لطفا صبرکنید
بازدید
7721
7721
آخرین بروزرسانی:
1398/03/22
کد سایت
fa76663
کد بایگانی
93791
نمایه
توضیح عبارت «وَ اَغْمِطَ حُکْمَکَ»
طبقه بندی موضوعی
حدیث|امام سجاد ع|بیشتر بدانید
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
امام سجاد(ع) ضمن دعایی عرضه میدارد که خدایا! مردم را با نداشتههای من مورد امتحان قرار نده! درست است که افراد با مشاهده ثروت دیگران امتحان میشوند، اما امتحان با نداشتههای دیگران چگونه است؟!
پرسش
معنای فراز "وَ لاتَفْتِنّى بِما اَعْطَیْتَهُمْ، وَ لاتَفْتِنْهُمْ بِما مَنَعْتَنى فَاَحْسُدَ خَلْقَکَ، وَ اَغْمِطَ حُکْمَکَ" از صحیفه سجادیه چیست؟ معنای سخن امام سجاد (ع) در درخواست نیازمودن دیگران درباره نداشتههای خود چیست؟
پاسخ اجمالی
بر اساس گزارش صحیفه سجادیه،[1] یکی از دعاهای امام سجاد(ع) این بود:
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ لَا تَفْتِنِّی بِمَا أَعْطَیْتَهُمْ، وَ لَا تَفْتِنْهُمْ بِمَا مَنَعْتَنِی فَأَحْسُدَ خَلْقَکَ، وَ أَغْمَطَ حُکْمَکَ»؛[2]
بار خدایا، بر محمد و خاندان او درود فرست و مرا با آنچه به ثروتمندان عطا کردهاى مورد آزمایش قرار مده و آنان را نیز با نداشتههای من امتحان مکن، تا مبادا به بندگانت حسادت کرده و از تقدیرت دلگیر باشم.
در این بخش از دعا، هرچند عبارت «فَأَحْسُدَ خَلْقَکَ ... » در انتهای کلام و بعد از «لَا تَفْتِنْهُمْ بِمَا مَنَعْتَنِی» قرار گرفته، ولی به نظر میرسد مربوط به فراز اول «لَا تَفْتِنِّی بِمَا أَعْطَیْتَهُمْ» باشد؛ یعنی امام از خدا میخواند که او را با اموال دیگران آزمایش نکند، بهگونهای که زمینه حسادت به اموالشان و نیز اعتراض به تقدیر و قضای الهی فراهم شود؛ چرا که اگر عبارت «أَغْمَطَ حُکْمَکَ» را مربوط به فراز اول بدانیم، نمیتوانیم هیچگونه ارتباط معنایی بین این دو عبارت برقرار کنیم.
به همین دلیل برخی از شارحان در ترجمه و شرح خود بر صحیفه سجادیه، ترجمه این عبارت را جا به جا کردهاند.[3]
اما اینکه معنای عبارت «لَا تَفْتِنْهُمْ بِمَا مَنَعْتَنِی» چیست که امام از خدا میخواهد تا تنگدستی ایشان باعث امتحان مردم نشود؟
برخی شارحان صحیفه آنرا اینگونه شرح کردهاند:
خدایا! به دلیل آنکه مرا از دنیا محروم کردی، دنیاداران را درگیر آزمایشی دشوار نکن؛ که تکبر و طغیان، آنان را فرا گرفته و مرا به دلیل تنگدستیام حقیر و خوار ببینند؛ و از این طریق به گناه بیافتند.[4]
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ لَا تَفْتِنِّی بِمَا أَعْطَیْتَهُمْ، وَ لَا تَفْتِنْهُمْ بِمَا مَنَعْتَنِی فَأَحْسُدَ خَلْقَکَ، وَ أَغْمَطَ حُکْمَکَ»؛[2]
بار خدایا، بر محمد و خاندان او درود فرست و مرا با آنچه به ثروتمندان عطا کردهاى مورد آزمایش قرار مده و آنان را نیز با نداشتههای من امتحان مکن، تا مبادا به بندگانت حسادت کرده و از تقدیرت دلگیر باشم.
در این بخش از دعا، هرچند عبارت «فَأَحْسُدَ خَلْقَکَ ... » در انتهای کلام و بعد از «لَا تَفْتِنْهُمْ بِمَا مَنَعْتَنِی» قرار گرفته، ولی به نظر میرسد مربوط به فراز اول «لَا تَفْتِنِّی بِمَا أَعْطَیْتَهُمْ» باشد؛ یعنی امام از خدا میخواند که او را با اموال دیگران آزمایش نکند، بهگونهای که زمینه حسادت به اموالشان و نیز اعتراض به تقدیر و قضای الهی فراهم شود؛ چرا که اگر عبارت «أَغْمَطَ حُکْمَکَ» را مربوط به فراز اول بدانیم، نمیتوانیم هیچگونه ارتباط معنایی بین این دو عبارت برقرار کنیم.
به همین دلیل برخی از شارحان در ترجمه و شرح خود بر صحیفه سجادیه، ترجمه این عبارت را جا به جا کردهاند.[3]
اما اینکه معنای عبارت «لَا تَفْتِنْهُمْ بِمَا مَنَعْتَنِی» چیست که امام از خدا میخواهد تا تنگدستی ایشان باعث امتحان مردم نشود؟
برخی شارحان صحیفه آنرا اینگونه شرح کردهاند:
خدایا! به دلیل آنکه مرا از دنیا محروم کردی، دنیاداران را درگیر آزمایشی دشوار نکن؛ که تکبر و طغیان، آنان را فرا گرفته و مرا به دلیل تنگدستیام حقیر و خوار ببینند؛ و از این طریق به گناه بیافتند.[4]
[1]. «دیدگاه برخی از علما درباره «نهج البلاغه» و «صحیفه سجادیه»»، 79530؛ «خواب مجلسی اول درباره صحیفه سجادیه»، 105567؛ «منظور امام سجاد(ع) از جمله «اللَّهُمَّ لَا خَفِیرَ لِی مِنْکَ» در دعای 31 صحیفه سجادیه»، 31969؛
[2]. علی بن الحسین ع(امام چهارم)، الصحیفة السجادیة، ص 158، قم، دفتر نشر الهادی، چاپ اول، 1376ش.
[3]. علی بن الحسین ع(امام چهارم)، الصحیفة السجادیة، ترجمه، شرح، فیض الاسلام اصفهانی، علی نقی، محقق، مصحح: افشاری زنجانی، عبد الرحیم، ص 238- 239، تهران، فقیه، چاپ دوم، 1376ش.
[4]. کبیر مدنی، سید علیخان، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سید الساجدین، محقق، مصحح، حسینی امینی، محسن، ج 5، ص 185، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1409ق.
نظرات