zəlzələ dayandı və dağ öz yerində qərar tutdu.[6]
Bu ehtimalda var ki, dağdan böyük bir parça Allahın fərmanıyla şiddətli zəlzələ və ildırım nəticəsində yerindən qopub və onların başı üzərindən keçdi.
Bir cürə ki, bir neçə an onu başları üzərində gördülər və təsəvvür etdilər ki, onların üzərinə düşəcək".[7] Amma nəzərə gəlir deyilənlərdən bəzisi öz dinləyicilərinə bunu çatdırmaq istəyir ki, Allahın bu möcüzəsi o qədər də təəccüblü olmayıbdır və bəşər əqlinin ölçüləriylə uyğundur.
Bizim etiqadımız var ki, əqli cəhətdən qeyri mümkün olmayan hər hansı bir mövzu heç bir izaha ehtiyac olmadan Allahın qüdrət əhatəsində olacaq bir möcüzənin xırdalıqlarının vəsfində təkcə şəri sənədlərə və ya möhkəm əqli ölçülərə söykənmək lazımdır.
[1] - Maidə surəsi, ayə 12.
[2] - Bəqərə surəsi, ayə 63, Bəqərə surəsi, ayə 93, Nisa surəsi, ayə 154: Əraf surəsi, ayə 171.
[3] - Məkarim Şirazi, Nasir, Təfsir nümunə, cild 1, səh 294, Darul- kutubul- İslamiyyə, Tehran 1374 hicri şəmsi.
[4] - Təbərsi, Fəzl ibni Həsən, Məcməul- bəyan fi təfsiril- Quran, cild 4, səh 764 (Əraf 171- ci ayə) Nasir Xosrov nəşriyyatı, Tehran 1372 hicri şəmsi.
[5] - Əraf surəsi, ayə 171.
[6] - Rəşid Rza Muhəmməd, Təfsiri mənar, qeyd olunan ayə, Təfsiri nümunədən nəql olub, cild 1, səh 294.
[7] - Məkarim Şirazi, Nasir, təfsir nümunə, cild 1, səh 294... Darul- kutubul- İslamiyyə, Tehran 1374 hicri şəmsi.