Ətraflı axtarış
Baxanların
6540
İnternetə qoyma tarixi: 2010/01/13
Sualın xülasəsi
İmam Xumeyninin (rəh) nəzərində xoşbəxtlik və bədbəxtliyin mənbəyi nədir?
Sual
İmam Xumeyninin (rəh) nəzərində bütün xoşbəxtlik və bədbəxtliyin başlanğıc və mənşəyi nədir?
Qısa cavab

İmam Xumeyni (rəh) İslamşunas və arif bir şəxs olaraq, insanlar və cəmiyyətlərin xoşbəxtliklərinin hamısının mənbəyini, onların Allaha diqqət edib və Onun əmrlərini icra etmək üçün çalışmaqda bilir. Bunun qarşısında, bədbəxtliklərin başlanğıcını onların Allahpərəstlik əvəzinə özünə pərəstişə üz tutub axirət əvəzinə dünyanı ilk hədəf seçmələri zamandır.

Əkbəttə, O, dini məsələləri yaymaqda və onu cəmiyyətdə möhkəmləndirməkdə, hökmlərin və təlim- tərbiyə ocaqlarının mühüm rolujnu unutmayıb, dəfələrlə bu məsələyə təkid edib və onları xalqları xoşbəxt və ya bədbəxt etməklə təsirli sayırdı.

Ətreaflı cavab

Cavab verməzdən əvvəl diqqətinizə çatdırmaq istəyirəm ki,maddi həyatda xoşbəxtlik və bədbəxtlik, şadlıq və qəmginlik və... kimi ümumi məsələlər üçün xüsusi bir mənşə və başlanğıc nəzərdə tutmaq olmaz. Məsələn əgər bir vaxt desəniz ki, xoşbəxtliyinin hamısı universitetə qəbul olan zamandan başladı və ya bütün problemlərim evimin olmamasından qaynaqlanır, bu halda həqiqətən hər tərəfinə işarə etməyib, əksinə bu dünyadakı xoşbəxtlik və ya problemlərimizin səbəblərindən birinin deyibsiniz. Amma arif insanın mənəvi həyatında xoşbəxtliyin tək meyarı, Allahın razılığını cəlb etməkdir. Bunun qarşı tərəfi, insanı ondan uzaqlaşdıran hər şey, bədbəxtliyin mənşəyidir, baxmayaraq ki, zahirdə və maddi baxışda, xoşbəxtlik yaradan sayılsa da.

Bu girişlə sualınıza qayıdırıq:

İmam Xumeyni (rəh) maddi dünyanın göz qamaşdıran cəilvələrinə diqqət etməzdən qabaq, öz cəmiyyətinin mənəvi inkişafına çatmasını düşünən bir rəhbər idi. Ona görə də, danışıqlarının çoxunda, xoşbəxtlik və bədbəxtlik səbəbi kimi elan etdiyi şey, insana Allaha yaxın və ya uzaq edən şeydir.

O, səadət və xoşbəxtlik barəsində buyurur: "Dünya və onun bər- bəzəyinə arxa çevirib və ömürlərini təqva və zahidliklə keçirən insanlar nə qədər xoşbəxtdirlər..."[1]

Ona görə də, insanı Allaha doğru hidayət edən şəxslərə tabe olmağı, xoşbəxtliyin bir səbəbi sayır.

Çünki; insdan hər şeyə ehtiyacı olan bir toplum kimidir. Peyğəmbərlər insanın bütün ehtiyaclarını insan üçün açıqlamağa gəliblər ki, əgər insan əməl etsə, kamil xoşbəxtliyə yetişər".[2] Davamında, Quranın buyurduqlarına əməl etməyi, insanlar xoşbəxt olma səbəbi sayır:" Quran əgər bir xalqın kitabı olsa, o millət xoşbəxt olar. Əgər Quranın bəzi ayələrinə əməl etsək, xoşbəxt olarıq".[3]

Bunun qarşı tərəfində, Onun fikrincə, səqəleyn (Quran və itrət) təlimlərindən uzaq olmaq, bədbəxtliklərin başlanğıcı kimi nəzərə alınır:" Bizim xalqımızın bədbəxtliyi, millətimizin Qurandan, Allahın hökmlərindən və İmam Zamandan ayrıldıqları zamandır".[4]

