جستجوی پیشرفته
بازدید
4532
آخرین بروزرسانی: 1397/03/28
خلاصه پرسش
چنانچه یکی از مستشرقین ادعا کرده است، آیا قداست کتاب‌های مقدس، نسبی بوده و وابسته به قداست بخشیدن افراد جامعه به آنها است؟
پرسش
یکی از مستشرقین می‌گوید: «کتاب مقدس» را باید در اصل در معنای نسبی شناخت نه معنای مطلق آن. این مفهوم همچنان باید از ریشه‌ی خود رها شود و تنها به متون مستند یا «کتاب‌ها» مربوط نباشد. رجوع شود به شفاهی و کتبی در عربستان. منظور ما از «کتاب مقدس» در این مقال بسیار متفاوت و وسیع‌تر از «متن» می‌باشد. «کتاب مقدس» یک نوع سبک ادبی نیست، بلکه از نوع مذهبی – تاریخی آن می‌باشد. هیچ متنی جدا از نقش کاربردی آن در جامعه مذهبی و سنت‌های تاریخی آن جامعه در مورد ایمان معتبر و مقدس نیست. ماهیت مقدس یک کتاب، ویژگی پیشین آن نیست، بلکه یک ویژگی است که در زندگی افراد باایمانی که آن‌را به عنوان متنی مقدس یا روحانی درک نموده و رفتار می‌کنند ایجاد می‌شود و به طور گسترده نسبت به آن شناخت پیدا می‌کنند. برای مثال رجوع شود به مناسک و قرآن. متن تنها زمانی تبدیل به «کتاب مقدس» می‌شود که گروهی از افراد آن‌را به عنوان متنی مقدس، قدرتمند و معنادار دانسته و ارزش قائل شوند که از سندیت و اعتباری متعالی برخوردار است و به نحوی برتر و در نتیجه مجزا از سایر گفتار و نوشتار می‌باشد. به عبارت دیگر، ویژگی‌های «کتاب مقدس» به خود متن تعلق ندارد، بلکه به نقش و جایگاه آن در جامعه مذهبی تعلق دارد. ممکن است متنی برای یک فرد یا گروه «کتاب مقدس» باشد، اما برای افراد یا گروه‌های دیگر صرفاً «کتاب» یا متنی «عادی» محسوب شود. این امکان وجود دارد که قرآن را یا به عنوان متن عادی یا کتاب مقدس مورد بررسی قرار داد، اما بررسی قرآن به عنوان متنی عادی عموماً با مطالعه و بررسی آن به عنوان «کتاب مقدس» بسیار متفاوت می‌باشد، درست همان‌طور که خواندن و پاسخ به آن تنها به عنوان یک کتاب معمولی با قرائت و پاسخ به آن به عنوان کلامی که لفظ به لفظ از سوی خداوند نازل شده است بسیار متفاوت می‌باشد. منظور نویسنده از این‌که نوع ادبی نیست و نوع تاریخی و دینی است چیست؟ چه فرقی بین این دو وجود دارد؟ و این‌که اگر چیزی تاریخی و دینی باشد، می‌شود آن‌را نوع ادبی به حساب آورد؟ آیا می‌توان متن قرآن را ادبیات به حساب آورد؟ آیا قران مثل کتاب حافظ است، یا اشعار ابوالقیس؟ اگر بگوییم قرآن text است قرآن چه می‌شود؟ چه کارهایی می‌توان کرد؟ چه چیزهایی را به دست می‌آوریم، و چه چیزهایی را از دست می‌دهیم؟ سؤال اصلی: آیا قرآن و کتاب مقدس، مقدس بودنشان ذاتی است یا نسبی؟ب رای گروهی مقدس و برای برخی دیگر عادی است؟ با ذکر منبع
پاسخ اجمالی
چنین ادعایی که از طرف برخی مستشرقین مطرح شده، قابل پذیرش نیست؛ به عنوان نمونه، ادعا شده که:
«هیچ متنی جدا از نقش کاربردی آن در جامعه مذهبی و سنت‌های تاریخی آن جامعه در مورد ایمان معتبر و مقدس نیست. ماهیت مقدس یک کتاب، ویژگی پیشین آن نیست، بلکه یک ویژگی است که در زندگی افراد با ایمانی که آن‌را به عنوان متنی مقدس یا روحانی درک نموده و رفتار می‌کنند ایجاد می‌شود و به طور گسترده نسبت به آن شناخت پیدا می‌کنند»
اما با اندکی دقت در استدلالی که در متن بالا نهفته است، درمی‌یابیم که در آن به اصطلاح منطق‌دانان «دور» وجود داشته  و سر از تناقض در می‌آورد.
