Ətraflı axtarış
Baxanların
10120
İnternetə qoyma tarixi: 2010/03/10
Sualın xülasəsi
Nə üçün Allah təala Quranda « إنّ مع العسر يسراً » “İnnə məəl usri yusra” buyurmuş « إنّ بعد العسر يسراً » “İnnə bədəl usri yusra” yaxud “mə” sözünün yerinə “bəd” işlətməmişdir?
Sual
Nə üçün Allah təala Quranda « إنّ مع العسر يسراً » “İnnə məəl usri yusra” buyurmuş « إنّ بعد العسر يسراً » “İnnə bədəl usri yusra” yaxud “mə” sözünün yerinə “bəd” işlətməmişdir?
Qısa cavab

Bu ayədə bir növ çətinliklərə dözməklə asanlığa çatmaq arasında əlaqə və bağlılıq mövcuddur. Bu insanın çətinlikdən sonra təsadüfü şəkildə rahatlığa çatması demək deyildir. Buna görə çətinliklə (usr) asdanlığın (yusr) arasında bağlılığı əldə etmək üçün elə bir kəlməyə ehtiyacımız vardır ki, bu mənanı daşısın, bu da “mə” (sonra) sözüdür.

“Mə” (sonra) sözünün işlədilməsi barəsində müxtəlif təfsirlər irəli sürülmüşdür. Bunların bəziləri aşağıdakılardır:

A) Ayə “mə” sözü ilə başa salmaq istəyir ki, asanlıq fasiləsiz əziyyətə dözməklə, (çətinliyə dözmək baxımından) asanlıq tədricən əldə edilir.

B) “Mə” sözündən istifadə etməklə asanlıq çətinliyə yaxındır və bu müvəqqəti dünya keçidində təsəlliverici və qəlbi güclədirən səbəblər yaranmasını göstərmək istəyir.

Hər halda hər bir çətinlik asanlıqla qarışmışdır və bu iki şey həmişə bir yerdə olmuş və olacaqlar. “bəd” sözü bu mənanı ifadə etmir.

Ətreaflı cavab

Allah təala bu ayədə Öz Peyğəmbərinə (s) belə müraciət edir: “həqiqətən (bil), hər bir çətinlikdən sonra asanlıq gələr.”[1] Peyğəmbər o zaman Məkkədə çətinliklərlə üzləşmişdi. Bu Məkkədən sonra Mədinədə asanlığın olması vədənin Allah tərəfindən verilməsi mümkündür. Yaxud da dünyada olan bu çətinlikdən sonra cənnətdə asanlığın olması da ehtimal edilə bilər.

Əlbəttə ayənin geniş mənaya sahib olması bütün bunlara aid edilə bilər. Yəni, bu iki ayə təkcə  Peyğəmbərə və o zamana məxsus deyildir. Bu ayə ümumi şəkildə bütün ixlaslı və çalışqan möminlərə şamil edilir ki, hər bir çətinlikdən sonra asanlıq vardır. [2]

“Mə”- nin işlədilməsi barəsində müxtəlif təfsirlər edilmişdir. Bunların bəzilərini aşağıda qeyd edirik:

A) “Mə”- nin “bəd”- in yerinə işlədilməsi, çətinliklə asanlığın arasında olan bağlılığı bəyan etmək üçündür. [3]Yəni, çətinliklərə dözməklə asanlığa çatmaq arasında əlaqə və bağlılıq mövcuddur. Bu insanın çətinlikdən sonra təsadüfü şəkildə asanlığa çatması demək deyildir. Buna görə çətinliklə (usr) asdanlığın (yusr) arasında bağlılığı əldə etmək üçün elə bir kəlməyə ehtiyacımız vardır ki, bu mənanı daşısın, bu da “mə” (sonra) sözüdür.

Başqa sözlə, mə” sözü asanlıq fasiləsiz əziyyətə dözməklə, (çətinliyə dözmək baxımından) asanlıq tədricən əldə edilməsini başa salmaq istəyir. [4] Hər halda “mə” birliklik nişanəsidir[5] və onların bir- birlərindən ayrılmalarının mümkünsüzlüyünü bəyan edir.

B) “Mə” sözündən istifadə etməklə asanlıq çətinliyə yaxındır və bu müvəqqəti dünya keçidində təsəlliverici və qəlbi güclədirən səbəblər yaranmasını göstərmək istəyir. [6]

Onu da qeyd etmək lazımdır ki, əllamə Təba təbai bu inancda olmuşdur ki, “mə = ba” sözündə məqsəd, onların eyni zamanda baş verməsi deyil, çətinliyin ardınca asanlığın olmasıdır.[7]

Hər halda hər bir çətinlik asanlıqla qarışmışdır və bu iki şey həmişə bir yerdə olmuş və olacaqlar.[8] “bəd” sözü bu mənanı ifadə etmir.

 


[1] - İnşirah surəsi, ayə 5 və 6.

[2] - Məkarim Şirazi, təfsire nümunə, cild 27, səh 127. darul kitabul islamiyyə, Tehran çapı, birinci çap, 1374.

[3] - Taliqani, seyid Mahmud, pərtuye əz Quran, cild 4, səh 157, səhami nəşriyyat şirkəti, Tehran, 1362.

[4] - Qureşi, seyid Əliəkbər, təfsire əhsənul hədis, cild 12, səh 274, besət təşkilatı, Tehran. 1377.

[5] - Təfsire Nümunə, cild 27, səh 127 və 128.

[6] - Təbərisi, Fəzl bn Həsən, təfsirun cəvameil came, cild 4, səh 504, Tehran unveristeti və Qum elmi hövzəsinin müdiriyyəti, Tehran, birinci çap, 1377. İbn Cəzi Ğərnati, Muhəmməd bin Əhməd, kitabut təshili liulumit töənzil, cild 2, səh 493, darul Ərqəm bin əbil Ərqəm şirkəti, birinci çap, 1416.

[7] - Təba təbai, Muhımməd Hüseyn, təfsiri əl- mizan, Musəvi Həmədani, seyid Muhəmməd baqir, cild 20, səh 534, İslam nəşriyyatı ofisi, Qum, beşinci çap, 1374.

[8] - Təfsire nümunə, cild 27, səh 127 və 128.

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Nəsnasın keyfiyyəti və varlığı necədir?
    6148 Hədis elmləri 2015/05/04
    Nəsnas müxtəlif formalarda təsvir olunub. Bəzi rəvayətlərə əsasən həzrəti Adəmin (ə) yaradılışından öncə olublar. Əlbəttə digər rəvayətlərə əsasən insanlardan bir dəstəsi mənəvi saflıqdan uzaq olmağa, heyvani hisslərinin güclü olmasına və bir çox günahları törətdiklərinə görə nəsnasın nümunələrindən hesab ediliblər. ...
  • Qurani- Kərimin hansı surəsində peyğəmbərin gecə namazı qılmasına hökm edilmişdir?
    7943 Təfsir 2011/10/31
    Peyğəmbərə gecə namazının əmr edilməsi Quranın bir neçə yerində bəyan edilmişdir. O cümlədən Allah Quranın Muzəmmil surəsində peyğəmbərə buyurur: “Gecəni qısa bir hissədən savayı ayaqa qalx.[1] Baxmayaraq ki, bu surədə müraciət olunan peyğəmbərdir (s), amma surənin davamından anlaşılır ki, möminlər də peyğəmbərin (s) bu proqramında birlikdə olmuşlar. İndi ...
  • Ata və ananın əmr və qadağalarının bir- birinin qarşısında olduğu zaman, övladın vəzifəsi nədir?
    13996 Əməli əxlaq 2011/04/13
    Quranda tövhid və şirki qadağan edəndən sonra əmr olunan ilahi vaciblərin ən böyüyü, valideynlərə hötmət və onları əzizləməkdir. Onların hər birinin bir- birinə zid əmr və qadağaları olan və övladın onların hər ikisinin istəkləri yerinə yetirə bilmədiyi yerlərin hökmü barəsində, deməliyik ki,bu barədə bizim iki cür rəvayətlərimiz var. rəvayətlərin bəzisində ...
  • Həqiqi mənəviyyata meyillilik nə deməkdir?
    8892 Əməli əxlaq 2010/10/03
    Çox vaxt mənəviyyat və imana meyilli şəxslərin məsləki duyğulu və həssasdır. Yəni ata- ana, mühitə tabe olma bəzi hadisələri məsələn Allah övliyalarının kəramətlərini görmək və camaat namazı, həcc, əzadarlıq və bayramları müşahidə etməklə onların hissiyyatlarının cuşa gəlməsinin təsiri altına düşməklə, mənəvuyyata meyl edib və dinə və onun əməllərinə əməl etməyə ...
  • Bu ayə hansı mənadadır: “(Allah) dilədiyini zəlalətə salar, dilədiyini isə doğru yola yönəldər.”?
    8403 Qədim kəlam 2011/08/23
       Kəlamelmindəisbatolunubki, insanözişlərindəixtiyarsahibidirvəQurandanöyrəndiklərimizdə
  • Şəhidi Əvvəlin həyatını qısa şəkildə bəyan edin.
    7788 تاريخ بزرگان 2012/03/14
    Şəhidi Əvvəl (birinci şəhid) adı ilə tanınan Məhəmməd ibni Məkki Amili Cəzini (rəhmətullahi əleyh) 734-cü hicri qəməri ilində Livanın Cəbəl-Amil məntəqəsində yerləşən Cəzin adlı yerdə dünyaya gəlmişdir. Atası dövrünün alimlərindən biri idi. Şəhidi Əvvəl dərslərindən bir hissəsini öz vətənində öyrənmiş və əlavə elm öyrənmək üçün sair islam ...
  • " السلام علیک یا حجة الله لا تخفی" "Əssəlamu ələykə ya höccətəllahi la təxfa" cümləsindən məqsəd nədir?
    6758 Qədim kəlam 2012/02/07
    "Əssəlamu ələykə ya höccətəllahi la təxfa",«السلام علیک یا حجة الله لا تخفی» İmam Zamanın (ə.c.) ziyarətlərindən birinin bir fəqərəsidir ki, dua və hədis kitablarında gəlibdir.[1] Onun mənası barədə iki ehtimal vermək olar:
  • Digərlərinə nahaq təkfir (küfrdə təqsirləndirmə) və lənətin təsiri və şərii hökmü nədir?
    5650 Əməli əxlaq 2012/02/15
    Bizim dini təlimlərdə, digərlərinə nahaq təkfir nisbəti və lənətləməkdən çəkindirməkdən əlavə, İslam dini heç kəsə belə bir icazəni verməyibdir. Din rəhbərlərimizdən də rəvayətlərimiz var ki, deyir: Əgər bir şəxs, lənətə layiq olmayan şəxsi lənətləsə, bu lənət, lənət edən insanın özünə qayıdır. ...
  • Heyz quslunun fəlsəfəsi nədir?
    9214 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2012/04/17
    İslamın bütün hökm və qanunları, camaatın maddi və mənəvi məsləhət və mənfəətlərini qorumaq üçün, və heç bir başqa hədəfin burada rolu yoxdur. Allah bu hökmlərlə, həm mənəvi paklıq həm də cismi paklğın camaat üçün yaranmasını istəyir. Əslində quslun, o cümlədən heyz quslunun hikməti, zahiri və ...
  • Kilsədə namaz qılıb, Allaha ibadət etmək olarmı?
    10319 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/05/19
    Kilsəyə daxil olmağın eybi yoxdur. Əks halda əgər bir müsəlman şəxsin oraya daxil olması kilsəyə meylin artmasına səbəb olarsa yaxud müsəlman oraya getməklə onun etiqadı sarsılarsa və yoldan kənara çıxmaqa səbəb olarsa, ağıl və şəriət hökm verir ki, müsəlman məscidə meylin azalmasına səbəb olacaq hərəkətlər etməsin. Həmçinin ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164005 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    160168 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    118966 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    112220 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    106940 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    92856 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54353 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    50583 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    45245 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    44727 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...