أبو عبدالله‏[1] فتح بن یزید جرجانی از اصحاب امام رضا(ع)،[2] و امام هادی(ع)[3] بود. احتمال دارد با توجه به این‌که جرجان معرّب گُرگان است، وی اهل گرگان بوده، و یا آن‌که زادگاه او جرجانیه در منطقه خوارزم باشد.[4] فتح بن یزید چند امام را درک نموده و از آنها روایت نقل کرده است.[5] به همین دلیل، در برخی احادیث که فتح بن یزید از ابی الحسن(ع) نقل می‌کند، احتمال دارد که مراد او از این کنیه، امام رضا(ع) و یا امام هادی(ع) باشد.[6]

او دارای کتاب[7] و صاحب مسائل بود.[8]

راویانی؛ مانند جعفر بن محمد اشعری،‏[9] ابوالقاسم إبراهیم بن محمد علوی‏،[10] مختار بن بلال بن مختار بن ابوعبید،[11] حسن بن صالح[12] از وی حدیث نقل کرده‌اند.

روایات مهمی در نفی تشبیه،[13] اراده و مشیت،[14] احکام شرعی[15] از وی نقل شده است که از آنها می‌توان دریافت که وی شخصی دانشمند بود.[16] زیرا تا زمانی که شخصی مهیای دریافت معارف والای ناب الهی نباشد، امام معصوم آن معارف را به وی آموزش نخواهد داد.

از برخی روایات استفاده می‌شود که وی بخشی از زندگی خود را در خراسان زندگی می‌کرد.[17]

با مراجعه‌ای که در منابع داشتیم، اطلاعات بیشتری از وی نیافتیم که در صورت دریافت اطلاعات بیشتر، این پاسخ ویراش خواهد شد.

[1]. مجلسی اول، محمد تقی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، موسوی کرمانی، سید حسین، اشتهاردی، علی‌پناه، طباطبائی، سید فضل الله، ج 14، ص 410، قم، ‌مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، چاپ دوم، 1406ق.

[2]. شیخ صدوق، محمد بن علی‏، التوحید، محقق، مصحح، حسینی، هاشم‏، ص 56، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1398ق؛ عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیّاشی‏، محقق، مصحح، رسولی محلاتی، هاشم‏، ج 1، ص 111، تهران، المطبعة العلمیة، چاپ اول، 1380ق.

[3]. برقی، احمد بن محمد بن خالد، الطبقات‌(رجال البرقی)، ص 60، تهران،دانشگاه تهران، 1383ق.

[4]. قزوینی، ملاخلیل بن غازی، الشافی فی شرح الکافی، محقق، مصحح، درایتی، محمدحسین، ج 2، ص 271، قم، دار الحدیث، چاپ اول، 1429ق.

[5]. شیخ طوسی، محمد بن حسن، الابواب(رجال طوسی)، محقق، مصحح، قیومی اصفهانی، جواد، ص 436، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، 1427ق.

[6]. مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول(ص)، محقق، مصحح، رسولی، سید هاشم، ج 1، ص 301، تهران، ‌دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1404ق.

[7]. طوسی، محمد بن حسن، فهرست کتب الشیعة و أصولهم و أسماء المصنّفین و أصحاب الأصول، ص 367، قم، ستاره‏، چاپ اول، 1420ق.

[8]. روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج‏14، ص 410.

[9]. التوحید، ص 56.

[10]. حلی، حسن بن سلیمان بن محمد، مختصر البصائر، محقق، مصحح، مظفر، مشتاق، ص 367، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ اول، 1421ق.

[11]. صدرالدین شیرازی، شرح أصول الکافی، محقق، مصحح، خواجوی، محمد، ج 3، ص 67، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چاپ اول، 1383ش.

[12]. شیخ صدوق، الخصال، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 450، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1362ش.

[13]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 1، ص 118 – 120، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

[14]. همان، ص 151

[15]. همان، ج ‏6، ص 258– 259.

[16]. روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج ‏14، ص 410.

[17]. کافی، ج‏1، ص 137– 138.