توضیح این که بر اساس این گفتار، قداست کتاب وابسته به این است که افراد آن جامعه آن‌را مقدس بدانند؛ و از سوی دیگر این مطلب واضح است که افراد یک جامعه در صورتی کتابی را که مقدس می‌دانند که آن کتاب به خودی خود برخوردار از ملاکات تقدس باشد؛ یعنی افراد جامعه - بدون در نظر گرفتن دیدگاه دیگران- کتابی را مقدس می‌دانند که واجد ویژگی‌ها و معیارهای قداست باشد. البته از آن‌جا که ممکن است ملاک و معیار قداست در میان اقوام مختلف باشد، مصادیق قداست نیز در نظر آنان مختلف گردد. در نظر عده‌ای ملاک قداست انتساب به اجداد گذشته است و در نظر عده‌ای دیگر انتساب به خداوند ملاک قداست است، و در نظر گروهی دیگر محتوای متن و مباحث کتاب معیار ارزش‌گزاری است؛ بنابراین نمی‌توان گفت: «هیچ متنی جدا از نقش کاربردی آن در جامعه مذهبی ... مقدس نیست». بلکه بر عکس کتابی در میان افراد جامعه مقدس است که برخوردار از ملاکات تقدس ذاتی باشد. چنان‌که نویسنده ناخودآگاه در لابلای سخنان خود به این مطلب اعتراف می‌کند و می‌گوید: «متن تنها زمانی تبدیل به «کتاب مقدس» می‌شود که گروهی از افراد آن‌را به عنوان متنی مقدس، قدرتمند و معنادار دانسته و ارزش قائل شوند که از سندیت و اعتباری متعالی برخوردار است و به نحوی برتر و در نتیجه مجزا از سایر گفتار و نوشتار می‌باشد». این عبارت به خوبی نشان می‌دهد که منشأ قداست کتاب در جامعه، برخورداری از قداست ذاتی کتاب در نظر آنان است.
نکته پایانی این گفتار که «ممکن است متنی برای یک فرد یا گروه «کتاب مقدس» باشد اما برای افراد یا گروه‌های دیگر صرفاً «کتاب» یا متنی «عادی» محسوب شود. این امکان وجود دارد که قرآن را یا به عنوان متن عادی یا کتاب مقدس مورد بررسی قرار داد، اما بررسی قرآن به عنوان متنی عادی عموماً با مطالعه و بررسی آن به عنوان «کتاب مقدس» بسیار متفاوت می‌باشد»؛ این مطلب کاملاً طبیعی و مورد پذیرش است که مطالعه یک کتاب با این دید که کتابی مقدس است، متفاوت با مطالعه‌ای است که آن‌را متنی عادی بداند.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • امیدبخش‌ترین آیه قرآن کدام است؟
    19920 تفسیر 1393/12/26
    قرآن کریم سرشار از آیات مژده و امید است. اما در این‌که کدام‌یک از آیاتش امید بیشتری به مؤمنان می‌دهد، سخن پیشوایان دین در این زمینه متفاوت است که شاید این تفاوت، ناظر به جنبه‌های مختلف امیدبخشی‌ باشد: ۱. ابوحمزه ثمالی می‌گوید؛ از امام باقر(ع) یا امام صادق(ع) ...
  • انصار چه کسانی بودند؟
    38930 تاريخ بزرگان 1388/12/03
    "انصار" جمع ناصر، از ریشه "نصر" به معنای یاوران است. در صدر اسلام به ساکنانمسلمانمدینهو اطرافآن، به ویژه افراد دو قبیلهاوسوخزرج،انصار گفته می‌شد؛ چرا که آنان به یاریپیامبر اسلام (ص)ومسلمانان مهاجر مکیو نقاط دیگر پرداختهبودند و در نشر ...
  • منظور از مباحات عامه، اباحه تملک و اباحه انتفاع چیست؟
    19535 General Terms 1393/04/17
    مباح بودن به معنای حلال بودن است. اموالى که متعلق حق هیچ‌کس نیست، در فقه از آنها با عنوان «مباحات عامّه» یا «مشترکات و منافع عامّه» تعبیر شده است. چیزهایى که شارع آنها را براى همه مشترک یا مباح قرار داده است، دو قسم است: 1. ...
  • هجوم‌آورندگان به خانه حضرت فاطمه(س) چند نفر بودند و چه افراد سرشناسی در میان آنان حضور داشتند؟
    31035 تاریخ 1394/07/14
    بنابر تحقیق و جست‌وجو در منابع حدیثی و تاریخی؛ به صورت پراکنده در نقل‌های مختلفی که درباره این بی‌حرمتی نقل شده است، نام تعدادی از افراد که به خانه حضرت فاطمه(س) هجوم آورده، یا دستور هجوم دادند وجود دارد. البته مشخص نیست که تعداد دقیق آنان چند نفر ...
  • گزارش‌های تاریخی موجود پیرامون شخصیت حر بن یزید ریاحی که در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسید، را ارائه کنید؟
    33792 تاريخ بزرگان 1394/07/21
    یکی از افرادی که نامش در میان شهدای کربلا و یاران امام حسین(ع) جاودانه ماند، و مُهر شهادت وی در درگاه الهی ثبت شد، «حُرّ بن یزید ریاحی» است.نسب حر بن یزیدنسب حر را چنین ذکر کرده‌اند: «حر بن یزید بن ناجیة بن قَعنَب،
  • حدیث حارث همدانی در مورد حاضر شدن امام علی(ع) بر بالین محتضر را چگونه ارزیابی می¬کنید؟
    26219 درایه الحدیث 1392/04/27
    حاضر شدن پیامبر اسلام(ص) و امامان معصوم(ع) از جمله حضرت علی(ع)، هنگام مرگ، نزد تمامی انسان‌ها حتی کسانی که بر دین‌های دیگر می‌باشند از اموری است که اخبار مستفیضه بر آن دلالت دارد.[1] البته در نحوه و چگونگی این حضور سخنانی بیان شده است ...
  • حروف مشبهة بالفعل چه ویژگی‌هایی دارند؟
    23986 لغت شناسی 1397/08/26
    بر اساس نظر مشهور ادباء، حروف مشبهة بالفعل پنج حرف بوده[1] که بر سر مبتدا و خبر وارد می‌شوند. این حروف عبارت‌اند از: إنَّ، أنَّ، لیت، لکنَّ، لعلَّ. عمل اصلی این حروف، منصوب نمودن مبتدا به عنوان «اسم» و مرفوع نمودن خبر به عنوان ...
  • فرق بین «صراحت» و «ظهور» چیست؟
    15284 مبانی فقهی و اصولی 1390/12/22
    دلالت یک عبارت بر مقصود گوینده، گاهی آن قدر صریح است که احتمال خلاف در آن منتفی است. در این جا می گویند عبارت نص و صریح است، اما گاهی دلالت یک عبارت بر قصد گوینده صریح نیست، بلکه معانی متعدد از آن محتمل است، ولی در ...
  • آیا کلمه «حضرت» در روایات نیز به کار برده شده است؟
    14525 لغت شناسی 1394/01/22
    کلمه «حضرت» در لغت به معنای «حضور» و «نزد» می‌باشد.[1] این کلمه در عربی به صورت «حضرة» نوشته می‌شود. مثلاً وقتی می‌گوییم: «حضرت امام صادق(ع)» در روایات نیز به کار برده شده است که فارسی زبانان به عنوان احترام و ادب قبل از اسامی ...
  • افطاری دادن در کدام روز برابر مهمان کردن صد هزار پیامبر، امام و شهید است؟
    23611 حدیث 1392/10/28
    اطعام نمودن و غذا دادن به برادران دینی از کارهایی است که در اسلام مورد تأکید قرار گرفته و برای آن اجر و پاداش فراوانی قرار داده شده است. اما متن موجود در پرسش، تلفیق و خلط دو روایتی است که هر کدام دارای خاستگاه مخصوص به خود ...

پربازدیدترین ها