Ətraflı axtarış
Baxanların
6050
İnternetə qoyma tarixi: 2011/11/20
Sualın xülasəsi
necə inanmaq olar o alimlər ki, nəsihət edib söz deyirlər özləri bu işlərə layiqdirlər?
Sual
Biz bir cəmiyyətdə yaşayırıq minlərlə müsəlman orada vardır və bir çox alimlər də vardır amma bizim nəzərimizdə onların ləyaqəti yoxdur, belə olduğu bir halda inanmaq olar, o alimlər ki, nəsihət edib söz deyirlər, şiə əqidəsi nəzərindən bu işlərə layiqdirlərmi?
Qısa cavab

İslam göstərişlərinə əsasən bütün insanlara lazımdır ki, dini başa düşmək üçün əgər mümkündürsə özü elmi tədqiqat edib İlahi hökmləri əldə etməli və yaxud din alimlərinə müraciət etməlidirlər. Amma hər bir şəxs dini məsələlərdə fəqih olmağa qadir olmadığı üçün, din alimlərinə müraciət etməlidir. Məsum imamlar (ə) layiqli alimləri təyin etmək üçün bir neçə nümunə vu ülgü təyin etmişdirlər ki, layiqli alimləri tanımaq şiələr üçün asan və rahat olmuşdur: misal üçün buyurmuşdurlar: Alimlərdən o şəxs ki, öz nəfsini və dini qoruyub və öz nəfsinin istəkləriylə müxalifət edib Allahın əmrlərinə boyun əyir, bütün insanlara vacibdir ki, ondan təqlid (itaət) etsinlər. Bundan əlavə Məsum İmamlar (ə) buyururlar: möminin itmiş hikmətidir, hər bir yerdə tapsalar ondan istifadə edərlər, baxmayaraq ki, kafir olsunnlar.

Ətreaflı cavab

Sualın cavabının məlum olması üçün bir neçə nöqtəyə diqqət etmək lazımdır:

1.             Elm və alimin məqamı: Allah- Taala elm və alimin məqamı barəsində Qurani- kərimdə buyurur: "De: Aya onlar ki, bilirlər, onlarla ki, birdirlər bərabərdirlərmi?[1]

Başqa bir yerdə buyurur: Allah o kəslər ki, iman gətirmişdirlər və o şəxslər ki, onlara elm verilmişdir uca məqam bağışlayacaqdır. Allah bütün gördüyü işlərdən xəbərdardır.[2]

Rəvayətlərdə də elm və alimin məqamı və alimə müraciət etməyin lazım olması açıqlanmışdır.

Allahın Rəsulu (s) buyurur: O kəs ki, elmi onun əhlindən öyrənə və ona əməl edə, nicat tapmışdır.[3]

O həzrət yenə buyurur: Alimin üzünə baxmaq ibadətdir.[4] Başqa bir yerdə elm öyrənməyin zəruri olmasını açıqlayıb buyurur: Elmi tələb etmək hər bir mömin kişi və qadına vacibdir.[5]

2.             Ayə və rəvayətlərdən istifadə olur ki, İslam dini əbədi və cavidan bir dindir. Onun göstərişləri qiyamət gününə kimi insanlar üçün icra etməsi vacibdir, bunun üçün də bütün insanlara lazımdır ki, onu öyrənsin.

Əlbəttə onu əldə etmək üçün iki yol vardır: Birincisi: budur ki, insan özü elm öyrənib dini və fiqhi mənbələrə müraciət edərək, din hökmlərini və məsələlərini əldə etsin və əgər buna gücü çatmıqsa elm əhlinə müraciət etsin.[6]

3.             Allahın rəsulu (s) və Əhli- beyt (ə) layiqli alimləri təyin etmək üçün bir neçə ülgü və nümunə açıqlamışdırlar ki, onlardan bir neçəsinə işarə edirik:

İmam Həsən Əsgəri (ə) bu ayənin barəsində:

«فَوَیْلٌ لِلَّذِینَ یَکْتُبُونَ الْکِتابَ بِأَیْدِیهِمْ، ثُمَّ یَقُولُونَ هذا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ»

Vay olsun o şəxslərə ki, Allahın kitabını öz əlləriylə (əvvəlcədən) yazırlar və sonra deyirlər ki, bu Allah tərəfindəndir. Buyurdu: bu ayə Yəhud qövmü barəsində nazil olmuşdur. Bir şəxs imam Sadiq (ə)- a buyurur: Əgər o avam Yəhudilərdən, Tövratı alimlərindən öyrənsəydilər, bəs necə onları alimlərini qəbul edib onlardan təqlid etməyi tənqid etmişdir?

Onların avamları bizim kimi avam deyildirlərmi ki, alimlərdən təqlid edirdilər? İmam Sadiq (ə) buyurur: Yəhudi avamlarıyla bizim avamlarımız arasında bir cəhətdən fərq vardır və başqa bir tərəfdən bərabərdirlər. Amma bərabər olmaları o cəhətdəndir ki, Allah bizim avamlarımızı təqlid etdikləri üçün tənqid edir, o cür ki, onların da avamlarını təqlid etdikləri üçün tənqid etmişdir. Amma o cəhətdən fərq edirlər ki, Yəhudilərin avamları o cəhətdən ki, alimlərinin yalan danışıb, haram və rüşvət yemələrini və İlahi hökmləri dəyişdirməkdən xəbərləri var idi və bilirdilər ki, hər kəs bu cür olsa fasiqdir.

Layiq deyildir Allah və bəndə arasında və ya Peyğəmbərlə insanlar arasında vasitə olsun və yenə də bu cür alimlərdən təqlid olunsun, bizim avamlarımız da əgər aşkara fasiq olan və yersiz təəssüb edən və dünya malında harama yol verən alimi müşahidəetsələr və bu halda yenə dəı ondan təqlid etsələr, onlar da Yəhidi qövmü kiidirlər ki, Allah onları fasiq alimlərdən təqlid etdikləri üçün bəyənmir. Amma alimlərdən o şəxs ki, dinini və nəfsini qoruyub saxlayır və nəfsinin istələrylə müxalifət edib Allahın göstərişlərini yerinə yetirir, avam insanlara vacibdir ondan təqlid etsinlər. Bu yalnız şiə alimlərindən bəzilərindədir nəin ki, hamısındadır, bəs alimlərdən hər biri pis və çirkin işlərə qovuşsa və başqa fasiq alimlərin getdiyi yolu seçsə, ondan o şeylər ki, bizlərdən rəvayət edirlər qəbul etməyin və onlara heç bir ehtiram qoymayın.[7]

İslam Peyğəmbəri (s) buyurur: Hər alimlə həmsöhbət olmayın, yalnız o halda ki, sizi beş qorxulu şeydən beş xeyirli şeyə dəvət etsin: Şübhədən yəqinə, təkəbbürdən təvazöya, riyakarlıqdan xalis və düzgünlüyə, düşmənçilik və kin- küdrətdən xeyirxahlığa, dünyaya bağlılıqdan zahidlik və dünyaya diqqətsizliyə doğru çağırsın.[8]

4.             İslam göstərişlərinə əsasən, elm möminin itmiş hikmətidir, hər yerdə və hər bir şəxsin yanında olsa ondan istifadə etməlidirlər;[9] yəni mömin insan elm və hikmət sorağındadır ki, özünü kamilləşdirsin, hər bir söz ki, elm və hikmət əsasındadırsa itaət edir. İmam Əli (ə) buyurur: Sözün özünə diqqət edin nəin ki, sözü deyənə.[10] Əlbəttə bu qayda o yerdədir ki, söz deyənin xüsusiyyət və rəftarını bilsin və onun rəftarı sözləriylə müxalif olsun, belə olduqda onun sözləri nə qədər də hikmətli olsa öz təsirini itirəcəkdir. Amma bu yerdə də insan dinin təlimləri əsasında onun hikmət və elmindən istifadə edə bilər.