Bildiyiniz kimi, İslamın ilk təlimlərindən biri, maddi dünyaya bağlı olmamaqvə nəfsin istəklərini ayaqlamaqdır. Allah Quranda buyurur: "Şübhəsiz bizimlə qarşılaşacaqlarına (qiyamət günü dirilib hüzurumuzda duracaqlarına, cəzamıza yetişəcəklərinə) ümid etməyənlərin, (axirətdən vaz keçərək) dünyanı bəyənib ona bel bağlayanların və ayələrimizdən qafil olanların, qazandıqları günahlara görə düşəcəkləri yer cəhənnəmdir".[5] Digər bir yerdə,Peyğəmbərə (s) xitab edərək buyurur: "Qəlbini bizi xatırlamaqdan qafil etdiyimiz, nəfsinin istəklərinə uyan və (hər) işində ifrata varan bir kimsəyə itaət etmə!"[6]

İslamın əsaslarını dirçəltmək yolunda çalışan İmam Xumeyni (rəh), ayə və rəvayətlərdən götürülən bu nəsihətləri cəmiyyətə çatdırırdı. O övladına etdiyi bir nəsihətdə, onu dünyaya məhəbbət və özünü bəyənməkdən çəkindirir:" Oğlum! Pislənən və bütün xəta, səhv, bədbəxtlik və jəlakətlərin əsası və mənbəyi, nəfsə məhəbbətdən qaynaqlanan dünya sevgisidir."[7] Digər yerdə buyurur: "Hər bir insanın bədbəxtliyi, onun maddiyyata bağlılığıdır. Nəfsin maddiyyata diqqəti və ondan asılı olması, insanı insanlar karvanından saxlayır".[8]

Bu İlahi təlimləri yalnız layiqli və özünü islah etmiş müəllimlərlə cəmiyyətə çatdırıb və onları mədəniyyət və adət formasına gətirmək olar. Ona görə də, o çox yerdə, cəmiyyətin xoşbəxtlik və bədbəxtliyində təlim tərbiyə və mədəniyyətin rolunu xatırlayır:" Xoşbəxtlik və bədbəxtliyin hamısının hədəf və məqsədi məktəblərdən başlayır və onun açarı müəllimlərin əlidir."[9] "Mədəniyyət, xalqların bütün xoşbəxtlik və bədbəxtliklərinin başlanğıcıdır. Əgər mədəniyyət saleh və yaxşı olmasa, qeyri saleh mədəniyyətdə tərbiyə alan cavanlar, gələcəkdə fəsad törədəcəklər."[10]

Bir məsələyə də diqqət yetirmək lazımdır ki, cəmiyyətdə dini təlimlərin möhkəmlənməsi üçün, mədəniyyət və adət formasını yaratmaq, o zaman daha asan olacaq ki, xalqların idarəçiliyini öhdələrinə götürən və ya beynəlxalq cəmiyyətin başında dayanan şəxslərin lazımi səlahiyyətləri olmalıdır. Belə olmadıqda, insanların şəxsi həyatlarında inkişaf və özünü islah yolunun tamamilə bağlanmasına inanmaq olmasa da, lakin İslam hökmlərinin icrasının ictimai həyatda problemlərlə üzləşəcəyi məlumdur.

İmam Xumeyni (rəh), söhbətlərində bəzən cəmiyyətlərin xoşbəxtik və bədbəxtliyində hökumət və güclərin roluna işarə edir:

  1. "Xalqların xoşbəxtlik və bədbəxtlikləri bir neçə işə bağlıdır ki, onların ən mühümlərindən biri, hakim dairənin səlahiyyətli olmasıdır".[11]
  2. "Bizim bədbəxtliklərimizin hamısı, Amerika Şurəvi, (SSSR) və İngilisdir."[12]
  3. "Bizim bədbəxtliklərimizin hamısı, şah və padşahlıq rejimindəndir."[13] Və...

