لطفا صبرکنید
بازدید
5351
5351
آخرین بروزرسانی:
1398/03/04
کد سایت
fa87961
کد بایگانی
105155
نمایه
فرق «تَرْمِی» و « أَمْطَرْنا»
طبقه بندی موضوعی
لغت شناسی|فصاحت و بلاغت
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
قرآن کریم در بیان عذاب الهی گاه از مشتقات ریشه «رمی(تیرباران)» و گاه از مشتقات ریشه «مطر(باران)» استفاده میکند. تفاوت معنایی این دو ریشه در چیست؟
پرسش
با توجه به آیات قرآن، تفاوت «تَرْمِی» و « أَمْطَرْنا» در چیست؟
پاسخ اجمالی
همانگونه که در پرسش آمده، در آیه 4 سوره فیل میخوانیم: «تَرْمیهِمْ بِحِجارَةٍ مِنْ سِجِّیل» که معنای واژه «رمی» به معنای پرتاب کردن و دور انداختن سنگ و یا تیر[1] و یا هر چیزی است که به اندازه کف دست و یا بزرگتر از آن باشد.[2]
اما واژه «مطر» به معنای آبی است که از ابر گرفته میشود[3] که در قرآن کریم، هرگاه از باب افعال مورد استفاده قرار گرفته باشد برای عذاب به کار میرود.[4] مانند آیات: «وَ أَمْطَرْنا عَلَیْهِمْ مَطَراً فَانْظُرْ کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُجْرِمِینَ».[5] و «فَأَمْطِرْ عَلَیْنا حِجارَةً مِنَ السَّماءِ».[6]
در بیان تفاوت این دو واژه باید گفت:
1. استعمال مشتقات ریشه «مطر» تنها در زمانی است که چیزی از آسمان به سمت زمین، فرو فرستاده شود؛ برخلاف مشتقات ریشه «رمی» که اعم از این معنا است.[7]
2. ماده «مطر» فقط شامل مواردی میشود که تعداد زیادی از یک چیز فرو فرستاده شود؛[8] اما «رمی» شامل پرتاب تنها یک شیء نیز میشود.
بر این اساس، در جایی که از ماده «رمی» استفاده شده است، میتوان اینگونه ترجمه کرد که آنان را با سنگ مورد هدف قرار دادیم و آنجایی که از ریشه «مطر» استفاده شده معنایش آن خواهد بود که بارانی از سنگرا بر سر آنها فرود آوردیم.
اما واژه «مطر» به معنای آبی است که از ابر گرفته میشود[3] که در قرآن کریم، هرگاه از باب افعال مورد استفاده قرار گرفته باشد برای عذاب به کار میرود.[4] مانند آیات: «وَ أَمْطَرْنا عَلَیْهِمْ مَطَراً فَانْظُرْ کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُجْرِمِینَ».[5] و «فَأَمْطِرْ عَلَیْنا حِجارَةً مِنَ السَّماءِ».[6]
در بیان تفاوت این دو واژه باید گفت:
1. استعمال مشتقات ریشه «مطر» تنها در زمانی است که چیزی از آسمان به سمت زمین، فرو فرستاده شود؛ برخلاف مشتقات ریشه «رمی» که اعم از این معنا است.[7]
2. ماده «مطر» فقط شامل مواردی میشود که تعداد زیادی از یک چیز فرو فرستاده شود؛[8] اما «رمی» شامل پرتاب تنها یک شیء نیز میشود.
بر این اساس، در جایی که از ماده «رمی» استفاده شده است، میتوان اینگونه ترجمه کرد که آنان را با سنگ مورد هدف قرار دادیم و آنجایی که از ریشه «مطر» استفاده شده معنایش آن خواهد بود که بارانی از سنگرا بر سر آنها فرود آوردیم.
[1]. ابن درید، محمد بن حسن، جمهرة اللغة، ج 2، ص 805، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ اول، 1988م.
[2]. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، محقق، مصحح، مخزومى، مهدى، سامرائى، ابراهیم، ج 8، ص 293، قم، هجرت، چاپ دوم، 1410ق؛ ر. ک: مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 4، ص 238، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش.
[3]. کتاب العین، ج 7، ص 425.
[4]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی الفاظ القرآن، تحقیق، داودی، صفوان عدنان، ص 770، دمشق، بیروت، دارالقلم، الدار الشامیة، چاپ اول، 1412ق.
[5]. اعراف 84.
[6]. انفال 32.
[8]. شیبانى، اسحاق بن مرار، کتاب الجیم، محقق، مصحح، ابیارى، ابراهیم، ج 2، ص 5، قاهره، الهیئه العامه لشئون المطابع الامیریه، چاپ اول، 1975م.
نظرات