جستجوی پیشرفته
بازدید
3667
آخرین بروزرسانی: 1400/07/19
خلاصه پرسش
برهان فرجه چیست؟ و چگونه بر اثبات واجب الوجود دلالت می‌کند؟
پرسش
آیا برهان فرجه برگرفته از روایات است؟
پاسخ اجمالی

«برهان فرجه» برگرفته از روایتی است که هشام بن حکم از امام صادق‌(ع) نقل کرده و حکما آن‌را تقریر کرده‌اند.

تقریر برهان فرجه این است که از فرض دو واجب الوجود «فرجه» لازم می‌آید؛ چراکه باید وجه امتیازی میان آنها باشد؛  چون تکثر و دوتا بودن فرع بر این است که هر کدام از آنها چیزی داشته باشد که دیگری ندارد؛ زیرا اگر هرچه را این دارد، آن یکی هم داشته باشد و بالعکس، دیگر فرض تعدد امکان‌پذیر نیست، پس باید میان دو واجب امر سومی باشد که «ما به الامتیاز» آنها باشد و آن امر سوم هم باید به نوبه‌ی خود واجب الوجود باشد؛ چون اگر واجب نباشد باید ممکن باشد و اگر ممکن شد باید از ناحیه‌ی دیگری رسیده باشد. پس لازم می‌آید هر یک از واجب الوجودها در مرتبه‌ی ذات خود از دیگری ممتاز نباشد و با دیگری متحد و یکی باشد و در مرتبه بعد تعدد و تکثر پیدا شده باشد. بنابراین، آن امر سوم و «ما به الامتیاز» باید واجب الوجود باشد؛ لذا وجود دو واجب مستلزم سه واجب خواهد بود و چون هر سه واجب‌اند و باید میان واجب سومی، با هر یک از واجب اولی و دومی فرجه و وجه امتیازی باشد، پس نیاز به دو فرجه دارد که با یکی از اولی ممتاز شود و با فرجه‌ی دیگری از واجب دومی و آن دو فرجه هم باید واجب الوجود باشند، پس تعداد واجب‌ها پنج تا می‌شود و این سلسله همین‌طور ادامه پیدا می‌کند و سر از تسلسل در می‌آورد و وجود دو واجب مستلزم بی‌نهایت واجب الوجود می‌شود.[1]


[1]. سبزواری، ملا هادی، شرح منظومه، ج 3، ص 516، تهران، نشر ناب، چاپ اول، 1413ق.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها