جستجوی پیشرفته
بازدید
3247
آخرین بروزرسانی: 1400/10/27
خلاصه پرسش
آیا امام صادق(ع) به پیروان خویش توصیه فرمود تا به تبلیغ مذهب تشیع نپردازند؛ زیرا اگر خداوند بخواهد، خودش افراد را هدایت خواهد کرد تا این مذهب را بپذیرند؟!
پرسش
وقتی از امام صادق(ع) پرسیدند که آیا مردم را به تشیع دعوت کنیم؟ ایشان پاسخ داد نه؛ بلکه اگر خدا خیر بنده‌‌ای را بخواهد به فرشته‌‌ای فرمان می‌دهد که گردنش را بگیرد و او را خواه ناخواه وارد مذهب کند. پس رسالت روحانیون در تبلیغ دین چیست؟ وظیفه امر به معروف و نهی از منکر چه می‌شود؟!
پاسخ اجمالی

بر اساس آموزه‌های دینی، هر انسان باید با بصیرت، تعقل، تفکر و با چشمانی باز در شناخت دین تلاش کند تا حقیقت و انتخاب مسیر برای او ممکن شود.

از سوی دیگر، افراد پیرامون نیز باید در شناخت راه درست به وی کمک کنند؛ اما در زمینه‌ی آگاه‌سازی دیگران نباید راه افراط و یا تفریط را پیمود؛ از این‌رو در روایات سفارش شده است تا در این زمینه راه معتدل را در پیش گیرند:

فضیل بن یسار به امام صادق‌(ع)گفت: آیا مردم را به مذهب تشیع دعوت کنیم؟ امام(ع) فرمود: خیر! اى فضیل، بدان چون خدا خیر بنده‏ای را خواهد به فرشته‌ای دستور می‌دهد که گردنش را بگیرد و او را خواه یا ناخواه در مذهب تشیع درآورد».[1]

این روایت از نظر سند مجهول است.[2] البته وظیفه‌ی مبلغان بیش از بیان حقیقت نبوده و اساسا اجبار دیگران به این‌که در اندرون خود به دینی معتقد شوند امکان‌پذیر نیست.

بر این اساس می‌توان این روایت پذیرفت و آن‌را چنین تفسیر کرد که نهی از دعوت، یا به جهت تقیه است و یا به جهت دوری از مبالغه در دعوت به سمت تشیع.[3]

به عبارت دیگر، باید گفت؛ در شرایط اختناق، لازم نیست بیش از اندازه خود را به خطر انداخت و برای تبلیغ مکتب کوشید؛ زیرا گاه بدون آن‌که تبلیغی صورت گیرد، خداوند به افرادی عنایت کرده و در آنان شوق تحقیق را برمی‌انگیزاند و از همین راه آنان را به مکتب حقه شیعه وارد کرده و موجب تقویت آن می‌شود.

البته این بدان معنا نیست که هیچ تبلیغی صورت نپذیرد؛ زیرا ارشاد و تبلیغ همراه با ملاطفت و بیان حقیقت با زبانی نرم از سفارش‌های قرآن است:

«فَقُولا لَهُ قَوْلاً لَیِّناً لَعَلَّهُ یَتَذَکَّرُ أَوْ یَخْشى‏»؛[4] و با کمال آرامى و نرمى با وى سخن بگویید شاید او پند گیرد یا بترسد.

سیره‌ی ائمه(ع) و اصحاب خاص آنان نیز این‌گونه نبود که هیچ‌گاه در مقام دفاع از تشیع و تبلیغ آٔن برنیایند.[5]

 


[1]. برقی، ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، محقق، مصحح، محدث، جلال الدین،‏ ج 1، ص 202، قم، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1371ق؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 1، ص 167، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق. «نَدْعُو النَّاسَ إِلَى هَذَا الْأَمْرِ فَقَالَ لَا یَا فُضَیْلُ إِنَّ اللَّهَ إِذَا أَرَادَ بِعَبْدٍ خَیْراً أَمَرَ مَلَکاً فَأَخَذَ بِعُنُقِهِ فَأَدْخَلَهُ فِی هَذَا الْأَمْر».

[2]. مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول(ع)، محقق، مصحح، رسولی، سید هاشم، ج‏2، ص 255، تهران، ‌دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1404ق.

[3]. مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول(ع)، ج‏2، ص 255.

[4]. طه، 44.

[5]. «شیوه پیامبر اسلام(ص) در تبلیغ دین»، 69904؛ «تبلیغ دین»، 5899؛ «نهی پیامبر(ص) از به مشقت افتادن در راه تبلیغ اسلام»، 79583.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها