Ətraflı axtarış
Baxanların
9471
İnternetə qoyma tarixi: 2011/04/14
Sualın xülasəsi
Ələm və fələləm- in mənası nədir?
Sual
Əl- elm və fələləm nə deməkdir?
Qısa cavab

Əl- eləm və fələləm fiqh terminidir ki, müctəhidliyin şərtləri bəhsində işlənir. Və "alim və başqasından daha elmli" deməkdir.

Bildiyimiz kimi müctəhidin şəraitlərindən biri də onun ələm olmasıdır; yəni başqa alimlərdən daha elmli olmalıdır. (Bu cür müctəhiddən təqlid olunması lazımdır). Əgər bu müctəhidin müəyyən bir məsələdə fətvası olan müctəhiddən təqlid etməyə fətvası yoxdursa, onun müqəllidləri (o şəxslər ki, ondan təqlid edirlər) ondan elmi az olan və o məsələdə fətvası olan müctəhiddən təqlid etməyə ixtiyarları vardır. Amma əgər bu müctəhidin də bu məslədə fətvası yoxdursa, ikinci müctəhiddən elmi az olan müctəhid ki, bu məsələdə fətva vermişdir ondan təqlid edə bilərlər və ehtiyac olduğu zaman dördüncü müctəhid və...elmi aşağı olan müctəhidlərdən təqlid edə bilərlər. müctəhidlərin elmi baxımdan olan bu dərəcələrinə (yuxarı dərəcədən ən aşağı dərəcəsinə) termində eləm, fələləm deyilir. Bəs eləm, yəni o müctəhid ki, elmin ən yuxarı dərəcəsinə malikdir və fəl-ələm, yəni o müctəhiddir ki, ondan bir dərəcə aşağıdır və beləliklə...

Bu cavab qısa və kifayətləndiricidir. Amma bu məsələdə elmi və dəqiq cavab vardır ki, bəzi fəqihlər (alimlər) ona işarə etmişdirlər.

Biz burada nümunə olaraq onlardan birinə işarə edirik:

Eləmdən məqsəd fəqihdir ki, bir məsələnin sənəd və qanunlarını bilir, rəvayət və hədislərdən daha çox məlumatı var və başqa müctəhidlərlə müqayisədə rəvayətləri dərk etməkdə daha çox elmlidir. Nəticədə şəri hökümləri əldə etməkdə müctəhidlərin ən üstünü sayılır.

Ələm müctəhidin təyin olunması xibrə və istinbat əhli olmasıdır. Bu sözün aşıq mənası budur:

Ələm yəni şəriət hökümlərinin əldə edilməsində ən yaxşısı olsun. Ən yaxşısından məqsəd budur ki, şəri məsələnin təyin edilməsində öz vəzifəsinə əməl etsin nəinki, başqa fətvalara nisbət həqiqət və düzgünlüyə riayət etsin; çünki, bunun ələm olmasının nişanəsi olaraq nəzərdə tutmaq olmaz; çünki, düzgünlük və həqiqətə yaxın olmaq ehtiyatla davranmaqdan irəli gəlir və ehtiyata riayət etmək ağıllı insan olmağın nişanəsidir nəinki xibrə və ələm olmağın nişanəsi.

Bəs ictihad, hər bir məsələdə öz vəzifəsinə əməl etmək deyil; Ələm o şəxsdir ki, bunu tamam olaraq özündə mələkə etsin.

Bu kəlamlardan istifadə olan budur ki, istinbatda müvəffəq olmaq müctəhiddə bu üç sifətin olmasına bağlıdır:

1.     Müctəhid hər bir məsələnin qanun və sənədlərini başqalarından daha yaxşı bilməlidir.

2.     Məsələlərə aid olan xəbər və rəvayətlərə hamıdan çox məlumatı olmalıdır.

3.     Rəvayətləri dərk etməkdə hamıdan üstün olmalıdır.[1]



[1] - Sədr, Seyyid Rza, Əl- ictihad vətl- təqlid, səh 260- 261

Ətreaflı cavab
Бу суалын изаһлы ҹавабы јохдур.
Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    163741 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    158490 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    118615 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    111616 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    104778 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    92398 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54026 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    48759 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    44759 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    44176 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...