Buna əsasən, nəticə ala bilərik ki, İmam Xumeyninin (rəh) baxışında, insanlar və xalqların xoşbəxtliklərinin hamısının mənbıyi, onların İlahi yolda irəliləməsindəndir. Bədbəxtliklərin başlanğıcı da, onların Allah pərəstlik əvəzinə özünə pərəştişə üz tutub və axirət əvəzinə dünyanı ilk hədəf seçdikləri zamandır. Bu istiqamətdə, hökumətlər cəmiyyətlərin mədəniyyətləşməsində təyin edici rolu olan təlim və tərbiyə sistemləri ilə birgə, onların xoşbəxtlik və bədbəxtliklərində xeyli təsirli ola bilərlər.

 


[1] - Səhifeyi İmam cild 17, səh 49

[2] - Həmin, cild 4, səh 190

[3] - Həmin, cild 10, səh 533

[4] - Həmin, cild 7, səh 460

[5] - unus surəsi, ayə 7- 8:

«إِنَّ الَّذينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا وَ رَضُوا بِالْحَياةِ الدُّنْيا وَ اطْمَأَنُّوا بِها وَ الَّذينَ هُمْ عَنْ آياتِنا غافِلُونَ. أُولئِكَ مَأْواهُمُ النَّارُ بِما كانُوا يَكْسِبُون‏»

[6] - Kəhf surəsi, ayə 28:

«وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِكْرِنا وَ اتَّبَعَ هَواهُ وَ كانَ أَمْرُهُ فُرُطا»

[7] - Səhifeyi İmam, cild 16, səh 2113

[8] - Həmin, cild 8, səh 267

[9] - Həmin, cild 7, səh 429

[10] - Həmin, cild 3, səh 306

[11] - Həmin, cild 5, səh 314

[12] - Həmin, cild 6, səh 28

[13] - Həmin, cild 5, səh 310

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Һәгиги дини неҹә әлдә етмәк олар? Изаһ един!
    6705 Din fəlsəfəsi 2009/06/18
    Бу ишдә үч јол тәсәввүр олунур:1) Вәһј2) Нәгл3) ӘглАди инсанлар јалныз, нәгли вә әгли јолла динин һәгигәтинә вара биләрләр. Хүсуси ...
  • Qadının şəxsiyyəti və məqamı İslam məktəbində hansı həddədir? Görəsən onlar da kişilər kimidirlər?
    9581 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2011/02/14
    İslam dini nöqteyi nəzərində qadın və kişi arasında yaradılışın əsil hədəfinə (kamil və insanlıq nöqtəsi) çatmaqda heş bir fərq qoyulmamışdır. Belə ki, hər iki cins yaradılışın təkamül nöqtəsinə çatmaq üçün nə qədər çox çalışsalar bir o qədər də insanlıq aləmində uca məqama yiyələnəcəkdir. Amma bu məqama yiyələnmək üçün cinsiyyət heç ...
  • Bədgüman olmağın amilləri nədir? Onun müalicə yolları nədir?
    10534 Əməli əxlaq 2012/04/19
    Din təlimlərində başqalarını çirkin güman edən şəxsə “bədgüman” deyilir. İslam mənbələrində bu məsələ barəsində gələnləri araşdırırıq: Bədgümanlıq – başqaları barəsində sui-zən, pis xəyallar etmək və mənfi fikirləşməkdir. Başqa sözlə desək, bədgümanlıq budur ki, insan başqalarının sözü və rəftarı barəsində pis fikirlər və yaramaz xəyallara malik ...
  • Mən səkkiz ildir ki, evliyəm və indiyədək xüms ödəməmişəm, xahiş edirəm mənə yol göstərin.
    6331 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/18
    Həzrət Ayətullah uzma Sistaninin dəftəri: İlk iş günü onun il başıdı. Hər il bu gün qalan şeylərin xümsünü ödəməldir. İstər nağd pul olsun istərsə də gündəlik təlabat malları. Məsələn: qalan ərzaq, həmçinin bir il ərzində istifadə edilməyən ev əşyaları və paltarlar və s. Əgər keçmiş ...
  • Bidət nədir və İslamda onun meyarı nədir?
    12639 Qədim kəlam 2012/07/22
    Lüğətdə “bidət” yeni iş və misli görünməmiş bir şey mənasınadır. Termində isə: “dində olmayan bir şeyi dinə daxil etmək”dir. Yəni həqiqətdə dinin və şəriətin bir hissəsi olmayan, eləcə də İslamın heç bir qayda-qanunları ilə uyğun olmayan şeyləri dinə daxil etməkdir. Buna görə də İslamın külli qada-qanunlarının yeni ...
  • Axirət aləmində cismi dəyişikliklərdən əlavə ruhi vəziyyətdə (sadizmin cinsi meyli kimi) dəyişiləcəkmi?
    6112 Qədim kəlam 2012/03/11
    Quran ayələrindən alınan nəticə budur ki, ruhi dəyişikliklər behişt əhli üçün baş verəcək və onların ruhi xəstəliklərinin çoxu müalicə olunacaq. Həmçinin insanın axirətdə mənəvi inkişafını nəzərə alaraq bu dünyada onun arxasınca olduğu, rəzilliyə səbəb olan istəklərdən çoxu orda olmayacaq və nəfsani istəklərindən daha uca ləzzətlərə yetişəcək. ...
  • Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in son vəsiyyətinin yazılmağına maneçilik törədilən zaman nə üçün Əli (əleyhis-salam) müxalifət etmədi?
    9096 Qədim kəlam 2011/11/24
    Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in axırıncı vəsiyyətinin yazılmasına maneçilik törədilməsi məsələsi məşhur tarixi hadisələrdən biridir (o həzrət öz vəfatından qabaq əbədi vəsiyyətini yazmaq üçün kağız-qələm və mürəkkəb gətirilməsini istəmişdi). Belə ki, bu hadisə “cümə axşamı hadisəsi”, “kağız-qələm və mürəkkəb hadisəsi” kimi müxtəlif adlarla qeyd olunur. Əli (əleyhis-salam)-ın bu hadisədə sükutu ...
  • Deyilir: Əgər niyyət pak olsa bəsdir və dua və ziyarətə daha ehtiyac yoxdur; bu doğrudurmu?
    9528 Əməli əxlaq 2010/11/10
    Bu şeytanın insanları dua, ziyarət və digər əməllərdən uzaqlaşdırmaq üçün olan bir hiyləsidir, çünki dua və təvəssül imamların vasitəsi və Allahın bir başa olan əmri ilə insanların öhdəsinə qoymuşdur. İnsanlara nümunə və qəlblərinin saf olmasına dualar səbəb olub məsum imamlarla daha çox əlaqə yaratmağa səbəb olmuşdur. Bütün ...
  • Teyyul- ərz nədir?
    13709 Nəzəri irfan 2011/06/19
    Teyyul ərzin həqiqəti barəsində bir çox nəzəriyyələr verilmişdir ki, onlardan biri İbni ərəbinin "edam və yaratmaq (və ya hazır etmək) nəzəriyyəsidir. Bu nəzəriyyə əsasında, şəxs özünü ilk yaranış yerindən "edam" və istədiyi yerdə "icad" hazır edir. Başqa bir nəzəriyyəyə görə Təyyul- ərz bədənin ən tez bir zamanda köçürülməsidir ...
  • Imam Hüseynlə (ə) birgə Yezid ibni Müaviyənin Abdullah ibni Salamın həyat yoldaşı Ərinəbdən elçiliyi düzgündürmü? Onun Kərbəla hadisəsində təsiri olubdur?
    9005 تاريخ بزرگان 2011/12/25
    Bəzi tarixi kitablarda yazılıbdır: Baxmayaraq ki, bütün şəhvətpərəstlik, qürurlanmaq və arzusuna çatmaq istədikləri vasitələr onun ixtiyarında idi, amma yenə də xəbis (çirkli) gözlərini Abdullah ibni Salamın həyat yoldaşı, İshaqın qızı, Ərinəb adında iffətli, ərli qadına dikmiş və onunla evlənməyə çox əlaqədar olmuşdu. Atası Müaviyə də hiylə ilə istədi pak, ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164345 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    162056 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119387 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    112877 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    108910 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    93427 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54631 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    52646 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    45671 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45312 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...