نام «حنش بن مالک» تنها در سند برخی از نقل‌هایی که مربوط به فتح ایران و جنگ‌ها و وقایع آن بوده دیده می‌شود.[1]

مانند گزارشی که در ارتباط با ادعای حضور امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در سپاهی که به فتح ایران گسیل شده بود؛[2] لذا به طور کلی اطلاعات چندانی از این شخصیت تاریخی در دسترس نیست.

در برخی کتاب‌ها مطلب ذیل در مورد «حنش بن مالک» نقل شده است:

«کان حنش بن مالک التغلبی زوارا للملوک، عظیم القدر فهیم»؛[3] حنش بن مالک تغلبی بسیار به دیدار حاکمان می‌رفت و نزد آنها بزرگ مرتبه و اندیشمند بود؛ اما این ارتباط‌ با کشته‌شدن فرزندش، «معبد بن حنش» توسط  یکی از حاکمان قطع شد؛ چراکه روزی «معبد» که در دربار بود، با کمان ضربه‌ای بر سر حاکم زده و او را بیهوش نمود. پادشاه نیز بعد از بهوش آمدن، «معبد» را به قتل رساند. بعد از این اتفاق بود که «حنش» ارتباط خود را با آن حاکم قطع کرد.[4]

[1]. طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبو الفضل، ج 4، ص 269 و 270، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق؛ ابو عمرو، خلیفه بن خیاط بن أبی هبیره، ملقب به شباب، تاریخ خلیفه، تحقیق، فواز، ص 96، بیروت، دار الکتب العلمیه، چاپ اول، 1415ق.

[2]. ر. ک:«شرکت امام حسن و امام حسین (ع) در جنگ علیه ایران»، 9743؛ «ممدوح بودن فتوحات اسلامی»، 63522؛ «فتح ایران و عدم اجازه در انتخاب آزاد دین»، 2433؛ «رفتارهای نامناسب برخی از مسلمانان در جریان فتح ایران»، 33890.

[3]. شمشاطی، علی بن محمد، الانوار و محاسن الاشعار، محقق، عزاوی، صالح مهدی، ص 98، بغداد، منشورات وزارة الثقافة و الأعلام، چاپ اول، 1396ق.

[4]. همان.