[1] - Zümər surəsi, ayə 9.

[2] - Mücadilə surəsi, ayə 11.

[3] - Əvami- əl- ləali, cild 4, səh 77, Kafi, cild 1, səh 46.

[4] - Bihar- cild 1, səh 195.

[5] - Tənbih- əl- xəvatir, cild 2, səh 176.

[6] - Rəhnəmaye həqiqət. Ayətullah Cəfər Sübhani, səh 577.

[7] - Əl- həyat, tərcümə Əhməd aram, cild 2, səh 571.

[8] - Bihar- cild 1, səh 38.

[9] - Kafi, cild 8, səh 167.

«سَهْلُ بْنُ زِیَادٍ عَنْ بَکْرِ بْنِ صَالِحٍ عَنِ ابْنِ سِنَانٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ الْحِکْمَةُ ضَالَّةُ الْمُؤْمِنِ فَحَیْثُمَا وَجَدَ أَحَدُکُمْ ضَالَّتَهُ فَلْیَأْخُذْهَا»

[10] - Ğurərul- hikəm, səh 58.

«خذ الحکمة ممن أتاک بها و انظر إلى ما قال و لا تنظر إلى من قال»

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Һәгиги дини неҹә әлдә етмәк олар? Изаһ един!
    6705 Din fəlsəfəsi 2009/06/18
    Бу ишдә үч јол тәсәввүр олунур:1) Вәһј2) Нәгл3) ӘглАди инсанлар јалныз, нәгли вә әгли јолла динин һәгигәтинә вара биләрләр. Хүсуси ...
  • Qadının şəxsiyyəti və məqamı İslam məktəbində hansı həddədir? Görəsən onlar da kişilər kimidirlər?
    9581 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2011/02/14
    İslam dini nöqteyi nəzərində qadın və kişi arasında yaradılışın əsil hədəfinə (kamil və insanlıq nöqtəsi) çatmaqda heş bir fərq qoyulmamışdır. Belə ki, hər iki cins yaradılışın təkamül nöqtəsinə çatmaq üçün nə qədər çox çalışsalar bir o qədər də insanlıq aləmində uca məqama yiyələnəcəkdir. Amma bu məqama yiyələnmək üçün cinsiyyət heç ...
  • Bədgüman olmağın amilləri nədir? Onun müalicə yolları nədir?
    10534 Əməli əxlaq 2012/04/19
    Din təlimlərində başqalarını çirkin güman edən şəxsə “bədgüman” deyilir. İslam mənbələrində bu məsələ barəsində gələnləri araşdırırıq: Bədgümanlıq – başqaları barəsində sui-zən, pis xəyallar etmək və mənfi fikirləşməkdir. Başqa sözlə desək, bədgümanlıq budur ki, insan başqalarının sözü və rəftarı barəsində pis fikirlər və yaramaz xəyallara malik ...
  • Mən səkkiz ildir ki, evliyəm və indiyədək xüms ödəməmişəm, xahiş edirəm mənə yol göstərin.
    6331 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/18
    Həzrət Ayətullah uzma Sistaninin dəftəri: İlk iş günü onun il başıdı. Hər il bu gün qalan şeylərin xümsünü ödəməldir. İstər nağd pul olsun istərsə də gündəlik təlabat malları. Məsələn: qalan ərzaq, həmçinin bir il ərzində istifadə edilməyən ev əşyaları və paltarlar və s. Əgər keçmiş ...
  • Bidət nədir və İslamda onun meyarı nədir?
    12639 Qədim kəlam 2012/07/22
    Lüğətdə “bidət” yeni iş və misli görünməmiş bir şey mənasınadır. Termində isə: “dində olmayan bir şeyi dinə daxil etmək”dir. Yəni həqiqətdə dinin və şəriətin bir hissəsi olmayan, eləcə də İslamın heç bir qayda-qanunları ilə uyğun olmayan şeyləri dinə daxil etməkdir. Buna görə də İslamın külli qada-qanunlarının yeni ...
  • Axirət aləmində cismi dəyişikliklərdən əlavə ruhi vəziyyətdə (sadizmin cinsi meyli kimi) dəyişiləcəkmi?
    6112 Qədim kəlam 2012/03/11
