به نظر می‌رسد با توجه به تکامل برزخی،[1] چگونگی زندگی در عالم برزخ به نوعی با چگونگی زندگی در دنیا ارتباط داشته باشد و شاید بتوان از روایتی که می‌گوید: همان‌گونه زندگی می‌کنید می‌میرید و همان‌‌گونه که می‌میرید از قبر برمی‌خیزید؛[2] چنین برداشت کرد که چگونگی زندگی در آخرت با نحوه زندگی در دنیا تناسب دارد.[3]

البته مقصود این نیست که زندگی عالم برزخ و آخرت دقیقا شبیه زندگی دنیا است؛ پس نمی‌توان گفت که شغل و تحصیلی که در این‌جا داشتیم همان شغل را در آخرت به ما بدهند؛ مثلا از بیماران طبابت کنیم یا در ساخت و ساز و مهندسی ساختمان فعالیت داشته باشیم و یا در زمینه‌ی فیزیک، ریاضی و شیمی و ... مطالعه و تحقیق کنیم؛ بلکه منظور این است که نوع لذت یا عذابی که در عالم برزخ و قیامت می‌بیند با نوع عمل او در دنیا تناسب دارد؛ یعنی مثلا همان‌گونه که در پرسش آمده کسی که در دنیا به دنبال تحصیل علم و دانش بوده و بیشترین فعالیت او تلاش و کار علمی بوده، به نظر می‌رسد در عالم برزخ و قیامت نیز بیشترین لذت و یا عذاب او از نوع لذت و درد علمی باشد. به عبارت دیگر، شاید تکامل برزخی او در همان زمینه‌ای باشد که در این دنیا تلاش می‌کرده و متناسب با آن باشد و گرنه در دنیایی که از بیماری مادی قابل علاج خبری نیست، چگونه می‌توان انتظار داشت که یک پزشک متخصص در آن‌جا به طبابت مشغول شود؟!

[1]. ر. ک: «تکامل برزخی»، 5925.

[2]. «کما تعیشون تموتون، و کما تموتون تبعثون، و کما تبعثون تحشرون»‏. حافظ برسى، رجب بن محمد، مشارق أنوار الیقین فی أسرار أمیر المؤمنین علیه السلام، ص 203، بیروت، أعلمی، چاپ اول، 1422ق. ابن أبی جمهور، محمد بن زین الدین، عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، ج 4، ص 72، قم، دار سید الشهداء للنشر، چاپ اول، 1405ق.

[3]. ر. ک: «ثواب و عقاب در برزخ»، 5674؛ «برزخ و زندگی برزخی»، 3891.