Gelişmiş Arama
Ziyaret
5837
Güncellenme Tarihi: 2011/10/20
Soru Özeti
Sagır (küçük) çocuğun rızası olmadan onun malından tasarruf edilebilir mi?
Soru
Babam yaklaşık bir yıl önce vefat etti. Biri kız ve biri erkek olmak üzere benden küçük iki kardeşim var. Babamın vefatından sonra dayımın biri şu anda bizim evimize yerleşmiş durumdadır. Dayımızın bütün yemek masraflarını biz karşılıyoruz. O geceleri evimize geliyor ve bizde yatıyor. Ben ve kardeşim onun bizim evimize gelmesini istemiyoruz. Biz onun büyük dayımızın evine gitmesini istiyoruz ama annemiz bize karşı çıkıyor. Bu durumda ne yapabiliriz?
Kısa Cevap

Cevaba geçmeden önce birkaç konunun bilinmesi gerekir:

1- Değerli fakihler sagır’ı ‘Büluğ çağına ermemiş kimse’ diye tarif etmişlerdir. Sagır olan kimsenin, kendi malını satmak,[1] sulh etmek, hibe etmek, borç vermek, ödünç vermek gibi tasarruf (kullanma) hakkı yoktur. Bunlar onun menfaatine olsa da, reşit ve iyiyle kötüyü ayırmanın en üst derecisine ulaşsa da hüküm aynıdır.[2]

2- Çocuğun malında tasarruf etme ve işlerini yürütme velayeti babasının veya dedesinin (babasının babası) üzerinedir. Baba  ve dede olmazsa onların kayyim olarak belirlediği ve vasiyyet ettiği kimse bu işleri üstelenir. Vasiy olmazsa küçük çocukların velayeti şer’i hakimin üzerinedir. Annenin, annenin babasının, kardeşlerin, amcaların, dayıların (baba veya dede onlardan birini vasiyet etmemişse veya şer’i hakim onlardan birini tayin etmemişse) çocuğun üstünde velayetleri yoktur. Şer’i Hakim’de olmazsa bu iş adil müminlerin üzerinedir.[3]

3- Sagır’ın veli ve kayyimi, onun malını ölçülü olarak kullanmalıdır. Ne israf etmeli, ne de cimrilik.[4] İsraf ederse sorumludur.

Şimdi sorunuzun cevabına geçelim. Bu konuda birkaç şeyi göz önünde bulundurmanız gerekir:

1- Anneniz (baba veya babanın babasının vasiyyeti ile ya da şer’i hakim tarafından) kayyim ise malın tasarrufu, eğer çocukların faydasına olursa tamamen şer’idir. Anne çoğu zaman ailenin faydasını göz önünde bulunduran kimsedir.

2- Anneniz kayyim değilse veya onun tasarrufları size göre çocukların faydasına değilse bunu son derece saygılı ve mantıklı bir şekilde annenize söyleyin. Meseleleri öyle bir şekilde anlatmaya çalışın ki, ona karşı saygısızlık olmasın.

3- Annenizin babanızdan miras almış olabileceğini ve bu mirası istediği şekilde kullanma hakkına sahip olduğunuda unutmayın. Anneniz dayınızın masraflarını kendi hakkından karşılamış olabilir.

4- Kısacası her durumda annenizin hakkına riayet etmeyi ve ona saygı göstermeyi tavsiye ediyoruz. Zira İmam Sadık (a.s) anne ve babaya iyilik yapmayı cihad ve ilk vakitte kılanan namazın yanında en üstün amellerden saymıştır.[5]      



[1] -Vesiletu’n-Necat (Maa Havaşi Li’l-İmam), s.483, Mesele:1.

[2] -Ancak İmam Humeyni açıklamasında şöyle buyuruyor: ‘Değeri az olan eşyaların çocuk tarafından satılmasının doğru olması güçlü bir görüş olmaktan uzak değildir.’

[3] -Vesiletu’n-Necat (Maa Havaşi Li’l-İmam), s.484.

[4] -a.g.e.

[5] -Ravi diyor ki: İmam Sadık’tan (a.s) ‘Hangi amel daha üstündür?’ diye sorduğumda İmam (a.s) şöyle buyurdu: ‘İlk vakitte namaz kılmak, anne babaya iyilik ve Allah yolunda cihad etmektir.’ (Kuleyni, Usul-u Kafi, c.2, s.159)

Ayrıntılı Cevap
Bu sorunun ayrıntılı cevabı yoktur.
Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar
yorum Sayısı 0
Lütfen soruyu doğru giriniz
örnek : Yourname@YourDomain.com
Lütfen soruyu doğru giriniz
Lütfen soruyu doğru giriniz

Konusal Sınıflandırma

Rastgele Sorular

En Çok Okunanlar