    Quran ayələrindən alınan nəticə budur ki, ruhi dəyişikliklər behişt əhli üçün baş verəcək və onların ruhi xəstəliklərinin çoxu müalicə olunacaq. Həmçinin insanın axirətdə mənəvi inkişafını nəzərə alaraq bu dünyada onun arxasınca olduğu, rəzilliyə səbəb olan istəklərdən çoxu orda olmayacaq və nəfsani istəklərindən daha uca ləzzətlərə yetişəcək. ...
  • Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in son vəsiyyətinin yazılmağına maneçilik törədilən zaman nə üçün Əli (əleyhis-salam) müxalifət etmədi?
    9096 Qədim kəlam 2011/11/24
    Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in axırıncı vəsiyyətinin yazılmasına maneçilik törədilməsi məsələsi məşhur tarixi hadisələrdən biridir (o həzrət öz vəfatından qabaq əbədi vəsiyyətini yazmaq üçün kağız-qələm və mürəkkəb gətirilməsini istəmişdi). Belə ki, bu hadisə “cümə axşamı hadisəsi”, “kağız-qələm və mürəkkəb hadisəsi” kimi müxtəlif adlarla qeyd olunur. Əli (əleyhis-salam)-ın bu hadisədə sükutu ...
  • Deyilir: Əgər niyyət pak olsa bəsdir və dua və ziyarətə daha ehtiyac yoxdur; bu doğrudurmu?
    9528 Əməli əxlaq 2010/11/10
    Bu şeytanın insanları dua, ziyarət və digər əməllərdən uzaqlaşdırmaq üçün olan bir hiyləsidir, çünki dua və təvəssül imamların vasitəsi və Allahın bir başa olan əmri ilə insanların öhdəsinə qoymuşdur. İnsanlara nümunə və qəlblərinin saf olmasına dualar səbəb olub məsum imamlarla daha çox əlaqə yaratmağa səbəb olmuşdur. Bütün ...
  • Teyyul- ərz nədir?
    13709 Nəzəri irfan 2011/06/19
    Teyyul ərzin həqiqəti barəsində bir çox nəzəriyyələr verilmişdir ki, onlardan biri İbni ərəbinin "edam və yaratmaq (və ya hazır etmək) nəzəriyyəsidir. Bu nəzəriyyə əsasında, şəxs özünü ilk yaranış yerindən "edam" və istədiyi yerdə "icad" hazır edir. Başqa bir nəzəriyyəyə görə Təyyul- ərz bədənin ən tez bir zamanda köçürülməsidir ...
  • Imam Hüseynlə (ə) birgə Yezid ibni Müaviyənin Abdullah ibni Salamın həyat yoldaşı Ərinəbdən elçiliyi düzgündürmü? Onun Kərbəla hadisəsində təsiri olubdur?
    9005 تاريخ بزرگان 2011/12/25
    Bəzi tarixi kitablarda yazılıbdır: Baxmayaraq ki, bütün şəhvətpərəstlik, qürurlanmaq və arzusuna çatmaq istədikləri vasitələr onun ixtiyarında idi, amma yenə də xəbis (çirkli) gözlərini Abdullah ibni Salamın həyat yoldaşı, İshaqın qızı, Ərinəb adında iffətli, ərli qadına dikmiş və onunla evlənməyə çox əlaqədar olmuşdu. Atası Müaviyə də hiylə ilə istədi pak, ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164345 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    162056 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119387 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    112877 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    108910 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    93427 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54631 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    52646 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    45671 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45312 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...